Skip to main content

Δημιουργήθηκε νέο ηφαίστειο στη Ιώ το οποίο εκτοξεύει λάβα και αέρια σε τεράστιες αποστάσεις

πηγή φωτό. (NASA/JPL-Caltech)

Ο πιο κολασμένος κόσμος του ηλιακού συστήματος έγινε ακόμη... χειρότερος

Η Ιώ είναι ο τρίτος σε μέγεθος δορυφόρος του Δία. Είναι το γεωλογικά πιο δραστήριο σώμα στο ηλιακό μας σύστημα. Εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες, ηφαίστεια εκρήγνυνται αδιάκοπα εκτοξεύοντας κολοσσιαίες ποσότητες πυρακτωμένων υλικών σε ύψος εκατοντάδων χλμ. Η Ιώ αλληλεπιδρά με το μαγνητικό πεδίο του Δία και εκτός από τα πυρακτωμένα υλικά εκτοξεύει φορτισμένα σωματίδια τα οποία παγιδεύονται στο μαγνητικό πεδίο του Δία προκαλώντας υψηλής έντασης σέλας.

Το σκάφος της αποστολής Juno που εξερευνά το Δία και τα φεγγάρια του από το 2016 έχει κάνει αρκετά κοντινά περάσματα από την Ιώ καταγράφοντας λεπτομερείς εικόνες του δορυφόρου και κάθε φορά οι εικόνες αποκαλύπτουν νέα σημαντικά στοιχεία για αυτόν.

Η μελέτη των πιο πρόσφατων δεδομένων που έχει στείλει από την Ιώ το Juno η οποία έγινε από επιστήμονες της εταιρείας Malin Space Science Systems η οποία αναπτύσσει τεχνολογίες για μη επανδρωμένες διαστημικές αποστολές αποκάλυψε την ύπαρξη ενός νέου ηφαιστείου που έκανε την εμφάνιση του στην επιφάνεια της Ιούς.

Το ηφαίστειο βρίσκεται σε μια περιοχή νότια του ισημερινού του δορυφόρου και η λάβα που ρέει από αυτό καθώς και τα υπόλοιπα ηφαιστειακά υλικά που εκτοξεύει καλύπτουν μια περιοχή έκτασης 180 x 180 χλμ. Η ανατολική πλευρά του νέου ηφαιστείου έχει πάρει μια ερυθρή απόχρωση από θείο που έχει εξαερωθεί από το ηφαίστειο στο Διάστημα και επέστρεψε στην επιφάνεια.

Στη δυτική πλευρά υπάρχουν δύο ρεύματα λάβας το καθένα από τα οποία έχει φτάσει σε μήκος ροής τα εκατό χλμ. Στο πιο απομακρυσμένο σημείο των ροών, όπου έχει συγκεντρωθεί η λάβα, η θερμότητα έχει προκαλέσει την εξάτμιση του παγωμένου υλικού στην επιφάνεια, δημιουργώντας δύο επικαλυπτόμενες γκρίζες κυκλικές αποθέσεις.

Η πάνω ασπρόμαυρη ένθετη εικόνα είναι η περιοχή νότια του ισημερινού όπως καταγράφηκε το 1997 και δεν υπήρχε εκεί τίποτε. Η έγχρωμη ένθετη εικόνα καταγράφηκε το 2024 και αποκαλύπτει την ύπαρξη στο ίδιο σημείο ενός μεγάλου ηφαιστείου. πηγή φωτό. (NASA / JPL-Caltech / SwRI / MSSS / Europlanet.)

Η βαρυτική παγίδα

Γεωλογικά η Ιώ είναι το πιο δραστήριο σώμα στο Ηλιακό μας σύστημα επειδή βρίσκεται αιχμαλωτισμένη σε μια βαρυτική παγίδα ανάμεσα στο Δία και τους γειτονικούς δορυφόρους Ευρώπη, Γανυμήδη και Καλλιστώ, που την έλκουν από διαφορετικές συνεχώς γωνίες. Μέσα σ’ αυτές τις παλιρροϊκές δυνάμεις η επιφάνεια του εδάφους της Ιούς ανεβοκατεβαίνει συνεχώς.

Οι παλίρροιες θερμαίνουν το εσωτερικό της λιώνοντας τους βράχους, που μαζί με θειούχα αέρια ξεπετάγονται στην επιφάνεια με βίαιες ηφαιστειακές εκρήξεις. Ορισμένα από τα ενεργά ηφαίστειά της εκτοξεύουν τα πυρακτωμένα τους υλικά σε ύψος εκατοντάδων χιλιομέτρων, ενώ καπναγωγοί διοξειδίου του θείου απελευθερώνονται από το εσωτερικό και ανερχόμενοι παγώνουν και πέφτουν πάλι στο έδαφος σαν όμορφο χρωματιστό χιόνι.

Naftemporiki.gr