Η μέχρι πρόσφατα ανενεργή υπερμεγέθης μαύρη τρύπα στην καρδιά του γαλαξία SDSS1335+0728, που βρίσκεται περίπου 300 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη, εθεάθη να εκρήγνυται σε μία με τις μεγαλύτερες και ισχυρότερες εκρήξεις ακτίνων Χ που έχουν δει ποτέ οι αστρονόμοι από έναν τέτοιο κοσμικό τιτάνα.
Αυτή η ενεργή φάση σηματοδοτεί το.. ξύπνημα της υπερμεγέθους μαύρης τρύπας που καταβροχθίζει την ύλη γύρω της και εκρήγνυται με βραχύβια φλεγόμενα γεγονότα που ονομάζονται οιονεί περιοδικές εκρήξεις (QPEs).
Η μαύρη τρύπα παρέμενε ήσυχη για δεκαετίες δεσπόζει στην καρδιά του γαλαξία της που ονομάζεται «ενεργός γαλαξιακός πυρήνας» ή «AGN». Η ομάδα ονόμασε αυτό το κοσμικό αντικείμενο AGN «Ansky». Η αφύπνιση του Ansky εντοπίστηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 2019, ειδοποιώντας τους αστρονόμους που παρακολούθησαν την εκδήλωσή του με το διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων Χ Swift της NASA. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2024, οι αστρονόμοι είχαν αρχίσει να βλέπουν τη μαύρη τρύπα που τροφοδοτεί το Ansky να εκρήγνυται με εκλάμψεις σε αρκετά τακτά χρονικά διαστήματα. Αυτό πρόσφερε μια μοναδική ευκαιρία: Κατέστη δυνατή η παρακολούθηση μιας υπερμεγέθους μαύρης τρύπας που εκρήγνυται σε πραγματικό χρόνο.
«Οι εκρήξεις ακτίνων Χ από το Ansky είναι δέκα φορές μεγαλύτερες και δέκα φορές πιο φωτεινές από ό,τι βλέπουμε από ένα τυπικό QPE. Κάθε μία από αυτές τις εκρήξεις απελευθερώνει εκατό φορές περισσότερη ενέργεια από ό,τι έχουμε δει αλλού. Οι εκρήξεις του Ansky δείχνουν επίσης τον μεγαλύτερο ρυθμό που έχει παρατηρηθεί ποτέ, περίπου 4,5 ημερών. Αυτό ωθεί τα μοντέλα μας στα όριά τους και αμφισβητεί τις υπάρχουσες ιδέες μας σχετικά με το πώς δημιουργούνται αυτές οι λάμψεις ακτίνων Χ» αναφέρει ο Τζόχιν Τσακραμπόρτι του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT), μέλος της ερευνητικής ομάδας που αξιοποίησε μια σειρά από επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια και αποστολές (XMM-Newton, Chandra, NICE, eROSITA) για τις παρατηρήσεις και τη συλλογή δεδομένων στη γιγάντια μαύρη τρύπα.
Η ομάδα που δημοσιεύει τα ευρήματα της στην επιθεώρηση «Nature Astronomy».παραμένει μπερδεμένη σχετικά με την αιτία των εκρήξεων του Ansky. Τα QPE είχαν προηγουμένως συσχετιστεί με υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες που αιχμαλωτίζουν άστρα τα διαλύουν και καταβροχθίζουν τα υπολείμματα. Αυτή η αστρική καταστροφή δεν φαίνεται να συμβαίνει για τον Ansky.
«Για τα QPE, βρισκόμαστε ακόμα στο σημείο όπου έχουμε περισσότερα μοντέλα παρά δεδομένα και χρειαζόμαστε περισσότερες παρατηρήσεις για να κατανοήσουμε τι συμβαίνει. Σκεφτήκαμε ότι τα QPE ήταν το αποτέλεσμα μικρών ουράνιων αντικειμένων που συλλαμβάνονταν από πολύ μεγαλύτερα και κατευθύνονταν προς τα κάτω. Αυτές οι επαναλαμβανόμενες εκρήξεις πιθανότατα συνδέονται με βαρυτικά κύματα που η μελλοντική αποστολή της ESA LISA (Laser Interferometer Space Antenna) θα μπορούσε να εντοπίσει» λέει ο Ιρβαν Κουίντιν, ερευνητής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και αστρονόμος ακτίνων αναφερόμενος στον ανιχνευτή βαρυτικών κυμάτων LISA που αποτελεί κοινή αποστολή ESA και NASA.
Naftemporiki.gr
