Skip to main content

Μαγνητικές «άρπες» στο κέντρο του γαλαξία μας

Όπως συμβαίνει στους περισσότερους γαλαξίες έτσι και στον δικό μας η περιοχή που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη και πιο έντονη δραστηριότητα με πλήθος κοσμικών φαινομένων να συμβαίνουν εκεί ταυτόχρονα είναι το κέντρο του. Μέχρι πρόσφατα το γαλαξιακό κέντρο ήταν απροσπέλαστο για τους επιστήμονες αφού τα τεχνικά μέσα που διαθέταμε δεν μπορούσαν να διεισδύσουν εκεί. Όμως τα ολοένα και ισχυρότερα τηλεσκόπιο, επίγεια και διαστημικά, αλλά και νέες μέθοδοι παρατήρησης έχουν επιτρέψει να εξερευνούμε και το γαλαξιακό κέντρο.

Τη δεκαετία του 1980 επιστήμονες του Πανεπιστημίου Northwestern στις ΗΠΑ είχαν εντοπίσει την ύπαρξη κάποιων άγνωστων μέχρι τότε κοσμικών δομών. Πρόκειται για μαγνητικά πεδία με την μορφή νημάτων. Ερευνητική ομάδα από το ίδιο πανεπιστήμιο με επικεφαλής τον αστροφυσικό Φάραντ Γιουσέφ Ζάραντ που ήταν επικεφαλής και της προηγούμενης έρευνας χρησιμοποίησε τη συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων MeerKAT που βρίσκεται στη Νότιο Αφρική και εντόπισε την ύπαρξη περίπου χιλίων μαγνητικών νημάτων στο κέντρο του γαλαξία μας. Ορισμένα από αυτά τα νήματα έχουν έκταση 150 ετών φωτός. Τα νήματα αυτά είναι μάλιστα οργανωμένα είτε σε ζεύγη είτε σε ομάδες όπου τα νήματα σχηματίζουν μια εικόνα παρόμοια με αυτή των χορδών μιας άρπας.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα νήματα αυτά αποτελούνται από ηλεκτρόνια κοσμικών ακτινών που περιστρέφονται γύρω από ένα μαγνητικό πεδίο με την ταχύτητα του φωτός. Όμως η πηγή του φαινομένου παραμένει άγνωστη. Η ερευνητική ομάδα έχει ήδη αποκλείσει εκρήξεις σούπερνοβα ως δημιουργούς του φαινομένου αλλά η μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία είναι ένας πιθανός υποψήφιος. Η ανακάλυψη περισσότερων τέτοιων νημάτων αναμένεται να αποκαλύψει τα μυστικά τους.

Η ίδια ερευνητική ομάδα είχε εντοπίσει το 2019 κάποιες επίσης άγνωστες κοσμικές δομές, γιγάντιες φυσαλίδες που εκπέμπουν ραδιοκύματα και τα μέλη της ομάδας εικάζουν ότι μπορεί πιθανώς τα μαγνητικά νήματα να σχετίζονται με αυτές τις φυσαλίδες.