Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Η ομόφωνη απόφαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης και της Ε.Ε. να ενεργοποιήσουν τη διαδικασία των κυρώσεων κατά της Ισπανίας και της Πορτογαλίας για απόκλιση στον στόχο του ελλείμματος, καταδεικνύει ότι αυτοί που κινούν τα νήματα σήμερα στην Ευρώπη βρίσκονται πολύ μακριά από την πραγματικότητα.
Η Ε.Ε. έχει εισέλθει στη δυσκολότερη περίοδο της 58χρονης ιστορίας της, ενώ το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος δεν είναι η αιτία, ήταν απλώς η σταγόνα που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει.
Η σταδιακή αποσύνθεση έχει ξεκινήσει εδώ και πολύ καιρό και κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν υπήρξαν προειδοποιήσεις από τους πολίτες. Το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια ποτέ δεν επικράτησε σε κάποιο κράτος – μέλος δημοψήφισμα θετικό για την Ε.Ε., αποτελεί σαφή προειδοποίηση προς την πολιτική ηγεσία, που δεν λήφθηκε υπ’ όψιν.
Η περίπτωση της Ισπανίας και της Πορτογαλίας βαθαίνει περισσότερο το χάσμα μεταξύ των πολιτών και εκείνων που αποφασίζουν, δηλαδή των πολιτικών, ενώ υποθηκεύει περισσότερο το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι δύο χώρες της Ιβηρικής πέρασαν τα τελευταία χρόνια από μια πρωτοφανή κρίση, η οποία έπληξε καίρια τους πολίτες, περιορίζοντας δραματικά το εισόδημά τους.
Έχουν σημειώσει πρόοδο, αλλά δεν έχουν βγει ακόμη από αυτήν την περιπέτεια. Και οι δύο πέτυχαν μέσω μιας πολύχρονης δημοσιονομικής λιτότητας να μειώσουν θεαματικά τα ελλείμματά τους, τα οποία έτρεχαν το 2009 με διψήφιο ποσοστό και σήμερα κινούνται στη ζώνη του 4%-5%.
Το «έγκλημα» των δύο κυβερνήσεων είναι ότι οι Πορτογάλοι δεν κατάφεραν να το μειώσουν στο 3% του ΑΕΠ το 2015 και οι Ισπανοί στο 4,2%. Η απόκλιση των πρώτων είναι 1,4 μονάδες και των δεύτερων 0,9 της μονάδας.
Για μικρές αποκλίσεις και χωρίς να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι τεράστιες προσπάθειες των τελευταίων ετών, η Κομισιόν και η Ευρωζώνη θέτουν την Ισπανία και την Πορτογαλία στον μονόδρομο των πρόσθετων μέτρων, γιατί αν επέλεγαν το πρόστιμο θα έστελναν αρνητικότατο μήνυμα στις αγορές.
Με ποια επιχειρήματα θα μπορέσουν οι δύο κυβερνήσεις να πείσουν την κοινή τους γνώμη να συναινέσει σε πρόσθετα μέτρα; Και αν οι Ισπανοί και οι Πορτογάλοι πολίτες ρωτήσουν γιατί δεν λήφθηκε ανάλογη απόφαση πέρυσι για τη Γαλλία με παρόμοια απόκλιση, τι θα απαντήσουν οι κυβερνήσεις τους;
Είναι αλήθεια ότι η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 κατέδειξε την ανάγκη για έναν καλύτερο συντονισμό των οικονομικών πολιτικών μεταξύ των μελών της Ευρωζώνης που μοιράζονται το ίδιο νόμισμα.
Ωστόσο, το να υποχρεώνονται δύο χώρες να λάβουν πρόσθετα μέτρα για ένα «πταίσμα» σε σχέση με όσα πέτυχαν τα τελευταία χρόνια, εκτός του ότι θα αποβεί αντιπαραγωγικό για τις οικονομίες τους, διευρύνει το χάσμα μεταξύ των πολιτών και της Ευρώπης και στρώνεται ο δρόμος στους λαϊκιστές και τους ακραίους…
