Skip to main content

Το «μυστήριο» της επίθεσης στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν: Τι μπορεί να συνέβη

Το σαμποτάζ στις νέες συσκευές φυγοκέντρησης στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν στο Νατάνζ χαρακτηρίστηκε από την Τεχεράνη ως «τρομοκρατική ενέργεια», για την οποία κατηγόρησε το Ισραήλ. Στο ίδιο το Ισραήλ, κάποιες αναφορές έκαναν λόγο για κυβερνοεπίθεση, ωστόσο το Ιράν μίλησε για «διείσδυση» εν μέσω αναφορών για μια έκρηξη σε γεννήτρια.

Όπως σημειώνει το BBC, ένα κοινό στοιχείο που φαίνονται να έχουν οι διαφορετικές αναφορές είναι πως το συμβάν αυτό επηρέασε το δίκτυο διανομής ενέργειας στο Νατάνζ, οδηγώντας σε μπλακάου μέχρι την ενεργοποίηση των εφεδρικών συστημάτων εκτάκτου ανάγκης.

Ένα μπλακάουτ από μόνο του μπορεί να μην ακούγεται ως κάτι τόσο σοβαρό, μα επί της προκειμένης πρόκειται για εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου, και οι συσκευές φυγοκέντρησης είναι ευαίσθητοι μηχανισμοί και η πίεση που δέχονται τα υλικά κατά τον εμπλουτισμό ουρανίου είναι μεγάλη. Ένα μικρό πρόβλημα μπορεί να προκαλέσει απώλεια ελέγχου, με καταστροφικές συνέπειες στην ακολουθία. Ως εκ τούτου η διασφάλιση της τροφοδότησης με ενέργεια είναι ζωτικής σημασίας, κάτι που σημαίνει πως ενδεχόμενη δολιοφθορά θα είχε καταστροφικές συνέπειες.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι εάν αυτό που συνέβη ήταν κυβερνοεπίθεση ή κάποιο πιο «συμβατικό» σαμποτάζ, όπως πχ μια βόμβα.

Το Νατάνζ ήταν ο χώρος όπου είχε σημειωθεί η πρώτη «πραγματική» κυβερνοεπίθεση πριν από πάνω από μια δεκαετία: Οι περισσότερες κυβερνοεπιθέσεις αποσκοπούν σε κλοπή δεδομένων, ωστόσο στην περίπτωση του αποκαλούμενου «Stuxnet», του κυβερνοόπλου που στόχευσε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, προκλήθηκαν ζημιές στον «φυσικό» κόσμο, σημαίνοντας την έναρξη μιας νέας εποχής στην κυβερνοπόλεμο.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο κώδικας υπολογιστή προκάλεσε ζημιά στον πραγματικό κόσμο, διαταράσσοντας τη λειτουργία των συσκευών ελέγχου φυγοκέντρησης ώστε να τεθούν εκτός ελέγχου. Επρόκειτο για μια πολύ προηγμένου και στοχευμένου χαρακτήρα επίθεση, που αποδίδεται στις ΗΠΑ και το Ισραήλ.

Ωστόσο, όπως σημειώνει το BBC, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα πως πρόκειται και πάλι για κυβερνοεπίθεση, δεδομένου πως το Ιράν έχει επενδύσει πολύ στην κυβερνοάμυνα και την κυβερνοεπίθεση, ακριβώς λόγω του Stuxnet.

To Stuxnet είχε δείξει πως η διαχωριστική γραμμή μεταξύ online και «πραγματικών» επιθέσεων μπορεί πλέον να είναι θολή, καθώς ένα περιστατικό στον κυβερνοχώρο μπορεί να προκαλεί ζημιά στον πραγματικό κόσμο. Ωστόσο, και οι κυβερνοεπιθέσεις κάποιες φορές χρειάζονται βοήθεια και από τον «πραγματικό» κόσμο: Κάποιες από τις εκδόσεις του Stuxnet θεωρείται πως απαιτούσαν κάποιος να βάλει ένα USB σε ένα μηχάνημα για να αποκτηθεί πρόσβαση στο σύστημα- στόχο. Επίσης, μια πραγματική ενέργεια δολιοφθοράς θα μπορούσε να συνοδεύεται από μια κυβερνοεπίθεση για να κοπεί το ρεύμα ή να απενεργοποιηθούν τα συστήματα συναγερμού.

Ακόμη, υπάρχει προηγούμενο: Το προηγούμενο καλοκαίρι μια άγνωστη μέχρι τότε ομάδα ονόματι Homeland Tigers υποστήριξε πως ήταν πίσω από μια έκρηξη σε ένα κτίριο στο Νατάνζ. Ανακοινώσεις εστάλησαν στο BBC και αλλού, υποστηρίζοντας πως πρόκειται για ιρανική ομάδα αντικαθεστωτικών. Πολλοί τότε είχαν θεωρήσει πως υπήρχε εμπλοκή του Ισραήλ, καθώς η χώρα έχει συνδεθεί με δολοφονίες Ιρανών πυρηνικών επιστημόνων.

Σε κάθε περίπτωση, μετά από μια τέτοια επίθεση, οι αναφορές και οι πληροφορίες είναι συγκεχυμένες. Δεν αποκλείεται επίσης να υπάρχει εκτεταμένη παραπληροφόρηση: Μια χώρα που εξαπολύει μια τέτοια επίθεση μπορεί να προτιμά να φαίνεται πως επρόκειτο για κυβερνοεπίθεση, προκειμένου να προστατευτούν άτομα που ενδεχομένως να παραβίασαν «φυσικά» τον χώρο. Επίσης, και ο στόχος μπορεί να μη γνωρίζει ή να μη θέλει να δείξει όλα όσα γνωρίζει.