Η πρώτη δοκιμαστική εκτόξευση ενός πυραύλου SpaceX από το Starship – του πιο ισχυρού οχήματος εκτόξευσης που κατασκευάστηκε ποτέ – έληξε με μία έκρηξη πάνω από τον Κόλπο του Μεξικού την Πέμπτη. «Εκρηκτική» αποτυχία, άδοξη εξέλιξη, ένα «δαπανηρό μηδέν» ήταν μερικοί από τους χαρακτηρισμούς που γράφτηκαν σε παραδοσιακά μέσα και σόσιαλ μίντια. Αλλά η Space X μίλησε για επιτυχία και ο Έλον Μασκ όχι μόνο συμφώνησε, αλλά έστειλε και συγχαρητήρια
«Με μία δοκιμή σαν και αυτή η επιτυχία έρχεται από αυτά που μαθαίνουμε και μάθαμε πάρα πολλά», αναφέρει μία ανάρτηση για την εκτόξευση στον ιστότοπο της SpaceX.
Αυτή είναι η στάση που τηρεί σταθερά η εταιρεία από ιδρύσεώς της έως σήμερα, εξηγεί το CNN σε ανάλυσή του. Οι εκρήξεις των πρώιμων δοκιμαστικών οχημάτων «Grasshopper», οι αποτυχημένες προσπάθειες προσγείωσης πυραύλων και προηγούμενες ατυχίες στις δοκιμές του Starship. Όλα ήταν βήματα απαραίτητα για την επίτευξη των στόχων.
Επομένως η έκρηξη της Πέμπτης ήταν επιτυχία ή αποτυχία ή κάποιος συνδυασμός και των δύο;
Εντός της διαστημικής βιομηχανίας, η δοκιμαστική αποστολή Starship της Πέμπτης δεν θεωρήθηκε απόλυτη αποτυχία, σύμφωνα με τον Κέιλεμπ Χένρι διευθυντή έρευνας στην εταιρεία διαστημικών ερευνών Quilty Analytics.
«Η προσδοκία ήταν ακριβώς αυτό – μια δοκιμή», είπε ο Χένρι. «Είναι σημαντικό να αποτύχεις κατά τη διάρκεια των δοκιμών, ώστε να έχεις περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας στο μέλλον» τόνισε.
Συνολικά, πρόσθεσε, η ευρύτερη διαστημική κοινότητα είχε μια πολύ ευνοϊκή αντίδραση.
«Ο κλάδος είναι χαρούμενος που βλέπει αυτό το πρόγραμμα να προχωρά», πρόσθεσε. «Κανείς δεν το ερμηνεύει αυτό ως κάτι που θα επιβραδύνει την πορεία του… Νομίζω ότι στον χώρο όλοι αντιλαμβάνονται πως μία δοκιμαστική αποστολή όπως αυτή, δεν μπορεί να είναι ποτέ οπισθοδρόμηση».
Αυτό δεν σημαίνει ότι όλα πήγαν καλά για την Space X και τον Μασκ. Υπάρχει πάντα και ο παράγοντας των εντυπώσεων. Δεν βοηθά τη φήμη μιας εταιρείας το να συνδέεται με δημόσια και εκρηκτικά λάθη. Το πρόβλημα των εντυπώσεων δεν θα απασχολούσε βέβαια κανέναν, εάν δεν υπήρχε κίνδυνος να μετατραπεί σε πρόβλημα χρηματοδότησης, εξηγεί στο CNN o Δρ Γκάρετ Ράισμαν, πρώην αστροναύτης της NASA που έγινε καθηγητής μηχανικής και σύμβουλος της SpaceX.
Ωστόσο, η SpaceX απολαμβάνει μια καλή φήμη στη διαστημική βιομηχανία. Και υπάρχει ένας καλός λόγος: Η αξιοπιστία των πυραύλων Falcon και του διαστημικού σκάφους Dragon της SpaceX – που πετούν εδώ και χρόνια και μεταφέρουν ακόμη και αστροναύτες της NASA σε τροχιά – έχει παγιώσει τη θέση της εταιρείας.
Χάθηκαν βέβαια χρήματα στην έκρηξη του Starship, αν και δεν είναι σαφές πόσα. Η SpaceX παραμένει μια ιδιωτική εταιρεία (δεν είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο) και δεν απαιτείται να αποκαλύψει τα έξοδα ανάπτυξής της.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της SpaceX, Έλον Μασκ, δήλωσε στο CNN το 2019 ότι πιστεύει ότι το κόστος ανάπτυξης του Starship θα είναι «πιο κοντά στα δύο ή τρία (δισεκατομμύρια δολάρια) παρά στα 10 (δισεκατομμύρια). Η NASA έχει επίσης δώσει στη SpaceX συμβόλαια αξίας έως και 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων για δύο αποστολές προσγείωσης στη Σελήνη, αν και αυτά τα χρήματα καταβάλλονται σταδιακά, καθώς η SpaceX πετυχαίνει συγκεκριμένα ορόσημα.
Τι έγινε την Πέμπτη
Το όχημα Starship αποτελείται από δύο μέρη: τον ενισχυτή πυραύλων Super Heavy, έναν κύλινδρο ύψους 69 μέτρων που φιλοξενεί 33 κινητήρες και δίνει την πρώτη έκρηξη ισχύος κατά την εκτόξευση. Το διαστημόπλοιο Starship, το οποίο έχει ύψος 50 μέτρων οδηγεί στην κορυφή του πυραύλου.
Το όχημα σηκώθηκε από την εξέδρα εκτόξευσης κοντά στο Μπράουνσβιλ του Τέξας, στο νοτιότερο άκρο της πολιτείας. Κατά την ανάβαση, ορισμένοι από τους 33 κινητήρες του Super Heavy booster έκλεισαν απροσδόκητα.
Το Starship είχε προγραμματιστεί να διαχωριστεί από τον ενισχυτή Super Heavy αφού ο πύραυλος ξοδέψει το μεγαλύτερο μέρος του καυσίμου του, αλλά αυτό δεν συνέβη ποτέ.
Λίγα λεπτά μετά την απογείωση, το όχημα άρχισε να πέφτει με την ουρά πάνω από το κεφάλι. Στη συνέχεια, περίπου τέσσερα λεπτά μετά την πτήση, ενεργοποιήθηκε το σύστημα τερματισμού πτήσης του οχήματος – ή αυτοκαταστροφής -, ανατινάζοντας τον πύραυλο για να διασφαλιστεί ότι δεν θα έβγαινε από την πορεία του.
Πώς η SpaceX κατασκευάζει πυραύλους
Ο λόγος που η SpaceX «αγκαλιάζει» τα εκρηκτικά αυτά ατυχήματα έγκειται στην προσέγγισή της στην ανάπτυξη πυραύλων. Με όρους μηχανικής, ονομάζεται «σπειροειδής ανάπτυξη» και δεν είναι η ίδια προσέγγιση που χρησιμοποιεί η NASA.
Η SpaceX δεν επιδιώκει να κατασκευάσει ούτε έναν πύραυλο, που θα τον δοκιμάσει πρώτα σκληρά στο έδαφος για να εγγυηθεί επιτυχία στην πρώτη προσπάθεια πτήσης. Αυτός είναι ο παραδοσιακός τρόπος κατασκευής πυραύλων και ο τρόπος με τον οποίο η NASA ανέπτυξε το pace Launch System.
Δεν υπάρχει μόνο ένα όχημα Starship που έχει περάσει χρόνια στο στάδιο της ανάπτυξης. Η εταιρεία συγκέντρωσε έναν στόλο οχημάτων, τροποποιώντας το καθένα καθώς συνεχίζονται οι δοκιμές. Επειδή τα οχήματα είναι για τα δεδομένα της διαστημικής βιομηχανίας φθηνά, δεν είναι τεράστια οπισθοδρόμηση αν κάποιο εκραγεί. Αντίθετα, η έκρηξη προσφέρει κρίσιμα δεδομένα που ενημερώνουν πώς θα αλλάξει ο σχεδιασμός και θα προχωρήσει το project.
«Αν κοιτάξετε οποιονδήποτε άλλο, χρειάζεται μια δεκαετία ή περισσότερο για να αναπτύξει έναν πύραυλο», λέει ο Τζον Μουρατόρε, ο οποίος πέρασε 24 χρόνια με τη NASA στο Διαστημικό Κέντρο Johnson στο Χιούστον, εργάστηκε στη SpaceX για μια δεκαετία και τώρα είναι σύμβουλος μηχανικός. «Διαθέτουμε νέες εκδόσεις και βελτιώσεις συνεχώς».
Τι θα συμβεί τώρα
Οι μηχανικοί θα εξετάσουν αναλυτικά το κάθε δεδομένο. Πολλά πράγματα δοκιμάστηκαν για πρώτη φορά: Η προσπάθεια ανάφλεξης 33 τεράστιων κινητήρων Raptor ταυτόχρονα για μια δοκιμή πτήσης δεν είχε γίνει ποτέ πριν. Η χρήση μεθανίου για καύσιμο είναι επίσης μια νέα προσέγγιση για τη SpaceX. Και το όχημα ήταν κατασκευασμένο από χάλυβα, ενώ άλλοι πύραυλοι χρησιμοποιούν συνήθως ελαφρύτερα μέταλλα και σύνθετα υλικά άνθρακα.
Στη συνέχεια, η εταιρεία θα προσπαθήσει να εντοπίσει ακριβώς τι πήγε στραβά.
Οι μηχανικοί θα αναλύσουν δεδομένα από τους κινητήρες Raptor. Μεταξύ των ερωτήσεων που θα κάνουν: Πώς επηρέασαν οι δονήσεις την πτήση; Ποιες θερμοκρασίες αναπτύχθηκαν μέσα στα συστήματα πρόωσης; Ποια ήταν η συμπεριφορά του οχήματος;
Η εταιρεία θα αξιολογήσει επίσης τις ζημιές στην εξέδρα εκτόξευσης και τις γύρω υποδομές και θα προετοιμαστεί για άλλη πτήση.
Ο Μασκ ανέφερε σε ένα tweet ότι η όλη διαδικασία θα μπορούσε να διαρκέσει «μερικούς μήνες» – αν και είναι γνωστό ότι έχει επανειλημμένα δώσει προθεσμίες, που δεν τηρούνται.
