Υπολογίζεται ότι κάθε δευτερόλεπτο ένα άστρο στο Σύμπαν αυτοκαταστρέφεται σε μια έκρηξη σουπερνόβα. Οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει πολλές τέτοιες εκρήξεις η λάμψη των οποίων έφθασε πολλά χρόνια μετά την εκδήλωση τους στη Γη. Ομάδα ερευνητών αποτελούμενη από επιστήμονες των Πανεπιστημίων Northwestern και Μπέρκλι στις ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι κατάφερε να παρατηρήσει αυτό το κοσμικό φαινόμενο σε πραγματικό χρόνο κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά και ανοίγει νέους δρόμους στη μελέτη του τέλους των άστρων αλλά και στην επιστήμη γενικότερα.
Οι ερευνητές παρατήρησαν με τα όργανα του αστεροσκοπείου Keck στη Χαβάη την κατάρρευση ενός άστρου που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων ερυθρών υπεργιγάντων. Το άστρο είχε μάζα δέκα φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal» οι ερευνητές καταγράφουν την πορεία του άστρου στις τελευταίες 130 μέρες της ζωής του. Το άστρο που βρισκόταν στο γαλαξία NGC 5731 σε απόσταση περίπου 120 εκατ. ετών φωτός από εμάς καταστράφηκε σε μια έκρηξη σουπερνόβα τύπου ΙΙ η οποία έλαβε την κωδική ονομασία SN 2020tlf.
Οι εκρήξεις σουπερνόβα κατατάσσονται σε κατηγορίες σύμφωνα με είτε τα παρατηρησιακά τους χαρακτηριστικά, είτε το μηχανισμό της έκρηξης. Η έκρηξη σουπερνόβα τύπου I δεν έχει υδρογόνο στο φάσμα του, ενώ ο τύπος II έχει. Οι δύο τύποι διαφέρουν μεταξύ τους και ως προς την εξέλιξη της φωτεινότητας τους. Στον τύπο Ι, η μέγιστη φωτεινότητα είναι μεγαλύτερη απ’ ό,τι στον τύπο ΙΙ, και η μείωση της είναι πιο ακανόνιστη, κατά διαδοχικά στάδια.
Μέχρι σήμερα πιστευόταν ότι οι ερυθροί υπεργίγαντες που καταστρέφονται σε εκρήξεις σουπερνόβα δεν παρουσιάζουν κάποια εμφανή τουλάχιστον διαταραχή και μεταβολή που να υποδεικνύει ότι καταρρέουν και πρόκειται να εκραγούν. Όμως οι παρατηρήσεις στο συγκεκριμένο άστρο αποκάλυψαν τέτοια ίχνη τα οποία οι ερευνητές περιγράφουν ως «σπασμούς θανάτου» του άστρου.
«Οι παρατηρήσεις αυτές μας δείχνουν ότι τουλάχιστον κάποια από αυτά τα γιγάντια άστρα αντιμετωπίζουν σοβαρές μεταβολές στην εσωτερική τους δομή και ένα αποτέλεσμα είναι να εκτοξεύονται με θόρυβο αέρια λίγο πριν συμβεί η κατάρρευση. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική εξέλιξη στην κατανόηση του τι συμβαίνει στα γιγάντια άστρα λίγες στιγμές πριν το τέλος τους. Δεν έχει υπάρξει ξανά απευθείας παρατήρηση της δραστηριότητας λίγο πριν μια έκρηξη σουπερνόβα τύπου ΙΙ. Για πρώτη φορά είδαμε ένα ερυθρό υπεργίγαντα να καταστρέφεται» αναφέρει ο Γουίν Τζέηκομπσον Γκάλαν, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
