Αστρονόμοι ανακάλυψαν έναν νέο μυστηριώδη τύπο κοσμικής έκρηξης με ισχύ και ένταση που ξεπερνά σχεδόν κάθε σουπερνόβα που έχει εντοπιστεί ποτέ. Μέσα σε 10 ημέρες, η περίεργη έκρηξη έγινε πιο φωτεινή από 100 δισεκατομμύρια άστρα σαν τον Ήλιο, και στη συνέχεια σχεδόν εξαφανίστηκε λίγες εβδομάδες αργότερα. Το γρήγορο και… μανιασμένο γεγονός πιθανότατα αντιπροσωπεύει μια νέα κατηγορία έκρηξης που δεν έχει μελετηθεί ποτέ αναφέρουν σε δημοσίευση τους οι ερευνητές στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal Letters».
«Ονομάσαμε αυτή τη νέα κατηγορία πηγών «Φωτεινοί Γρήγοροι Ψύκτες» (LFC)» λέει ο Ματ Νίκολ αστροφυσικός στο Queen’s University του Μπέλφαστ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. «Το εξαίσιο σύνολο δεδομένων που έχουμε αποκλείει το ενδεχόμενο να πρόκειται για έναν ακόμη σουπερνόβα». Οι σουπερνόβα είναι μεγάλης λαμπρότητας εκρήξεις που συμβαίνουν όταν μεγάλα άστρα (συνήθως με μάζα τουλάχιστον οκτώ φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου) καίνε το πυρηνικό τους καύσιμο, καταρρέουν και εκτοξεύουν τα εξωτερικά στρώματα αερίου τους στο Διάστημα. Κάθε χρόνο, οι αστρονόμοι παρατηρούν εκατοντάδες σουπερνόβα που ξαφνικά λάμπουν και σταδιακά εξασθενούν. Συνήθως, ένα σουπερνόβα φτάνει στη μέγιστη φωτεινότητα μετά από περίπου 20 ημέρες, λάμποντας δισεκατομμύρια φορές περισσότερο από τον Ήλιο. Τους επόμενους μήνες, η έκρηξη σιγά-σιγά εξαφανίζεται.
Αλλά οι εκρήξεις LFC δεν είναι σουπερνόβα. Η επίμαχη έκρηξη που εντοπίστηκε με το δίκτυο τηλεσκοπίων Asteroid Terrestrial-Impact Last Alert System (ATLAS) στη Χαβάη, τη Χιλή και τη Νότια Αφρική έγινε σε ένα γαλαξία γεμάτο άστρα παρόμοιου μεγέθους με τον Ήλιο και άρα δεν υπήρχαν τα απαραίτητα υλικά για μια έκρηξη σουπερνόβα.
«Τα δεδομένα μας έδειξαν ότι αυτό το γεγονός συνέβη σε έναν τεράστιο, κόκκινο γαλαξία δύο δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά», δήλωσε στη δήλωση ο συν-συγγραφέας της μελέτης Shubham Srivastav, ερευνητής επίσης στο Queen’s University. «Αυτοί οι γαλαξίες περιέχουν δισεκατομμύρια αστέρια όπως ο Ήλιος μας, αλλά δεν θα έπρεπε να έχουν αστέρια αρκετά μεγάλα ώστε να καταλήξουν ως σουπερνόβα».
Εκτός από την ασυνήθιστη θέση της, η νέα έκρηξη έγινε επίσης πολύ πιο λαμπερή και έσβησε πολύ πιο γρήγορα από μια τυπική έκρηξη σουπερνόβα, σύμφωνα με τους ερευνητές. Μέσα στις επόμενες 15 ημέρες, το αντικείμενο είχε ξεθωριάσει κατά δύο τάξεις μεγέθους και είχε ξεθωριάσει μόνο στο 1% της μέγιστης φωτεινότητάς του μόλις ένα μήνα μετά την έκρηξη.
Με απλά λόγια, η έκρηξη δεν ταίριαζε στο προφίλ κανενός γνωστού σουπερνόβα. Λοιπόν, είχε ξανασυμβεί κάτι παρόμοιο; Για να το ανακαλύψουν, οι ερευνητές χτένισαν τις αρχειακές τηλεσκοπικές έρευνες, αναζητώντας αντικείμενα με παρόμοια φωτεινότητα και διάρκεια ζωής. Τελικά αποκάλυψαν δύο άλλα αντικείμενα – ένα από έρευνα του 2009 και το δεύτερο από το 2020 – με παρόμοιες ιδιότητες με την έκρηξη που εντοπίστηκε πρόσφατα. Η ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτές οι εκρήξεις αντιπροσωπεύουν μια νέα – και πολύ σπάνια – κατηγορία κοσμικής έκρηξης που πιθανότατα δεν έχει καμία σχέση με αστέρια που πεθαίνουν. Τι ακριβώς είναι τα LFC, λοιπόν; Προς το παρόν, η ομάδα μπορεί μόνο να κάνει εικασίες.
«Η πιο εύλογη εξήγηση φαίνεται να είναι μια μαύρη τρύπα που συγκρούεται με ένα αστέρι» λέει ο Νίκολ. Όμως και αυτή η εξήγηση είναι προβληματική επιτείνοντας το μυστήριο αφού όταν μια μαύρη τρύπα συλλαμβάνει στα τρομερά της βαρυτικά δίχτυα ένα άστρο αρχίζει να το καταστρέφει, να το διαλύει «καταπίνοντας» την ύλη του. Όμως η διαδικασία αυτή έχει ως αποτέλεσμα την εκπομπή ακτίνων Χ και στη περίπτωση των εκρήξεων LFC δεν έχει παρατηρηθεί ακόμη τουλάχιστον κάποια εκπομπή ακτίνας Χ.
Naftemporiki.gr
