Οι βετεράνοι της δημοσιογραφίας, Νίκος Γκατζογιάννης, 84 ετών και ο Νίκολας Μπασμπέινς, 81 ετών, έχουν αφιερώσει όλη της του τη ζωή στα ρεπορτάζ, την αρθρογραφία και τη συγγραφή βιβλίων. Και θέλουν να προστατεύσουν το έργο τους και ευρύτερα τον γραπτό λόγο από τα νέα προϊόντα της τεχνητής νοημοσύνης.
Ο Ελληνοαμερικανός Γκατζογιάννης είναι γνωστός διεθνώς και από τη μεγάλη λογοτεχνική επιτυχία του βιβλίου του «Ελένη», που περιγράφει την επιστροφή του στην Ελλάδα για να λύσει το μυστήριο του θανάτου της μητέρας του όταν ήταν παιδί. Το βιβλίο, που αναφέρεται στην εποχή του εμφυλίου, μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη, με τον Τζον Μάλκοβιτς να τον υποδύεται.
Ο επίσης Ελληνοαμερικανός Μπασμπέινς (Βασβάνης) ήταν ο πρώτος που άρχισε να ασχολείται με τα chatbots και ειδικά με το ChatGPT. Εξ αρχής εντυπωσιάστηκε… από το πόσες ανακρίβειες και λάθη περιείχαν οι απαντήσεις του ChatGPT, αλλά και από την παντελή έλλειψη αναφοράς σε πηγές. Στη συνέχεια το ίδιο διεπίστωσε και ο Γκατζογιάννης. Οι δύο φίλοι αποφάσισαν να κινηθούν νομικά.
«Είναι καθαρή ληστεία», λέει ο Γκατζογιάννης σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Associated Press. «Δουλέψαμε πάρα πολύ σκληρά σε αυτούς τους τόμους», συμπληρώνει ο Μπασμπέινς, δείχνοντας τα βιβλία τους.
Τώρα η αγωγή τους εντάσσεται σε ευρύτερη ομαδική προσφυγή. Ο ίδιος ομοσπονδιακός δικαστής της Νέας Υόρκης θα εξετάσει επίσης παρόμοιες αξιώσεις πνευματικών δικαιωμάτων από μέσα ενημέρωσης όπως οι New York Times, Chicago Tribune και Mother Jones.
Αυτό που συνδέει όλες τις υποθέσεις είναι ο ισχυρισμός ότι η OpenAI – με τη βοήθεια των χρημάτων και της υπολογιστικής δύναμης της Microsoft – εκμεταλλεύτηκε τεράστιες ποσότητες ανθρώπινων γραπτών για να «εκπαιδεύσει» chatbots AI ώστε να παράγουν αποσπάσματα κειμένου που μοιάζουν με προϊόν ανθρώπινης σκέψης, χωρίς να λάβει άδεια ή να αποζημιώσει τους ανθρώπους που έγραψαν τα πρωτότυπα έργα. «Είναι πολύ άδικο και πολύ επιβλαβές για τον γραπτό λόγο», σημειώνει ο Γκατζογιάννης.
Η OpenAI και η Microsoft δεν απάντησαν σε αιτήματα του AP για σχολιασμό.
Η θέση της Microsoft
Ανάλογες νομικές προκλήσεις αντιμετωπίζουν και άλλες εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης όχι μόνο από συγγραφείς, αλλά και από εικαστικούς καλλιτέχνες, δισκογραφικές εταιρείες και άλλους δημιουργούς που υποστηρίζουν ότι τα κέρδη της παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης (generative AI) έχουν χτιστεί πάνω στην κατάχρηση του πνευματικού κόπου άλλων.
Ο διευθυντής του τμήματος τεχνητής νοημοσύνης της Microsoft, Μουσταφά Σουλεϊμάν, υπερασπίστηκε τις πρακτικές του κλάδου της τεχνητής νοημοσύνης στο Aspen Ideas Festival τον περασμένο μήνα, εκφράζοντας τη θεωρία ότι η εκπαίδευση συστημάτων AI σε περιεχόμενο που υπάρχει ήδη ελεύθερο στο διαδίκτυο προστατεύεται από το δόγμα της «δίκαιης χρήσης» των νόμων περί πνευματικών δικαιωμάτων των ΗΠΑ. «Ο καθένας μπορεί να αντιγράψει, να αναδημιουργήσει, να αναπαράγει», σημείωσε. Αναγνώρισε ότι είναι πιο περίπλοκα τα πράγματα όταν ειδησεογραφικοί οργανισμοί δηλώνουν ρητά ότι δεν θέλουν οι εταιρείες τεχνολογίας να χρησιμοποιήσουν περιεχόμενο από τους ιστότοπούς τους.
Και η απάντηση
«Κάποιος έπρεπε να βγει και να πάρει συνέντευξη από αληθινούς ανθρώπους στον πραγματικό κόσμο και να διεξάγει πραγματική έρευνα εξετάζοντας έγγραφα. Στη συνέχεια έπρεπε να συνθέσει αυτά τα έγγραφα και βρίσκοντας έναν τρόπο να τα αποδώσει σε σαφή και απλή πρόζα», δήλωσε στο ειδησεογραφικό πρακτορείο ο Φρανκ Πάιν, διευθυντής της MediaNews Group, που εκδίδει δεκάδες εφημερίδες, συμπεριλαμβανομένων των Denver Post, Orange County Register και St. Paul Pioneer Press. Το εκδοτικό συγκρότημά έχει και αυτό μηνύσει την OpenAI από τον Απρίλιο.
«Όλα αυτά είναι πραγματική δουλειά και είναι δουλειά που η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να κάνει», εξηγεί ο Πάιν. «Μια εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης δεν πρόκειται ποτέ να φύγει από το γραφείο και να πάει στο κέντρο της πόλης όπου υπάρχει φωτιά και να καλύψει την κατάσβεσή της».
«Όχι, το ChatGPT σίγουρα δεν θα μπορούσε να το κάνει αυτό»
Ο Γκατζογιάννης πήρε ένα μεγάλο επαγγελματικό ρίσκο όταν παράτησε τη δουλειά του στους Times και επιβαρύνθηκε με δάνειο 160.000 δολαρίων για να μάθει ποιος ήταν υπεύθυνος για τον θάνατο της μητέρας του.
«Είχα εντοπίσει όλους όσοι ήταν στο χωριό όταν σκοτώθηκε η μητέρα μου», είπε. «Και είχαν διασκορπιστεί σε όλη την Ανατολική Ευρώπη. Έτσι κόστισε πολλά χρήματα και πολύ χρόνο. Δεν είχα καμία διαβεβαίωση ότι θα έπαιρνα αυτά τα χρήματα πίσω. Αλλά όταν δεσμεύεσαι για κάτι τόσο σημαντικό όσο ήταν η ιστορία της μητέρας μου, οι κίνδυνοι είναι τεράστιοι, η προσπάθεια είναι τεράστια», εξήγησε στο AP.
Με άλλα λόγια «όχι, το ChatGPT δεν μπορούσε να το κάνει αυτό». Αλλά αυτό που ανησυχεί τον Γκατζογιάννη είναι ότι το ChatGPT θα μπορούσε να δυσκολέψει άλλους να το κάνουν αυτό.
«Οι δημοσιεύσεις θα πεθάνουν. Οι εφημερίδες θα πεθάνουν. Οι νέοι με ταλέντο δεν πρόκειται να ασχοληθούν με τη συγγραφή», λέει. «Είμαι 84 ετών. Δεν ξέρω αν αυτό θα διευθετηθεί όσο είμαι ακόμα εν ζωή. Αλλά είναι σημαντικό να βρεθεί μια λύση».
