Ο γαλαξίας Centaurus A (Cen A) βρίσκεται σε απόσταση 12 εκατομμυρών ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Κενταύρου και αντιπροσωπεύει τον πέμπτο φωτεινότερο γαλαξία στον ουράνιο θόλο. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια εκπληκτική εικόνα του Cen A προϊόν παρατηρήσεων από επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια.
Στο κέντρο του γαλαξία βρίσκεται μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα που τροφοδοτείται από το αέριο και τη σκόνη που τον περικυκλώνουν, και μεγάλοι πίδακες σωματιδίων υψηλής ενέργειας και άλλου υλικού που εκτοξεύονται έξω. Ο πίδακας που φαίνεται στο επάνω αριστερό μέρος αυτής της εικόνας εκτείνεται για περίπου 13.000 έτη φωτός μακριά από τη μαύρη τρύπα. Επίσης ορατή είναι μια λωρίδα σκόνης, που τυλίγεται γύρω από τη μέση του γαλαξία, η οποία μπορεί να προήλθε από σύγκρουση με έναν μικρότερο γαλαξία πριν από εκατομμύρια χρόνια.
Τα χρώματα σε αυτήν την εικόνα έχουν επιλεγεί για να αντικατοπτρίζουν τις πηγές δεδομένων. Το μπλε δείχνει φως ακτίνων Χ που συλλαμβάνεται από το Παρατηρητήριο ακτίνων Χ Chandra της NASA, το πορτοκαλί αντιπροσωπεύει τις ακτίνες Χ που ανιχνεύονται από τον δορυφόρο Imaging Ray X Polarimetry Explorer (IXPE) της NASA και το οπτικό φως που βλέπουν τα τηλεσκόπια στο Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο στη Χιλή είναι χρωματισμένο λευκό και γκρι .
Το Cen A έχει μελετηθεί εκτενώς από την εκτόξευση του Chandra το 1999. Με το IXPE, το οποίο ξεκίνησε το 2021, οι επιστήμονες μπορούν να αποκρυπτογραφήσουν τους μηχανισμούς του γαλαξία με νέους τρόπους. Το IXPE είναι εξειδικευμένο στην εξέταση μιας ιδιότητας του φωτός ακτίνων Χ που ονομάζεται πόλωση, η οποία σχετίζεται με την οργάνωση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων. Αυτή η εξειδικευμένη μέτρηση βοηθά τους επιστήμονες να μελετήσουν πώς τα σωματίδια επιταχύνονται σε υψηλές ενέργειες και ταχύτητες -σχεδόν την ταχύτητα του φωτός- σε ακραία κοσμικά αντικείμενα όπως αυτό.
Στο Cen A, ερευνητές που χρησιμοποιούν IXPE προσπαθούν να κατανοήσουν τι προκαλεί την εκπομπή ακτίνων Χ στους πίδακες. Μέχρι στιγμής, οι επιστήμονες δεν έχουν ανιχνεύσει πόλωση ακτίνων Χ στο Cen A, γεγονός που δείχνει ότι σωματίδια πολύ βαρύτερα από τα ηλεκτρόνια, όπως τα πρωτόνια, δεν παράγουν τις ακτίνες Χ. Αναμένονται περισσότερες πληροφορίες καθώς οι επιστήμονες αναλύουν τα δεδομένα των νέων παρατηρήσεων σε αυτόν τον γαλαξία.
Naftemporiki.gr
