Τη δυνατότητα στον χρήστη να ψάξει δημογραφικά δεδομένα σε βάθος τριών απογραφών (1991-2001-2011) δίνει η εφαρμογή Πανόραμα Απογραφικών Δεδομένων, που αναπτύσσεται από ερευνητική ομάδα του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) σε συνεργασία με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), με βάση το μεταξύ τους μνημόνιο συνεργασίας και στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου «Δυναμική Διαχείριση Βάσεων Κοινωνικών Δεδομένων και Χαρτογραφικών Αναπαραστάσεων» που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα ΚΡΗΠΙΣ της Γενικής Γραμματείας Έρευνας & Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, το οποίο εντάσσεται στο Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) 2007-2013.
Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα, στόχος για το Πανόραμα Απογραφικών Δεδομένων είναι να «διευκολύνει την πρόσβαση, να διευρύνει τις δυνατότητες ανάλυσης και επεξεργασίας και να επιτρέψει την εύκολη και λεπτομερή χαρτογραφική απόδοση των δεδομένων σε βάθος τριών απογραφών (1991-2001-2011). Φιλοδοξία όλων των συντελεστών του είναι να καλύψει τις απαιτήσεις της ερευνητικής κοινότητας, αλλά και να διευρύνει σημαντικά τον αριθμό εκείνων που χρησιμοποιούν τα απογραφικά δεδομένα με παραγωγικό τρόπο».
Η εφαρμογή επιτρέπει την αναζήτηση των δεδομένων της απογραφής που περιλαμβάνουν δημογραφικά στοιχεία (φύλο, ηλικία, μονομελή νοικοκυριά κ.α), επαγγελματικά στοιχεία (επάγγελμα, κλάδος, άνεργοι κ.α.), στοιχεία κατοικιών (τύπος κτιρίου, έτος κατασκευής, έχει τουαλέτα-κουζίνα-ηλιακό-internet κ.α). Οι πληροφορίες μπορούν να εντοπιστούν σε επίπεδο Περιφερειών, Δήμων έως και Δημοτικών-Τοπικών Κοινοτήτων. Για τις 22 μεγαλύτερες πόλεις της χώρας υπάρχει ακόμα η δυνατότητα ανάλυσης των δεδομένων σε επίπεδο μονάδων χωρικής ανάλυσης των 1000 ατόμων. Επίσης, η εφαρμογή περιλαμβάνει χαρτογραφικό κομμάτι (GIS), με πολλές επιλογές παρουσίασης – εμφάνισης, στο οποίο είναι δυνατή απεικόνιση σε χάρτη των αποτελεσμάτων της απογραφής, είτε στο σύνολο της χώρας, είτε στις προαναφερθείσες χωρικές υποδιαιρέσεις.
Όπως αναφέρει ο κ. Μιχάλης Μπούρμπος, ηλεκτρολόγος-μηχανικός/ μηχανικός Η/Υ, η ιδέα είχε ξεκινήσει από τις αρχές του 2000, από τον νυν γγ Έρευνας και Τεχνολογίας, Θωμά Μαλούτα, ο οποίος τότε ήταν διευθυντής του ΕΚΚΕ. Συγκεκριμένα, είχε φτιαχτεί μια standalone εφαρμογή για desktop υπολογιστές, η οποία ήταν εγκατεστημένη σε λίγα (5 με 6) συστήματα.
«Μετά το 2010, όταν ξεκίνησε η διαδικασία απογραφής του 2011, έπρεπε να εξελιχθεί σε κάτι πιο ανοιχτό για όλο τον κόσμο και όχι μόνο για τα ερευνητικά κέντρα. Ο πλούτος των δεδομένων της απογραφής είναι τεράστιος και ανεκμετάλλευτος επί της ουσίας, οπότε έτσι προέκυψε η συνεργασία με την ΕΛΣΤΑΤ για την κατασκευή της» συμπληρώνει ο κ. Μπούρμπος.
Η εφαρμογή χωρίζεται σε δύο βασικά τμήματα: Το πρώτο κομμάτι αφορά στα ίδια τα δεδομένα (αναζήτηση) και το δεύτερο είναι αυτό της απεικόνισης (χαρτογραφικό), όπου μπορούν τα δεδομένα αυτά μπορούν να απεικονιστούν πάνω σε χάρτες. Σημειώνεται πως το χαρτογραφικό κομμάτι, παρέχει τη δυνατότητα εισαγωγής δεδομένων από τον χρήστη/ χρήσης ενός εκ του πλήθους των χαρτογραφικών υποβάθρων και μεταβλητής της επιλογής του.
«Υπήρξε μια χρηματοδότηση μέσω της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, που έκανε εφικτή τη χρηματοδότηση αυτού του προγράμματος, το οποίο τελικά μετά από 2,5 χρόνια δουλειάς βγήκε στον αέρα, επιλύοντας τα βασικότερο πρόβλημα: αυτό της εμπιστευτικότητας δεδομένων. Από συνεργασίες μεταξύ των κατασκευαστών, μηχανογράφων και της ΕΛΣΤΑΤ, καταλήξαμε σε κάποιους περιορισμούς στα δεδομένα και, με κάποιους αλγόριθμους, αντί να δίνουμε νούμερα, δίνουμε διαστήματα τιμών, όπου υφίσταται θέμα εμπιστευτικότητας» σημειώνει σχετικά.
Όσον αφορά στη χρησιμότητα της εφαρμογής για τον απλό χρήστη, του παρέχεται η δυνατότητα να πάρει βασικά δεδομένα απογραφής επι συνόλου χώρας, ή μπορεί να εξειδικεύσει την αναζήτηση σε κάτι που τον ενδιαφέρει (όπως κοινωνικά, ή επαγγελματικά κριτήρια, ή θέματα που αφορούν την περιοχή του). Η διαθεσιμότητα της εφαρμογής είναι σε δύο επίπεδα, ένα για τους χρήστες της ΕΛΣΤΑΤ και κάποιους ερευνητές με άδεια (σε αυτό το επίπεδο παρέχεται πολύ μεγάλος πλούτος δεδομένων) και μια ανοιχτή για όλους έκδοση, που δίνει πιο συγκεντρωτικά δεδομένα, σεβόμενη τους κανόνες εμπιστευτικότητας.
Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη για κάθε ενδιαφερόμενο στην ιστοσελίδα https://panorama.statistics.gr/ . Σημειώνεται πως δεν υπάρχει ειδικό app για φορητές συσκευές, οπότε η πρόσβαση είναι δυνατή μόνο μέσω του Web.
