Οι κεραυνοί συνήθως θεωρούνται ως εχθρός των δασών στα δάση καταστρέφοντας τα δέντρα. Αλλά στα πεδινά τροπικά δάση του Παναμά, ένα είδος πανύψηλου τροπικού δέντρου έχει όπως φαίνεται εξελιχθεί για να χρησιμοποιήσει αυτή τη δύναμη της φύσης προς όφελός του.
Το δέντρο τόνκα (Dipteryx oleifera) μπορεί πραγματικά να ωφεληθεί από το χτύπημα από κεραυνό, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «New Phytologist». Το δέντρο τόνκα έχει ως καρπό μαύρα μικρά φασόλια με ζαρωμένη όψη τα οποία χρησιμοποιούνται στην ζαχαροπλαστική.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τα τόνκα όχι μόνο επιβιώνουν από την.. επίσκεψη ενός κεραυνού σε αυτά αλλά ο κεραυνός βλάπτει τόσο τα παρασιτικά φυτά που προσκολλώνται πάνω τους όσο και άλλα δέντρα που αποτελούν ανταγωνιστές τους. «Ξεκινήσαμε να κάνουμε αυτή τη έρευνα πριν από 10 χρόνια και έγινε πραγματικά προφανές ότι ο κεραυνός σκοτώνει πολλά δέντρα ειδικά τα πολύ μεγάλα δέντρα. Αλλά το τόνκα δεν παρουσίαζε σταθερά καμία ζημιά» είπε στο Live Science ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Εβαν Γκόρα δασικός οικολόγος στο Ινστιτούτο Μελετών Οικοσυστήματος Cary στη Νέα Υόρκη.
Στα τροπικά δάση, οι κεραυνοί είναι μια κύρια αιτία θνησιμότητας των δέντρων – ειδικά μεταξύ των μεγαλύτερων, γηραιότερων δέντρων που παίζουν βασικό ρόλο στην αποθήκευση άνθρακα και στην υποστήριξη της βιοποικιλότητας. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ο κεραυνός διαμορφώνει τη δομή των δασών και τη σύνθεση των ειδών θα μπορούσε να ρίξει φως στο πόσο ανθεκτικά είναι αυτά τα οικοσυστήματα απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Αλλά εν μέσω της καταστροφής, οι ερευνητές παρατήρησαν κάτι εκπληκτικό: ένα είδος φαινόταν να ευδοκιμεί.
Χρησιμοποιώντας ένα προσαρμοσμένο σύστημα αισθητήρων ηλεκτρικού πεδίου και καμερών για την παρακολούθηση χτυπημάτων οι ερευνητές μελέτησαν σχεδόν 100 αστραπές στο Barro Colorado του Παναμά.
Η ανακάλυψη
Για να παρακολουθήσουν τα ακριβή σημεία όπου χτύπησαν κεραυνοί, οι επιστήμονες ανέπτυξαν ένα σύστημα ανίχνευσης υψηλής ανάλυσης. Μια διάταξη κεραιών, τοποθετημένη σε όλο τον Κεντρικό Παναμά, ανίχνευσε ραδιοκύματα από κεραυνούς. Αναλύοντας τα ενεργειακά μοτίβα που καταγράφονται από κάθε αισθητήρα στη συστοιχία, οι ερευνητές θα μπορούσαν να εντοπίσουν το χτύπημα με υψηλή ακρίβεια.
Σε συνδυασμό με επιτόπιες έρευνες και εικόνες από drone, η ομάδα θα μπορούσε να εντοπίσει τη δασική περιοχή που χτυπήθηκε και να παρακολουθήσει την κατάσταση των δέντρων με την πάροδο του χρόνου. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το τάνκο ξεχώριζε ως ένα είδος που παρουσίαζε σταθερά μικρή έως καθόλου ζημιά μετά το χτύπημα από κεραυνό.
Για να αποκτήσει μια πιο μακροπρόθεσμη εικόνα της επίδρασης των κεραυνών στα δέντρα τόνκα και στους γείτονές τους η ομάδα ανέλυσε αρχεία τεσσάρων δεκαετιών με παρατηρήσεις δέντρων. «Σε αυτά τα 40 χρόνια, υπάρχει ένας μετρήσιμος, ανιχνεύσιμος κίνδυνος να ζεις δίπλα στο τόνκα, είναι πολύ πιο πιθανό να πεθάνεις παρά να ζεις δίπλα σε αυτό» λέει ο Γκόρα.
Κατά μέσο όρο κάθε χτύπημα κεραυνού σκότωνε περισσότερους από 2 τόνους βιομάζας των κοντινών δέντρων και σχεδόν το 80% των παρασιτικών φυτών που προσκολλώνταν στο τόνκα. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το κλειδί πίσω από την αντίσταση αυτών των δέντρων στους κεραυνούς προέρχεται από τη φυσική τους δομή. Προηγούμενες μελέτες υποδεικνύουν ότι το δέντρο έχει υψηλή εσωτερική αγωγιμότητα, επιτρέποντας στο ρεύμα κεραυνού να ρέει χωρίς να δημιουργεί επιβλαβή θερμότητα όπως το κάνει ένα καλά μονωμένο σύρμα.
Επειδή τείνει να μεγαλώνει έως και 40 μέτρα και να ζει για αιώνες ένα μόνο δέντρο τόνκα εκτιμάται ότι χτυπιέται τουλάχιστον πέντε φορές από κεραυνό μετά την ενηλικίωση του με κάθε χτύπημα να βοηθά στην απομάκρυνση των παρασιτικών φυτών και των ανταγωνιστών του βοηθώντας το να ευδοκιμήσει.
Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι το χτύπημα από κεραυνό θα μπορούσε να οδηγήσει σε 14 φορές αύξηση της παραγωγής των σπόρων του τόνκα κατά τη διάρκεια της ζωής, δίνοντας στο είδος ένα ακόμη σημαντικό αναπαραγωγικό πλεονέκτημα.
Naftemporiki.gr
