του Γεώργιου Αγγελίδη *
Οι εταιρείες τεχνολογίας εδώ και χρόνια ασχολούνται με την ανάπτυξη κβαντικών συστημάτων, υπερυπολογιστών που αξιοποιούν τη δύναμη της κβαντικής φυσικής, για να επιλύσουν σε δευτερόλεπτα ένα πρόβλημα τα οποία ένα κλασσικός υπολογιστής θα χρειαζόταν χρόνια. Η D-Wave Systems Inc. είναι η πρώτη που κατασκεύασε κβαντικό υπολογιστή για ορισμένο υποσύνολο μαθηματικών προβλημάτων, η IBM δημιούργησε επεξεργαστή με 50 κβαντικά «μπιτ» ή κβαντικά δυφία (qubits), η Microsoft ανέπτυξε την νέα γλώσσα προγραμματισμού Q Sharp για κβαντικούς υπολογιστές και η Google δημιούργησε τον κβαντικό επεξεργαστή Bristlecone. Πώς όμως σχετίζονται οι κβαντικοί υπολογιστές με την αγορά των κρυπτονομισμάτων και τις χρηματιστηριακές αγορές;
Quantum Computers vs. Bitcoin
Το bitcoin, όπως και τα περισσότερα κρυπτονομίσμτα είναι μία αποκεντρωμένη ηλεκτρονική μορφή χρήματος η οποία βασίζεται στην κρυπογράφηση για την ασφάλεια του δικτύου, την επαλήθευση των συναλλαγών, αλλά και την ασφάλεια των ηλεκτρονικών πορτοφολιών στα οποία φυλάσσονται. Πρόσφατα έχουν γίνει ευρέως γνωστά, λόγω των πολύ μεγάλων διακυμάνσεων των τιμών τους. Η συμπεριφορά τους αυτή αποδίδεται από κάποιους στην κερδοσκοπία των παικτών της συγκεκριμένης αγοράς είτε στο γεγονός πως στηρίζουν παράνομες δραστηριότητες και τη φοροδιαφυγή λόγω της ανωνυμίας που διασφαλίζουν και της απουσίας της κεντρικής αρχής ελέγχου. Ωστόσο, αγνοώντας τις δύο ανωτέρω απόψεις φαίνεται λογική η συνεχής άνοδος των τιμών τους, δεδομένου πως γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη αλλά και δαπανηρή η διαδικασία δημιουργίας τους (mining). Συγκεκριμένα, για τη δημιουργία τους απαιτείται η επίλυση ενός μαθηματικού αλγόριθμου, ο οποίος επιλύεται όλο και πιο δύσκολα όσο περισσότερα φτιάχνονται και όσο περισσότεροι χρήστες προσπαθούν να δημιουργήσουν. Επομένως, σύμφωνα με τις βασικές αρχές της οικονομικής θεωρίας δεν είναι παράλογη η διαχρονική αύξηση της τιμής τους.
Τι θα γίνει όμως αν κάποιος αποφασίσει να δημιουργήσει bitcoin σε κβαντικό υπολογιστή. Σε αυτή την περίπτωση η επίλυση του αλγόριθμου θα είναι εύκολη υπόθεση, πολύ γρηγορότερη και η απότομη αύξηση της ποσότητάς τους (αύξηση προσφοράς) θα οδηγήσει στον εξευτελισμό της τιμής τους. Επιπλέον, τα ηλεκτρονικά πορτοφόλια των κρυπτονομισμάτων χρησιμοποιούν κρυπτογράφηση, η οποία τα προστατεύει από πιθανή κλοπή. Ωστόσο, ένα κβαντικός υπολογιστής θα ήταν δυνατό να σπάσει αυτού τους είδους την κρυπτογράφηση, γεγονός που επίσης θα είχε ολέθριες συνέπειες για την τιμή τους. Βέβαια το κόστος απόκτησης ενός κβαντικού υπολογιστή μπορεί να ανέρχεται σε πάνω από δέκα εκατομμύρια. Από την άλλη, όπως όλες οι τεχνολογικές καινοτομίες αργά ή γρήγορα περνούν σε εμπορική εκμετάλλευση και οι τιμές τους πέφτουν κατακόρυφα.
Quantum Computers , Χρηματιστηριακές Αγορές και Spoofing…
Σε όλες τις χρηματιστηριακές αγορές του κόσμου ένα μεγάλο μέρος των συναλλαγών πραγματοποιείται μέσω αυτόματων εντολών. Πιο συγκεκριμένα, μέσω αλγορίθμων (algo tarding) αναλύονται οι συνθήκες της αγοράς και με βάση τις επιθυμητές συνθήκες τοποθετούνται αυτόματα εντολές (automated trading) με σκοπό να πραγματοποιηθούν συναλλαγές χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση, ενώ ορισμένες φορές έχουν σκοπό να μην πραγματοποιηθούν αλλά μόνο να κοροϊδέψουν (παραπλανήσουν) τους συμμετέχοντες στην αγορά (spoofing) και να επωφεληθούν από την προκαλούμενη πτώση ή άνοδο (ανάλογα που έχουν ποντάρει). Τι θα γίνει όμως αν κάποιος με πολύ γρηγορότερο υπολογιστή πραγματοποιήσει αυτή την διαδικασία; Τι θα μπορούσε να πετύχει κάποιος συμμετέχοντας της αγοράς, αν προγραμμάτιζε τέτοιες αυτόματες εντολές μέσω κβαντικού υπολογιστή; Σίγουρα πολλά λεφτά! Ωστόσο, αυτό θα γινόταν εις βάρος των λοιπών συμμετεχόντων και παράλληλα θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια πρωτόγνωρη χρηματιστηριακή «φούσκα» ή «κραχ», ανάλογα με τις προθέσεις του…
«Εάν η κβαντομηχανική δεν σας έχει σοκάρει σοβαρά, μάλλον δεν την έχετε ακόμα καταλάβει.»
Niels Bohr (βασικός θεμελιωτής ανάπτυξης της κβαντικής φυσικής)
* φοιτητής του Διατμηματικού Προγράμματος «Πολύπλοκα Συστήματα και Δίκτυα» του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
