Το Στόουνχεντζ αποτελεί το αρχαιότερο και πιο σημαντικότερο αρχαιολογικό μνημείο της Βρετανίας με δεκάδες θεωρίες να έχουν διατυπωθεί για τον τρόπο αλλά και την αιτία της δημιουργίας του. Η ανακάλυψη ότι ένας κεντρικός μεγάλιθος μεταφέρθηκε εκεί από απόσταση εκατοντάδων χλμ. γεννά νέες ιδέες για την ύπαρξη του μνημείου.
Το Στόουνχεντζ είναι νεολιθικό μεγαλιθικό μνημείο του οποίου η διαμόρφωση συνεχίστηκε ως την Εποχή του Χαλκού, στην κομητεία του Γουΐλτσιρ στο νοτιότερο άκρο της Αγγλίας. Πρόκειται για έναν κύκλο μεγαλίθων, που κατασκευάστηκε σύμφωνα με τις πλέον αποδεκτές αρχαιολογικές εκτιμήσεις ανάμεσα στο 2500 π.Χ. και το 2000 π.Χ.. Το αρχαιότερο κυκλικό ανάχωμα και η περιφερειακή τάφρος, που ανήκουν σε πρωιμότερη φάση του μνημείου, χρονολογήθηκαν προσφάτως περί το 3100 π.Χ..
Το όνομα Στόουνχεντζ (Stonehenge) προέρχεται από τις αρχαίες αγγλικές λέξεις Stanhen gist, που σημαίνουν ‘κρεμαστοί λίθοι’ και έδωσαν το όνομά τους σε μια ολόκληρη κατηγορία μνημείων γνωστών ως henge(s), δηλαδή κυκλικές ή οβάλ σχήματος περιοχές με διακριτά χαρακτηριστικά τους το κυκλικό ανάχωμα και την τάφρο που το περιβάλλει.
Οι περισσότεροι μελετητές του μνημείου προσπαθούν επί δεκαετίες να συνδέσουν την ύπαρξη του με θρησκευτικά και λατρευτικά χαρακτηριστικά.
Η διαπίστωση ότι οι περισσότεροι αν όχι όλοι οι μεγάλιθοι του μνημείου λαξεύτηκαν και μεταφέρθηκαν στο Γουίλτσιρ από λατομεία της Ουαλίας και άλλων περιοχών της νοτιοδυτικής Αγγλίας που βρίσκονταν σε απόσταση μερικών δεκάδων χλμ. δημιούργησε ερωτηματικά για τον τρόπο κατασκευής του όχι όμως για την αιτία που δημιουργήθηκε που παρέμενε στη σφαίρα του θρησκευτικού μνημείου.
Όμως σε μια «σοκαριστική» όπως την χαρακτήρισαν οι αρχαιολόγοι ανακάλυψη τον περασμένο Αύγουστο διαπιστώθηκε ότι ένας από τους μεγάλιθους του Στόουνχεντζ σύρθηκε εκεί (ή εστάλη δια θαλάσσης) από την βορειοανατολική γωνιά της Σκωτίας, «διανύοντας» απόσταση τουλάχιστον 750 χιλιομέτρων.
Η νέα θεωρία
Η ανακάλυψη αυτή οδήγησε τον Μάικ Πάρκερ Πίρσον, καθηγητή της ύστερης προϊστορίας της Βρετανίας στο University College London και εκ των κορυφαίων ειδικών για το Στόουνχεντζ στη διατύπωση μιας νέας θεωρίας για την αιτία της κατασκευής του μνημείου. Σύμφωνα με τον Πίρσον το Στόουνχεντζ κατασκευάστηκε για να δηλώσει την (πολιτική) ένωση των πρώτων γεωργικών κοινοτήτων της Βρετανίας.
«Ως εκ τούτου, θα πρέπει να θεωρούμε το Στόουνχεντζ πολιτικό μνημείο όσο και θρησκευτικό. Δεν είναι ναός άποψη που αποτέλεσε ένα σημαντικό εμπόδιο για την μελέτη του μνημείου για εκατοντάδες χρόνια. Δεν είναι ημερολόγιο και δεν είναι παρατηρητήριο. Η περίφημη ευθυγράμμιση της κατασκευής με τα χειμερινά και θερινά ηλιοστάσια απηχεί παλαιότερες κατασκευές όπως το Newgrange στην κοιλάδα Boyne στην Ιρλανδία, αλλά μπορεί να μην είναι ο κύριος σκοπός της. Νομίζω ότι απλώς δεν κοιτούσαμε το Στόουνχεντζ με τον σωστό τρόπο. Πρέπει πραγματικά να τα εξετάσετε όλα για να καταλάβετε τι κάνουν οι δημιουργοί του. Κατασκευάζουν ένα μνημείο που εκφράζει τη μονιμότητα συγκεκριμένων πτυχών στον κόσμο τους».
Η πέτρα του βωμού συχνά παραβλέπεται από τους επισκέπτες στο Στόουνχεντζ, επειδή βρίσκεται επίπεδη και εν μέρει επισκιάζεται από ένα τεράστιο πεσμένο λίθο. Ωστόσο η βορειοανατολική Σκωτία φιλοξενεί πολλούς κύκλους στους οποίους οι πέτρες είναι σκόπιμα επίπεδη στο έδαφος. Δεδομένων των όσων γνωρίζουμε τώρα για το από πού προέρχεται, φαίνεται πολύ πιο πιθανό ότι είχε τοποθετηθεί σκόπιμα ως ξαπλωμένη πέτρα. Είναι πολύ πιθανό» ότι η πέτρα του βωμού ήταν μέρος ενός μνημείου στη Σκωτία. Αυτές οι πέτρες δεν ξεριζώνονται απλά από πουθενά» υποστηρίζει ο Πίρσον.
Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι η επίμαχη πέτρα του βωμού μπορεί να είχε τοποθετηθεί γύρω στο 2.500 π.Χ., περίπου την εποχή που το Στόουνχεντζ ανακαινιζόταν από την αρχική του μορφή. Αυτή ήταν μια περίοδος πολιτιστικής αλλαγής στη Βρετανία εν μέσω νέων αφίξεων από την ηπειρωτική Ευρώπη.
«Υπάρχει προφανώς κάποιο είδος αλληλεπίδρασης θα μπορούσατε να το ονομάσετε πρώτη επαφή. Αυτή είναι η στιγμή που χτίζεται το Στόουνχεντζ και αναρωτιέμαι αν είναι αυτή η στιγμή επαφής που χρησιμεύει, με οποιονδήποτε τρόπο, ως καταλύτης για αυτό το πραγματικά εντυπωσιακό δεύτερο στάδιο του μνημείου. Είναι μια προσπάθεια διεκδίκησης της ενότητας, ενσωματώνοντας πολύ πιθανόν τους νεοφερμένους ή όχι» λέει ο Πίρσον.
Naftemporiki.gr
