Πριν από περίπου 1,4 εκατομμύρια χρόνια, οι πρώτοι άνθρωποι εγκαταστάθηκαν στην Ευρώπη. Ευρήματα από την Ισπανία και την Πορτογαλία δείχνουν ότι οι πρόγονοί μας, πιθανώς οι Homo erectus, μετανάστευσαν στη νέα ήπειρο από τη νοτιοδυτική Ασία.
Πριν από περίπου 1,1 εκατομμύρια χρόνια, με τη έναρξη της Εποχής των Παγετώνων, το κλίμα στην Ευρώπη άλλαξε δραματικά, με θερμοκρασίες κάτω από ένα επίπεδο που ήταν ανεκτό για τους πρώιμους ανθρώπους. Το αποτέλεσμα; Οι πρώτοι μετανάστες στην Ευρώπη δεν μπόρεσαν να αντέξουν το δριμύ ψύχος και οι περισσότεροι απεβίωσαν, όπως αποκαλύπτει μελέτη από το University College του Λονδίνου, Προηγουμένως είχε θεωρηθεί ότι οι πρώτοι άνθρωποι στην Ευρώπη αντιμετώπισαν για πρώτη φορά παγετώνες πριν από περίπου 900.000 χρόνια και είχαν προλάβει να προσαρμοστούν για να επιβιώσουν σε πιο σκληρές συνθήκες μέχρι τότε. «Είναι μια από αυτές τις υπέροχες στιγμές στην επιστήμη όπου βρίσκεις το απροσδόκητο. Και αυτό είναι που το κάνει τόσο συναρπαστικό», λέει ο Έλληνας επικεφαλής της μελέτης, Χρόνης Τζεδάκης από το University College του Λονδίνου, σχολιάζοντας το αποτέλεσμα.
Τα νέα ευρήματα προέρχονται από αναλύσεις θαλάσσιων μικροοργανισμών. Η ομάδα του καθηγητή Τζεδάκη ερεύνησε τη χημική τους σύσταση. Μελέτησε επίσης την περιεκτικότητα σε γύρη σε ιζήματα βαθέων υδάτων που συλλέχθηκαν στα ανοικτά των ακτών της Πορτογαλίας. Κατά συνέπεια, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι το κλίμα ψύχθηκε αρκετά απότομα πριν από 1,1 εκατομμύρια χρόνια, με αποτέλεσμα μια σύντομη εποχή των παγετώνων. Η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας στα ανοιχτά της Λισαβόνας έπεσε κάτω από τους έξι βαθμούς Κελσίου.
Εχθρικό κλίμα
Μια προσομοίωση στον υπερυπολογιστή Aleph στο Κέντρο Φυσικής του Κλίματος (ICCP) στη Νότια Κορέα επιβεβαίωσε την έκταση της περιόδου των παγετώνων εκείνη την εποχή. Και έδειξε – σε συνδυασμό με γνωστές γνώσεις από ευρήματα απολιθωμάτων και από την αρχαιολογία – ότι το κλίμα στην περιοχή της Μεσογείου ήταν πολύ εχθρικό για τους πρώτους ανθρώπους εκείνη την εποχή.
«Προς έκπληξή μας, διαπιστώσαμε ότι αυτή η ψύξη ήταν συγκρίσιμη με μερικά από τα πιο σοβαρά γεγονότα των πρόσφατων εποχών των παγετώνων», εξήγησε η Βασιλική Μάργαρη, η οποία επίσης μετείχε στην έρευνα στο University College του Λονδίνου.
Η ομάδα των επιστημόνων υποθέτει ότι όταν το δριμύ ψύχος έκανε την εμφάνισή του, οι πρόγονοι του Homo sapiens μπορεί να μην είχαν ακόμη επαρκή μόνωση λίπους, ούτε ζεστά ρούχα ή καταφύγιο και δεν είχαν ακόμη ανακαλύπτει τη φωτιά.
Το γεγονός ότι δεν έχουν βρεθεί εκεί πέτρινα εργαλεία ή άλλα ανθρώπινα υπολείμματα για περισσότερα από 200.000 χρόνια μετά την ψυχρή φάση που έχει πλέον προσδιοριστεί, υποστηρίζει επίσης τη θέση ότι το γένος Homo είχε εξαφανιστεί στο μεταξύ στη νότια Ευρώπη, υποστηρίζει η ομάδα των ειδικών.
Η μελέτη υποδηλώνει ότι η Ευρώπη επανακατοικήθηκε πριν από περίπου 900.000 χρόνια από πιο ανθεκτικά δείγματα των προγόνων μας που ήταν εξελικτικά καλύτερα προσαρμοσμένα στην νέα εποχή των παγετώνων, που ήταν τότε επικείμενη.
