Οι εκρήξεις ή εκλάμψεις ακτίνων γ που η επιστημονική κοινότητα ονομάζει GRB (Gamma-Ray Burst), είναι συγκεντρώσεις συμπυκνωμένης ακτινοβολίας γ που δημιουργούνται κατά τη γέννηση άστρων νετρονίου η μαύρων τρυπών από βίαια κοσμικά φαινόμενα όπως την σύγκρουση αστέρων νετρονίων, από εκρήξεις σουπερνόβα, από άστρα που καταρρέουν και από την καταστροφή άστρων νετρονίων από μαύρες τρύπες. Οι εκρήξεις ακτίνων γ είναι εκρήξεις φωτονίων γάμμα εξαιρετικά υψηλής ενέργειας, που ακτινοβολούν εκατομμύρια φορές λαμπρότερα από τον Ήλιο.
Οι εκρήξεις ακτίνων γ είναι εχθρικές στην ζωή και αν συμβεί κάποια σε κοντινή απόσταση από εμάς και η ακτινοβολία χτυπήσει τον πλανήτη μας οι επιπτώσεις αναμένεται να είναι ολέθριες για την πανίδα, την χλωρίδα και φυσικά τον άνθρωπο. Μάλιστα μια μαζική εξαφάνιση της ζωής πριν από 440 εκατ. έτη έχει συνδεθεί με την έλευση στην Γη μιας έκλαμψης ακτίνων γ.
Στις 7 Μαρτίου το διαστημικό τηλεσκόπιο Fermi εντόπισε μια έκλαψη ακτίνων γ που έλαβε την κωδική ονομασία GRB 230307A και ήταν η δεύτερη ισχυρότερη έκλαμψη ακτίνων γ που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα. Ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου Radboud στην Ολλανδία χρησιμοποίησαν το ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο που κατασκεύασε η ανθρωπότητα, το James Webb, και κατάφεραν να εντοπίσουν την πηγή αυτής της έκλαμψης.
Πρόκειται για μια έκρηξη κιλονόβα που οι ειδικοί χαρακτηρίζουν ως την «τέλεια έκρηξη» και ένα από τα πιο βίαια, εντυπωσιακά και ταυτόχρονα μυστηριώδη φαινόμενα στο Σύμπαν. Το φαινόμενο αφορά τη σύγκρουση δύο άστρων νετρονίων που παράγει μια έκρηξη με μορφή τέλειας σφαίρας. Τα άστρα νετρονίων (πάλσαρ) είναι άκρως συμπυκνωμένα άστρα αποτελούμενα κυρίως από νετρόνια και συνήθως έχουν διάμετρο μόνο 20 χιλιομέτρων όμως έχουν βάρος σχεδόν διπλάσιο του Ήλιου.
Ένα κουταλάκι ύλης από άστρο νετρονίων ζυγίζει περίπου όσο το όρος Έβερεστ. Όταν δύο άστρα νετρονίων συγκρούονται συμβαίνει το εκρηκτικό φαινόμενο της κιλονόβα καθώς ενώνονται αρχικά σε ένα ενιαίο τεράστιο άστρο νετρονίων το οποίο μετά καταρρέει και μετατρέπεται σε μαύρη τρύπα. Οι κιλονόβα είχαν προβλεφθεί θεωρητικά από το 1974 αλλά για πρώτη φορά παρατηρήθηκαν το 2013.
Naftemporiki.gr
