Skip to main content

ΠΟΝΤΟΣ

Κοινωνία

Ο Καλαντάρ’ και το δισάκι – Τα έθιμα της παραμονής Πρωτοχρονιάς στον Πόντο, με το Παλαιό Ημερολόγιο

Παραμονή Πρωτοχρονιάς η 13η Ιανουαρίου με το Παλαιό Ημερολόγιο, και σε αρκετά χωριά του νομού Τραπεζούντας αναβιώνει ακόμα το ποντιακό έθιμο του Καλαντάρ’. Μέχρι τα ξημερώματα, άντρες μεταμφιεσμένοι σε γυναίκες,…
Κοινωνία

Το Μοναστηράκι της Τριπολιτσάς: Ένας τόπος όπου τα παλαιά αντικείμενα διεκδικούν μια δεύτερη ζωή

Μια αργοπορημένη ματιά στο GPS, μια λάθος στροφή και κάπως έτσι βρεθήκαμε να βάζουμε βενζίνη στο 4ο χλμ Τριπόλεως-Σπάρτης. Μόνο που το λάθος και η τύχη δεν μας οδήγησαν σ’…
Κοινωνία

Σαν σήμερα, 11 Ιανουαρίου 1801: Ο Αλή πασάς πνίγει την κυρα-Φροσύνη – Ερωτική αντιζηλία ή μάχη συμφερόντων;

Η Ευφροσύνη Βασιλείου, γεννημένη το 1773, υπήρξε «κόρη θαυμασίου κάλλους και περιφανούς γένους» –σύμφωνα με τον Γάλλο πρόξενο στα Γιάννενα Φρανσουά Πουκεβίλ–, υπήρξε σύζυγος του Δημητρίου Βασιλείου, πλούσιου εμπόρου των …
Κοινωνία

ΙΔΙΣΜΕ: Από το «Θέλω να γίνω Ρουβάς» στο ίδρυμα που μιλά για τους Ρωμιούς της Ανατολής και γεμίζει το Καστελόριζο με ιστορικά ντοκιμαντέρ

Χαρτί και… φιλοξενία. Η μυρωδιά του πρώτου «συστατικού» και η αίσθηση του δεύτερου έχουν διαποτίσει τον ισόγειο χώρο στην Παλλήνη όπου στεγάζεται το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔΙΣΜΕ). Με σήμα…
Κοινωνία

Γεώργιος Ψωμιάδης, ο Πόντιος φωτογράφος των Σαπών

Το φωτογραφικό αρχείο του Γεώργιου Ψωμιάδη θα… μετράει τις μέρες του 2024, με εικόνες από τις Σάπες μιας άλλης εποχής. Πρόκειται για το ημερολόγιο που ετοίμασε ο Σύλλογος Ποντίων Σαπών…
Κοινωνία

Μαρτυρία Κλεομένης Μαυρίδου: Στον Πειραιά μάς κούρεψαν. Τους χτυπούσαμε γροθιές να τους εμποδίσουμε. Μας μαστίγωσαν από εκδίκηση

Η Κλεομένη Μαυρίδου ζούσε στην επαρχία Σεβίν Καραχισάρ (Σαρκί, Γαρέσαρ, Σεχίρ, Παζαρίν, Νικόπολις παλαιότερα και Μαύρο Κάστρο στα βυζαντινά χρόνια), η οποία βρισκόταν σε πλαγιά, στο δρόμο που ένωνε τη…
Κοινωνία

Η καρδιά του Μονάχου χτύπησε ποντιακά, στη μεγαλύτερη εκδήλωση της Ευρώπης

Με ένα sold out που ήταν σχεδόν βέβαιο από την αρχή, και με τη νέα γενιά να δίνει δυναμικά το παρών, ανήμερα των Φώτων ο παλαιότερος ποντιακός σύλλογος στην Ευρώπη…
Κόσμος

Μελβούρνη: Σχιζοφρενής μαχαίρωσε μέχρι θανάτου Πόντιο ομογενή στη μέση του δρόμου

Ήταν μειωμένης νοητικής αντίληψης, αλλά αυτό δεν τον εμπόδιζε να τραγουδά τα αγαπημένα του ποντιακά τραγούδια, που μαρτυρούσαν την καταγωγή της οικογένειάς του. Ο 46χρονος Σπύρος Φιλίδης είχε ξεπεράσει δύο…
Κοινωνία

Μονή Στουδίου, η σπουδαία της Κωνσταντινούπολης – Σήμερα είναι τζαμί και παρατημένη στο χρόνο

Ένα σπουδαίο μοναστήρι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη Βαπτιστή ήταν η Μονή Στουδίου (ή των «ακοίμητων μοναχών»). Χτισμένη στον 7ο λόφο της Κωνσταντινούπολης, τον Ξηρόλοφο, είχε σημαντική συμβολή στη θρησκευτική, πολιτιστική…
Κοινωνία

«Καλαντίαμαν», το έθιμο με τις προχριστιανικές ρίζες που οι Πόντιοι το συνέδεσαν με τον Αγιασμό των υδάτων

Ένα από τα σημαντικότερα έθιμα που έφεραν οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας από τις πατρογονικές και μητρογονικές τους εστίες είναι το «Καλαντίαμαν» τη νερού, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. «Οι…
Κοινωνία

Μωμόγεροι… αλλιώς στο Κιλκίς – Οι ρόλοι στο ποντιακό εθιμικό δρώμενο

Μωμόγεροι με προβιές, προσωπεία και κουδούνια, αντί για φουστανέλες με περικεφαλαία, βγήκαν την παραμονή της Πρωτοχρονιάς στους δρόμους του Κιλκίς, σε μια ακόμα αναβίωση του ποντιακού εθιμικού δρώμενου του Δωδεκαήμερου.…
Κοινωνία

Καμήλες, Ντιβιτζήδες και καλή χρονιά – Από την Ανατολική Ρωμυλία για το ξύπνημα της γης και την αφθονία

Ο Βάλτερ Πούχνερ στο έργο του Λαϊκό θέατρο στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια το χαρακτηρίζει μεταμφίεση τελετουργικού χαρακτήρα με «αόριστη γονιμοποιητική σημασία», ενώ ο Δημήτρης Κτενίδης στα Λαογραφικά Θουρίου Διδυμοτείχου …
Κοινωνία

Πρώτη τη Καλαντάρ σον Πόντον: Πρωτοχρονιάτικα ήθη και έθιμα στην πατρίδα

Ο πρώτος μήνας του χρόνου ο Ιανουάριος πήρε την ονομασία του από τον ύπατο θεό των Ρωμαίων Ιανό, το θεό της δυαδικότητας και του περάσματος του χρόνου ο οποίος απεικονίζεται…
Κοινωνία

Σαν σήμερα γεννήθηκε η Κλεονίκη Τζοανάκη– Το αηδόνι των Αλατσάτων

Στη Νέα Ερυθραία Αττικής, για πολλά χρόνια, η Κλεονίκη Κουρεπίνη-Τζοανάκη (το γένος Τσαγκέτα) ήταν γνωστή για τα γλέντια της, τα τραγούδια και το κέφι της. Οι κάτοικοι ήταν στην πλειονότητά…
Κοινωνία

Παραμονές Πρωτοχρονιάς στην Αμισό μεταμφιέζονταν σε κατσίκες για το δρώμενο «τ’ Αιιδίτσας»

Το δρώμενο «τ’ Αιιδίτσας» τελούνταν στο χωριό Αντρεάντων της Αμισού την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Ένας άντρας μεταμφιεζόταν σε κατσίκα: Φορούσε μακρύ φουστάνι που έφτανε μέχρι τους αστραγάλους, και στο κεφάλι…
Κοινωνία

Γκιουλμπαχάρ ή αλλιώς Μαρία: Η ιστορία της Κρωμναίας κρυπτοχριστιανής

Σαν σήμερα, το 2015, έφυγε για τα «ουράνια παρχάρ(εα)» ο πολυγραφότατος Πόντιος συγγραφέας Γεώργιος Ανδρεάδης. Ο Γ.Κ. Ανδρεάδης γεννήθηκε στον προσφυγικό συνοικισμό της Καλαμαριάς Θεσσαλονίκης το 1930, φοίτησε με υποτροφία…
Κοινωνία

Μονή Μυρελαίου στην Κωνσταντινούπολη: Ένα πλούσιο ελληνικό μοναστήρι με ταραχώδη ιστορία- Το καθολικό έχει μετατραπεί σε τζαμί

Ένας όμορφος ελληνικός χριστιανικός ναός που χτίστηκε από τον αυτοκράτορα Ρωμανό Α’ Λεκαπηνό για να γίνει ταφική εκκλησία και καθολικό της Μονής του Μυρελαίου στην Κωνσταντινούπολη –αρχικά ήταν γυναικείο μοναστήρι…
Κοινωνία

Οι Έλληνες της παρευξείνιας Ρωσίας στον Εμφύλιο του 1918-1920

Στις μέρες μας όλος ο πλανήτης με μεγάλη προσοχή παρακολουθεί τις εξελίξεις στη σύρραξη Ρωσίας-Ουκρανίας. Από τις δυο μεριές των συνόρων των δυο χωρών, που αποτελούσαν στο παρελθόν μέρη της…
Κοινωνία

Χριστούγεννα με τα δίστιχα του Καρς – Η ποντιακή απάντηση στις μαντινάδες

Τα δίστιχα, ως γρήγορο και εύστροφο ποιητικό είδος, εμφανίζονται με διάφορες παραλλαγές σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο. Με ρίζες στην αρχαία ελεγεία, από την αρμενική ή φρυγική λέξη έλεγος, που…
Κοινωνία

Χριστουήμερα στον Πόντο: Πώς γιορτάζονταν, ήθη, έθιμα και παραδόσεις για τη μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης

Η δεύτερη μεγαλύτερη γιορτή της Χριστιανοσύνης μετά την Ανάσταση του Κυρίου –τα Χριστούγεννα– γιορτάζονταν με κάθε μεγαλοπρέπεια στον Πόντο. Όταν πλησίαζαν τα Χριστουήμερα, δηλαδή το τριήμερο των Χριστουγέννων (παραμονή, ανήμερα,…
Κοινωνία

Ποντιακά κάλαντα στο μέγαρο της Aegean Oil για τον Δημήτρη Μελισσανίδη από την Ένωση Ποντίων Νίκαιας-Κορυδαλλού

Για Αυτόν που γεννήθηκε και έφερε χαρά στον κόσμο ψάλλουν για μια ακόμα χρονιά οι Πόντιοι, δίνοντας την ευχή για «υείαν» και προσθέτοντας την ευλοΐαν και την καλοχρονίαν. Το μεσημέρι…
Κοινωνία

Νίκος Παλασίδης: Ο «Νουρέγιεφ των Ποντίων» και το χρέος στα 350.000 θύματα της Γενοκτονίας

Ακολουθώντας τον γνωστό λυράρη Γεωργούλη Κουγιουμτζίδη, που ήταν κουμπάρος του αδελφού του, ο 18χρονος –το 1962– Νίκος Παλασίδης κατευθυνόταν σ’ ένα διαμέρισμα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Λίγο καιρό νωρίτερα είχε…
Κοινωνία

Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης: Στη διάθεση ερευνητών και κάθε ενδιαφερόμενου το Πολιτικό Αρχείο του Πόντου

Στη διάθεση του κάθε ερευνητή που θα έχει τη δυνατότητα να το αξιοποιήσει αλλά και του όποιου ενδιαφερομένου θα θελήσει να συλλέξει πληροφορίες γι’ αυτό, θα βρίσκεται σύντομα το μοναδικής…
Κοινωνία

5η Κλήρωση Αγάπης – Ένας «Πόντος» για όλους: Άρχισε η δράση στήριξης για τα παιδιά με νεοπλασματική ασθένεια

Από σήμερα και για 20 μέρες οι Πόντιοι ενώνουν τα χέρια και στέλνουν την αγάπη τους, με οποιοδήποτε χρηματικό ποσό, στα παιδιά με νεοπλασματική ασθένεια και με όχημα την «5η…
Κοινωνία

Ο χορός του Ζαλόγγου και η (άγνωστη) προγενέστερη θυσία, των κοριτσιών της Πάφρας στον Πόντο

Μια από τις πιο μεγαλειώδεις μέσα στην τραγικότητά τους πράξεις του υπόδουλου ελληνισμού έχει ημερομηνία 18 Δεκεμβρίου 1803 και τόπο το Ζάλογγο, με τις 22 γυναίκες και τους 6 άνδρες…
Κοινωνία

Κώστας και Μιχάλης Σιώπης: Το ποντιακό κλαρίνο είναι οικογενειακή υπόθεση

Με καταγωγή από τη Σαμψούντα, την Αργυρούπολη και τη Μικρασία, η μουσική για την οικογένεια Σιώπη ήταν μονόδρομος. Μετά το διωγμό, οι πρόσφυγες παππούδες εγκαταστάθηκαν σε χωριά των Σερρών κι…
Κοινωνία

Κρωμέτκος γάμος: Ο γάμος των κλωστών, των κρυπτοχριστιανών του Πόντου

Η Κρώμνη, υπήρξε η μεγαλύτερη κρυπτοχριστιανική κοινότητα του ιστορικού Πόντου. «Κανένας τόπος δεν είχε ποτέ τόσα ιερά προσευχητάρια όσα η Κρώμνη, κάθε σπίτι και μια κρυφή κατακόμβη και κάθε Κρωμναίος…
Κοινωνία

Μαγκαντάν και Κολιμά: Οι Έλληνες στις άγονες περιοχές της σοβιετικής Άπω Ανατολής

Στις 15 Δεκεμβρίου του 1937 στη Σοβιετική Ένωση άρχισε η εφαρμογή του διατάγματος υπ’ αριθμόν 50215, που αφορούσε τους Έλληνες όλης της χώρας. Με την υπογραφή του λαϊκού κομισάριου Εσωτερικών…
Κοινωνία

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο Γεώργιος Ιβάνοφ, ο μεγαλύτερος σαμποτέρ του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου

Ο Γέρζι (Γεώργιος) Ιβάνοφ-Σαΐνοβιτς είναι ένας από τους ήρωες του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου που με τη δράση του έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας. Γεννήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 1911 …
Κοινωνία

Μαθαίνω ποντιακά: Ποιος ήταν ο ρόλος του «ανοιχτή» στην ποντιακή κοινωνία;

«Διατρούς και διατρικά και ανοιχτήδες πουδέν ’κ’ εφέκαν, άμα χαΐρ’ ’κ’ είδεν», γράφει η Βέρα Αντωνιάδου-Κεσίδου στο βιβλίο της Κορίτσ’ παιδίν, μεταφέροντας μια συγκλονιστική μαρτυρία από τη Γενοκτονία των Ποντίων,…
Αθλητικά

Ο Κώστας Νεστορίδης με τα δικά του λόγια: Γνωστές και άγνωστες στιγμές της ζωής και της καριέρας του

Το σπίτι του στην Καλλιθέα για μια εκ βαθέων συζήτηση για τη ζωή και την καριέρα του είχε ανοίξει πριν από σχεδόν δύο χρόνια στο pontosnews.gr ο Κώστας Νεστορίδης –…
Κοινωνία

Οι πρώτοι Πόντιοι πρόσφυγες στο Αρσακλή: Η εγκατάσταση και η καθημερινότητά τους στο σημερινό Πανόραμα Θεσσαλονίκης

Λάσπη, πέτρες και διάσπαρτα παραπήγματα, τα οποία ανήκαν σε Τούρκους πριν από την Ανταλλαγή των πληθυσμών, αντίκρισαν οι πρώτοι πρόσφυγες από τον Πόντο, περίπου 20-30 οικογένειες, που έφτασαν τον Μάρτιο…
Κοινωνία

Άννα Καλτσίδου: Η Πόντια σηροτρόφος που έβαλε ξανά τις Σέρρες στο «δρόμο του μεταξιού»

Η Άννα Καλτσίδου είναι επιχειρηματίας από το νομό Σερρών, ποντιακής καταγωγής από την πλευρά του πατέρα της, που έκανε την αγάπη της για το μετάξι προσοδοφόρο επάγγελμα. Νέα, πετυχημένη, με…
Κοινωνία

Ποντιακή και αρμενική νεολαία τίμησαν την Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης και Αξιοπρέπειας για τα Θύματα του Εγκλήματος της Γενοκτονίας στη Θεσσαλονίκη

Τη σημασία της αναγνώρισης των γενοκτονιών σήμερα τόνισε ο δρ Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου του Princeton Νίκος Μιχαηλίδης, στη διάρκεια της εκδήλωσης που έγινε σήμερα για την Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης και…
Πολιτική

Οργή για το σχέδιο κατάργησης 4 Κέντρων Μικρασιατικού Πολιτισμού – Επιστολή στο υπουργείο Εσωτερικών

Με επιστολή που κοινοποιείται στην υπουργό Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως, στο Γραφείο του Πρωθυπουργού, στον πρόεδρο της Βουλής και στα κόμματα, οι Μικρασιάτες εκφράζουν την οργή τους αναφορικά με το σχέδιο…
Κοινωνία

Ποντιακοί χοροί και θετική ενέργεια στην Ένωση Ποντίων Πειραιώς-Κερατσινίου-Δραπετσώνας

Όταν κάνεις ρεπορτάζ, συχνά εκείνο που κάνει τη διαφορά είναι το απρόοπτο. Όταν μάλιστα αυτό το… απρόοπτο συνοδεύεται από μουσική και χορό οι οιωνοί για τη συνέχεια είναι ακόμα πιο…
Κοινωνία

O βυζαντινός πύργος, που φυλάει ακόμη τη θάλασσα της αρχαίας Ιασού

Η Ιασός, μια ελληνική πόλη στη Δωρίδα της Μικράς Ασίας, στην αρχαία νότια Καρία, με ρίζες στην εποχή του Χαλκού και επιρροές από τον Κυκλαδικό πολιτισμό, τους Μινωίτες, τους Μυκηναίους,…
Κοινωνία

Χριστιανάρτ’ς, ο μήνας των Χριστουγέννων στον Πόντο

Ο μήνας Δεκέμβριος στον Πόντο λεγόταν Χριστιανάρτ’ς επειδή κατά τη διάρκειά του γιορτάζονται τα Χριστούγεννα. Σε πολλές περιοχές του Πόντου είχε κι άλλες ονομασίες. Στην Ινέπολη ονομαζόταν Σαρανταήμερος, στην Κερασούντα…
Κοινωνία

Τα «άγνωστα» αμελέ ταμπουρού του 1942-3 ήταν το εθνικιστικό σχέδιο της Τουρκίας για τις μειονότητες

«Η Τουρκία για τους Τούρκους». Αυτή η φράση-σύνθημα συμπύκνωνε τη μεροληπτική στάση του τουρκικού κράτους απέναντι στις μειονότητες, κατά παράβαση της Συνθήκης της Λοζάνης και συγκεκριμένα των άρθρων που προβλέπουν…
Κοινωνία

Ειρήνη Σαρίογλου: Έλληνες της καθ’ ημάς Ανατολής, ποιοι πρόσφυγες; – Αυτός ο ελληνισμός μέσα από την ιστορία της Βασιλικής Ράλλη

«Γιαβρί μου». Είναι τελικά οι μικρές λέξεις που «προδίδουν» τους ανθρώπους, και η συγκεκριμένη που χρησιμοποίησε η Ειρήνη Σαρίογλου έφερε έναν… πολίτικο αέρα μέσα στο χώρο του ΙΔΙΣΜΕ στην Παλλήνη,…