Η χρήση του VAR έφερε μια πραγματική επανάσταση στο ποδόσφαιρο δημιουργώντας νέα δεδομένα σε πολλά επίπεδα. Στις διαφόρων ειδών ενστάσεις και κριτικές για τη χρήση του VAR έρχεται να δώσει απαντήσεις η εξέλιξη της τεχνολογίας. Η καλπάζουσα πρόοδος της τεχνητής νοημοσύνης βρήκε πρόσφορο έδαφος και στο VAR με τη μορφή του αποκαλούμενου ημι-αυτόματου οφσάιντ (SAOT).
H τεχνολογία αυτή χρησιμοποιήθηκε χρησιμοποιήθηκε ήδη στο Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ του 2022 και στο Euro 2024. To SAOT αξιοποιεί την τεχνητή νοημοσύνη για την παρακολούθηση της κίνησης των παικτών με πολύ υψηλά επίπεδα λεπτομέρειας.
Ένα από τα προβλήματα που υπάρχει με το VAR το οποίο και αποτελεί βασικό αντικείμενο κριτικής είναι ο χρόνος που απαιτείται για να εξαχθεί ένα αποτέλεσμα ειδικά στην περίπτωση του οφσάιντ. Χρειάζονται αρκετά λεπτά σε ορισμένες οριακές περιπτώσεις οφσάιντ για να βγει η απόφαση γεγονός που δημιουργεί πρόβλημα στην ομαλή εξέλιξη ενός αγώνα, προκαλεί εκνευρισμό και σε κάποιες περιπτώσεις δημιουργεί και αμφιβολίες για το αν οι διαβόητες πλέον στη ποδοσφαιρική ορολογία «γραμμές» που μπαίνουν στην εικόνα για να διαπιστωθεί αν υπάρχει ή όχι οφσάιντ σε μια φάση έχουν τοποθετηθεί σωστά.
Εδώ λοιπόν κάνει την εμφάνιση του το SAOT που υπόσχεται ότι μπορεί να μειώσει τον χρόνο που απαιτείται για αποφάσεις οφσάιντ έως και 31 δευτερόλεπτα. Παρέχει επίσης μια πιο καθαρή εικόνα για τους τηλεθεατές που παρακολουθούν αυτές τις παραβάσεις οφσάιντ. Αντί δύο γραμμές μπλε και είτε πράσινες είτε κόκκινες να τοποθετούνται χειροκίνητα σε μια εικόνα του γηπέδου, η SAOT επιβάλλει μια εικονική κάθετη κουρτίνα που δείχνει ακριβώς ποιο μέρος του σώματος του παίκτη είναι οφσάιντ.
Η τεχνολογία βασίζεται σε οπτικά συστήματα υπολογιστή που μπορούν να παρακολουθήσουν έως και 10.000 επιφανειακά σημεία σώματος κάθε παίκτη και της μπάλας. Μπορεί να παρακολουθεί παίκτες με ταχύτητα 200 ενημερώσεων ανά δευτερόλεπτο, σύμφωνα με την Genius Sports, την εταιρεία δεδομένων που κέρδισε το συμβόλαιο χρήσης της τεχνολογίας ημιαυτόματου οφσάιντ στην Πρέμιερ Λιγκ, του αγγλικού πρωταθλήματος. Το ημιαυτόματο οφσάιντ θα ξεκινήσει να λειτουργεί πλήρως στην Πρέμιερ Λιγκ τον προσεχή Οκτώβριο.
Δύο επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Νιούκαστλ εξηγούν με άρθρο τους στην ιστοσελίδα The Conversation. Όπως εξηγούν τέτοια υψηλής λεπτομέρειας και υψηλής ταχύτητας καταγραφή δεδομένων καθίσταται δυνατή μέσω της σύγχρονης τεχνητής νοημοσύνης και αλγορίθμων βαθιάς μάθησης – τεχνολογία που προσομοιώνει τον τρόπο με τον οποίο ο ανθρώπινος εγκέφαλος λαμβάνει αποφάσεις. Το σύστημα μπορεί να αφομοιώσει τεράστιες ποσότητες δεδομένων βίντεο που έχουν καταγραφεί από δεκάδες κάμερες που είναι εγκατεστημένες σε κάθε γήπεδο ποδοσφαίρου που χρησιμοποεί το ημιαυτόματο οφσάιντ.
Πώς λειτουργεί
Τα συνελικτικά νευρωνικά δίκτυα (CNN) είναι ένας τύπος αλγόριθμου βαθιάς μάθησης που έχει σχεδιαστεί ειδικά για την επεξεργασία και την κατανόηση του περιεχομένου των εικόνων και των βίντεο. Παίζουν βασικό ρόλο στη λειτουργία του SAOT.
Τα CNN αναλύουν τις εικόνες τρέχοντάς τις μέσω αυτού που ονομάζεται ιεραρχική διαδικασία πολλαπλών σταδίων. Τα επίπεδα στα αρχικά στάδια της επεξεργασίας εξάγουν βασικά χαρακτηριστικά από την εικόνα, όπως άκρες, σταγόνες και γωνίες, ενώ τα στρώματα πιο κάτω συγκεντρώνουν και συγκεντρώνουν αυτά τα χαρακτηριστικά σε χωρικά μεγαλύτερες, εννοιολογικά πιο σημαντικές κατηγορίες.
Όταν εφαρμόζονται στην επιφανειακή παρακολούθηση σημείων, όπως στην περίπτωση της τεχνολογίας υπολογιστικής όρασης της Genius Sports, τα CNN είναι προσαρμοσμένα και εκπαιδευμένα ώστε να παράγουν μια εκτίμηση των χωρικών συντεταγμένων κάθε σημείου στο σώμα ενός παίκτη και της μπάλας για κάθε εικόνα που μεταδίδεται σε ροή.
Αλλά πρώτα το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης πρέπει να «εκπαιδευτεί», να τροφοδοτηθεί δηλαδή με πολλά παραδείγματα του τι πρόκειται να αναζητήσει, προκειμένου να βελτιώσει τον τρόπο με τον οποίο εκτελεί αυτές τις εργασίες. Αυτή η διαδικασία εκπαίδευσης, η οποία γίνεται σε μεγάλο βαθμό αυτόματα, είναι απαιτητική σε υπολογιστική δύναμη αλλά μόλις ολοκληρωθεί, το σύστημα μπορεί να παρέχει προβλέψεις σε πραγματικό χρόνο για το SAOT.
Οι συνεχείς εξελίξεις στην έρευνα και τη μηχανική τεχνητής νοημοσύνης πιέζουν τα όρια πολλών πτυχών της ανάλυσης αθλητικών δεδομένων, με την εφαρμογή του SAOT σε αγώνες ποδοσφαίρου κορυφαίου επιπέδου έχουμε ένα εξέχον παράδειγμα αυτών των νέων τεχνολογιών.
Τα στελέχη της Πρ
Ο επικεφαλής ποδοσφαιρικός διευθυντής της Πρέμιερ Λιγκ, Τόνι Σκόουλς λέει ότι το VAR μπορεί «ποτέ να μην είναι τέλειο» αλλά εκτιμά ότι η εισαγωγή του ημιαυτόματου οφσάιντ πιθανότατα φέρει πιο κοντά στην τελειότητα αυτό το σύστημα και αυτό μπορεί να βοηθήσει αυτή την τεχνολογία να γίνει ευρύτερα αποδεκτή από την πλειοψηφία των οπαδών.
Να σημειωθεί ότι έχει ξεκινήσει και στην Ελλάδα η συζήτηση για τη χρήση του SAOT και οι αρμόδιες Αρχές (ΕΠΟ, Υπουργείο Αθλητισμού, Super League) πραγματοποίησαν πρόσφατα κάποιες πρώτες επαφές για αυτό το ζήτημα.
Naftemporiki.gr
