Μία συναρπαστική, τρισδιάστατη ανακατασκευή ενός… μακρινού συγγενούς μας, που έζησε στη Γη προ 75.000 ετών πέτυχαν οι επιστήμονες.
Το μόνο που είχαν στη διάθεσή τους ήταν τα θρυμματισμένα υπολείμματα ενός κρανίου, τα οστά του οποίου όταν ανεσκάφησαν ήταν τόσο μαλακά που έμοιαζαν σαν «μουλιασμένο μπισκότο».
Οι ερευνητές έπρεπε πρώτα να ενισχύσουν αυτά τα θραύσματα, προτού τα επανασυναρμολογήσουν και στη συνέχεια, έμπειροι καλλιτέχνες της παλαιοντολογίας, δημιουρήσουν το τρισδιάστατο μοντέλο.
Η τελική αναπαράσταση θα εμφανιστεί σε ένα νέο ντοκιμαντέρ των BBC Studios για το Netflix με τίτλο «Secrets of the Neanderthals» (Τα μυστικά των Νεάντερταλ) το οποίο δίδει μια νέα ματιά στα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τα πανάρχαια εξαδέλφια μας που εξέλιπαν ως είδος πριν από περίπου 40.000 χρόνια.
Το κρανίο στο οποίο βασίστηκε το μοντέλο βρέθηκε στο σπήλαιο Σανιντάρ στο Ιρακινό Κουρδιστάν. Εκεί είχαν ανακαλυφθεί τα λείψανα τουλάχιστον 10 ανδρών, γυναικών και παιδιών Νεάντερνταλ ήδη από τη δεκαετία του 1950.
Τα θραύσματα του κρανίου μεταφέρθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο για να ξεκινήσει η επίπονη διαδικασία σταθεροποίησής τους και στη συνέχεια συναρμολόγησης.
Για την συμπλήρωση του περίπλοκου παζλ, χρειάστηκε εργασία περίπου ενός έτους.
Δύο έμπειροι Ολλανδοί καλλιτέχνες, οι Adrie και Alfons Kennis, γνωστοί για την ικανότητά τους να αναπαριστούν πιστά ομοιώματα αρχαίων ανθρώπων με αρχική «ύλη» οστά και απολιθώματα, ανέλαβαν την αναδημιουργία.
Αξιοποιώντας μία σειρά ενδείξεων και ευρημάτων –από το ανάστημα μέχρι κάποιες πρωτεϊνες, ανιχνευθείσες στο σμάλτο των δοντιών- η ερευνητική ομάδα κατέληξε και είναι πλέον απολύτως πεπεισμένη ότι πρόκειται για μία «γυναίκα».
«Γριά» στα 40 της
Πόσο χρονών όμως ήταν; Πιθανότατα πέθανε στα 40 της, κάτι που και πάλι υποδεικνύεται από την κατάσταση των δοντιών της.
Μάλιστα οι επιστήμονες κρίνουν ότι η γυναίκα είχε φθάσει στο φυσιολογικό (βιολογικό) τέλος της ζωής της.
Επί μακρόν, οι επιστήμονες θεωρούσαν τους Νεάντερνταλ βάναυσους και «απλοϊκούς» σε σύγκριση με το είδος μας.
Αλλά η άποψη αυτή έχει σταδιακά υποχωρήσει μετά τις ανακαλύψεις στο σπήλαιο Σανιντάρ.
Το εν λόγω σπήλαιο είναι διάσημο μεταξύ άλλων και για μια εικαζόμενη πρακτική ταφής. Τα σώματα, σύμφωνα με τα ευρήματα, είχαν τοποθετηθεί προσεκτικά σε ένα ρέμα δίπλα σε έναν ψηλό βράχο. Όλοι οι νεκροί είχαν τον ίδιο προσανατολισμό ως προς τον τρόπο τοποθέτησης τους.
Τα λουλούδια προδίδουν τελετουργικό
Μάλιστα η γύρη που είχε βρεθεί σε έναν σκελετό οδήγησε μερικούς επιστήμονες στην εικασία ότι οι συγκεκριμένοι Νεάντερνταλ ίσως είχαν ενταφιαστεί με η συνοδεία ανθών, κάτι που υποδηλώνει ίσως μια ένδειξη κάποιας πρώιμης πίστης
Ωστόσο η βρετανική ομάδα πιστεύει ότι είναι πιο πιθανό η γύρη να ξέμεινε εκεί από μέλισσες ή από ανθισμένα κλαδιά που τοποθετήθηκαν στην κορυφή των υπό ενταφιασμό σωμάτων.
Ο καθηγητής Κρις Χαντ (Chris Hunt) του Πανεπιστημίου John Moores του Λίβερπουλ αναφέρει στο BBC: «Θα δίσταζα να χρησιμοποιήσω τη λέξη «ταφή» Νομίζω ότι θα χρησιμοποιούσα τη λέξη ‘τοποθέτηση’, ώστε να ξεφύγω από τις θρησκευτικές έννοιες. Αλλά δεν υπάρχει απολύτως καμία αμφιβολία ότι (οι Νεάντερνταλ) διατηρούσαν ένα συγκεκριμένο ταφικό τελετουργικό».
