Του Θοδωρή Λαΐνα
Η Αθήνα είναι τα τελευταία 24ωρα η παγκόσμια πρωτεύουσα της αστρονομίας αφού διεξάγεται εδώ η 44η Γενική Συνέλευση της Διεθνούς Επιτροπής Διαστημικής Έρευνας (COSPAR). Περίπου δύο χιλιάδες επιστήμονες από όλο τον κόσμο και φυσικά τα κορυφαία στελέχη της διαστημικής βιομηχανίας και των διαστημικών υπηρεσιών όλου του κόσμου βρίσκονται στην Αθήνα. Ανάμεσα τους είναι και η επιχειρησιακή διευθύντρια της NASA Κάθι Λιούντερς η οποία ανάμεσα στα άλλα έχει υπό την εποπτεία της το πρόγραμμα επανδρωμένων αποστολών της NASA καθώς και τη λειτουργία του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού.
Η Κάθι Λιούντερς μαζί με τον Τόμας Ζουρμπούκεν διευθυντή Διοίκησης Επιστημονικών Αποστολών της NASA άφησαν για λίγο τις εργασίες της COSPAR που διεξάγεται στο Μέγαρο Μουσικής και παραβρέθηκαν στη συζήτηση που οργάνωσε το Ίδρυμα Ευγενίδου για την επιστήμη και στις διαστημικές αποστολές της NASA.
Τα δύο κορυφαία στελέχη της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας δήλωσαν ιδιαίτερη χαρά που βρίσκονται στον τόπο που μπήκαν οι βάσεις των επιστημών γενικότερα συμπεριλαμβανομένης της αστρονομίας και μίλησαν τόσο για τον ρόλο της επιστήμης γενικότερα στον ανθρώπινο πολιτισμό όσο φυσικά και για την συμβολή των προγραμμάτων της NASA στην επιστημονική πρόοδο. Όπως ήταν αναμενόμενο μεγάλο μέρος της συζήτησης αλλά και των ερωτήσεων που δέχτηκαν από το κοινό οι δύο επιστήμονες αφορούσαν το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, τις εντυπωσιακές εικόνες που δημοσιεύτηκαν αλλά και όσα αναμένουμε να δούμε από αυτό από εδώ και πέρα.
Το Naftemporiki.gr συνάντησε την Κάθι Λιούντερς λίγο μετά την ολοκλήρωση της εκδήλωσης στο Ίδρυμα Ευγενίδου για να μας μιλήσει για το πρόγραμμα Artemis στο πλαίσιο του οποίου θα πραγματοποιηθούν επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη.
Υποθέτουμε ότι η προσοχή της NASA ήταν στραμμένη τον τελευταίο καιρό στην έναρξη λειτουργίας του James Webb. Όπως φαίνεται όλα κυλούν ομαλά με το τηλεσκόπιο οπότε υποθέτουμε ότι μπαίνει σε προτεραιότητα και πάλι το πρόγραμμα Artemis.
Πράγματι, ετοιμαζόμαστε για τις πρώτες αποστολές, την πρώτη μη επανδρωμένη αλλά και την επόμενη που θα είναι επανδρωμένη και θα προετοιμάσει το έδαφος της επανδρωμένης αποστολής που θα επιστρέψει στην επιφάνεια της Σελήνης.
Παράλληλα «τρέχει» και το πρόγραμμα κατασκευής της Σεληνιακής Πύλης, του διαστημικού σταθμού που θα είναι σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι και θα υποστηρίζει τις επανδρωμένες αποστολές εκεί. Πότε εκτιμάτε ότι θα είναι ο σταθμός αυτός έτοιμος να υποδεχτεί το πρώτο του πλήρωμα;
Η Σεληνιακή Πύλη είναι ένα σύνθετο πρότζεκτ την υλοποίηση του οποίου έχουμε αναλάβει από κοινού με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος. Οι δύο υπηρεσίες κάνουμε παράλληλα τις εργασίες που απαιτούνται για τη δημιουργία του σταθμού. Μέχρι το 2025 οι δύο υπηρεσίες θα έχουν ολοκληρώσει την κατασκευή των τμημάτων του σταθμού και η κάθε μια ξεχωριστά θα εκτοξεύσει τα τμήματα που έχει αναλάβει να φτιάξει. Αν όλα πάνε καλά τα τμήματα αυτά θα συναντηθούν στο σημείο που θα εγκατασταθεί ο σταθμός, θα γίνει η συναρμολόγηση τους και ευελπιστούμε ότι το 2025 ή το αργότερο το 2026 θα είναι έτοιμος να λειτουργήσει. Πάντως σε λίγες εβδομάδες ξεκινάει το πρόγραμμα εκπαίδευσης των αστροναυτών που θα αποτελέσουν το πρώτο πλήρωμα του σταθμού.
Το ερώτημα λοιπόν πλέον δεν είναι πότε θα επιστρέψουμε στη Σελήνη αφού αυτό μπορούμε πλέον να το θεωρούμε θέμα λίγου χρόνου αλλά πότε θα δημιουργηθούν οι πρώτες μόνιμες βάσεις εκεί αλλάζοντας τα δεδομένα της ανθρώπινης παρουσίας έξω από τη Γη.
Έχουμε εκπονήσει ένα σχέδιο για την παρουσία των αστροναυτών στη Σελήνη το τελικό στάδιο του οποίου θα είναι η δημιουργία βάσεων εκεί. Πυρήνας του σχεδίου είναι κάποιο/α οχήματα με τα οποία θα μετακινούνται στη Σελήνη οι πρώτοι αστροναύτες που θα πατήσουν ξανά το έδαφος της κάτι που αν όλα πάνε καλά θα συμβεί εντός της προσεχούς πενταετίας. Το κρίσιμο ζήτημα το οποίο ελπίζουμε να επιτευχθεί είναι αυτά τα οχήματα να μπορούν να αποτελέσουν και ένα προσωρινό κατάλυμα για τους αστροναύτες μέχρι να φτιαχτεί η πρώτη βάση. Η πρώτη επανδρωμένη αποστολή στη Σελήνη και οι αμέσως επόμενες που θα ακολουθήσουν θα μεταφέρουν κάθε φορά διάφορα υλικά για τη δημιουργία της πρώτης βάσης και ευελπιστούμε ότι μέχρι τα μέσα της επόμενης δεκαετίας θα υπάρχουν πλέον έτοιμες και λειτουργικές κάποιες βάσεις στο φεγγάρι.
Η επιστροφή στη Σελήνη έχει πάρει πλέον τον δρόμο της. Για τον Άρη τι μπορείτε να μας πείτε; Πότε πιστεύετε ότι θα μπορέσει η NASA να στείλει εκεί μια επανδρωμένη αποστολή;
Νομίζω ότι αυτό θα καθυστερήσει αρκετά ακόμη και εκτιμώ ότι θα πρέπει να το αναμένουμε στη δεκαετία του 2040.
Αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχουν πολλές δυσκολίες και κίνδυνοι για αυτό το ταξίδι αλλά έχουμε από την άλλη πλευρά τον Ελον Μασκ που δηλώνει σε κάθε ευκαιρία ότι είναι έτοιμος με την διαστημική του εταιρεία (Space X) να πραγματοποιήσει μια επανδρωμένη αποστολή στον Άρη μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας. Αν η NASA με το μέγεθος, την εμπειρία και την τεχνογνωσία που διαθέτει θεωρεί ότι χρειάζονται ακόμη 20 χρόνια για αυτό το ταξίδι πώς μπορεί μια ιδιωτική εταιρεία να το πραγματοποιήσει σχεδόν άμεσα;
Ο Ελον Μασκ και η εταιρεία του είναι η αλήθεια ότι έχουν κάνει πολλά και σημαντικά πράγματα στον διαστημικό τομέα. Σίγουρα παίζει σημαντικό ρόλο και το οικονομικό κομμάτι. Αν καταφέρει να βρει τους απαραίτητους πόρους και ρίξει όσα λεφτά απαιτούνται ίσως να τα καταφέρει. Βασικά μακάρι να τα καταφέρει, αν πραγματοποιήσει αυτή την αποστολή στο χρονικό πλαίσιο που το θέτει εμείς θα είμαστε μαζί του και θα υποστηρίζουμε την επιτυχία το εγχειρήματος.
