Ένας 45χρονος προγραμματιστής υπολογιστών στην Ισπανία το όνομα του οποίου δεν έχει δοθεί στη δημοσιότητα και καταγράφεται μόνο ως «ΑΒ» έκανε ένα ιδιαίτερο αίτημα στην ιατρική ομάδα που είχε αναλάβει να του αφαιρέσει τον όγκο που εντοπίστηκε να έχει στον εγκέφαλο του.
O ασθενής που είναι δεινός σκακιστής έκανε έκκληση προς τους χειρουργούς να πραγματοποιήσουν την επέμβαση αλλά χωρίς να υπάρξει κίνδυνος να απωλέσει τις προηγμένες του δεξιότητες στο σκάκι. Η έκκληση αυτή λειτούργησε για τους χειρουργούς ως πρόκληση και τους ώθησε να χαρτογραφήσουν τον εγκέφαλό του για να προσδιορίσουν ποιες περιοχές είναι εκείνες που χρησιμοποιεί για να παίξει το αρχαίο παιχνίδι. Ο ΑΒ έχει λάβει βαθμολογία στο σκάκι Elo 1,950 η οποία αγγίζει αυτή που βρίσκεται το επίπεδο των μετρ, των ειδικών και των κορυφαίων παικτών.
Ο ΑΒ είχε αναφέρει πονοκεφάλους χωρίς απώλεια γνωστικής λειτουργίας και διαγνώστηκε με διηθητικό γλοιοβλάστωμα. Του είπαν ότι θα χρειαζόταν χειρουργική επέμβαση για να το κόψει. Το ένα αίτημά του. Σύμφωνα με ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Cortex», ο ασθενής είχε ένα και μόνο αίτημα την επιθυμία να διατηρήσει την ικανότητά του στο σκάκι μετεγχειρητικά.
Μερικές εβδομάδες πριν από την επέμβαση, ο Αντρέου Γκαμπαρός, επικεφαλής νευροχειρουργικής στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Bellvitge στην Ισπανία, αποδέχτηκε την πρόκληση να συντάξει ένα πρωτόκολλο για τη διατήρηση της ικανότητας ενός ασθενούς να παίζει σκάκι κατά την αφαίρεση ενός όγκου. «Είχαμε λίγο χρόνο για να προετοιμάσουμε τα πάντα» ανέφερε ο Άντονι Ροντρίγκεζ- Φορνέλς νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης που συμφώνησε να προσπαθήσει να βρει ένα τρόπο να ικανοποιήσει το αίτημα του ΑΒ.
Η μέθοδος και το αποτέλεσμα
Ο Γκαμπαρός πραγματοποίησε έναν τύπο σάρωσης που είναι γνωστός ως χαρτογράφηση ηλεκτρικής διέγερσης. Οι σαρώσεις που έγιναν καθώς ο ασθενής συζητούσε κινήσεις στο σκάκι αποκάλυψαν τις λειτουργικές περιοχές για την ενασχόληση με το παιχνίδι, διαπιστώνοντας ότι ορισμένες από αυτές ήταν κοντά «στην βλάβη στον αριστερό βρεγματικό λοβό» που οι γιατροί θα προσπαθούσαν να αφαιρέσουν.
Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, ο ΑΒ κρατήθηκε σε εγρήγορση αφού αφαιρέθηκε ένα κομμάτι του κρανίου του για να αποκαλυφθεί ο αριστερός βρεγματικός λοβός του. Του έκαναν ερωτήσεις και του δόθηκαν καθήκοντα ενώ ένα ηλεκτρόδιο εφαρμόστηκε σε μέρη του εγκεφάλου του για να αναστείλει τη δραστηριότητα σε αυτές τις περιοχές.
Οι γιατροί διαπίστωσαν ότι όταν η δραστηριότητα περιοριζόταν στην υπεροριακή περιοχή της έλικας, η ΑΒ δεν ήταν πλέον σε θέση να προσδιορίσει σκακιστικές κινήσεις, χαρακτηρίζοντας την ως βασική περιοχή προς διατήρηση. Μετά την επέμβαση, ο ΑΒ αντιμετώπισε γλωσσικές και κινητικές δυσκολίες λόγω μιας επιπλοκής που προκλήθηκε από αιμορραγία στον εγκέφαλό του, καθιστώντας αδύνατο να δοκιμάσει τις ικανότητές του στο σκάκι μία εβδομάδα μετά τη διαδικασία.
Όταν οι δοκιμές πραγματοποιήθηκαν τέσσερις μήνες αργότερα, ο ΑΒ εξακολουθούσε να παίζει σκάκι, αλλά οι απαντήσεις του ήταν ελαφρώς πιο αργές σε ορισμένες από τις πιο σύνθετες εργασίες. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα: «Αναπτύξαμε ένα πρωτόκολλο για τη μέγιστη διατήρηση της ικανότητας του παιχνιδιού στο σκάκι σε έναν ασθενή που διαγνώστηκε με όγκο στον εγκέφαλο στην αριστερή βρεγματική περιοχή. Ο ασθενής διατήρησε τις επιδόσεις του στο σκάκι μετά την επέμβαση, κάτι που αποδείχθηκε μέσω των πειραματικών μας εργασιών και της αυτοαναφερόμενης διατήρησης του επαγγελματικού σκακιστικού του σκορ Elo 1.950».
Η επέμβαση είχε συνέπειες, ωστόσο, με τη μελέτη να διαπιστώνει ότι ο ΑΒ έμεινε με «ήπια έκπτωση στην προσοχή, στη μνήμη εργασίας, στη νοητική ευελιξία και στη λεκτική κατανόηση».
Naftemporiki.gr