ΠΟΝΤΟΣ

Η ονομασία του μηνός Φεβρουαρίου προέρχεται από την λατινική λέξη februus που σημαίνει καθαρτικός. Ήταν ο μήνας που περιελάμβανε τους καθαρμούς στην αρχαία Ρώμη. Σύμφωνα με την Άλκη Κυριακίδου-Νέστορος, ο…

Με τίτλο τη γνωστή ελληνική λέξη που δεν μεταφράζεται σε άλλη γλώσσα, το φιλότιμο, πραγματοποιήθηκε το τριήμερο 26-28 Ιανουαρίου από την αρχιεπισκοπή περιφέρειας Μελβούρνης στην Αυστραλία φεστιβάλ αφιερωμένο στους νέους…

Φως στην μοίρα των απλών ανθρώπων που παγιδεύτηκαν στους τροχούς της ιστορίας επιχειρεί να ρίξει το βιβλίο Τοντόρ: Από τη Σαφράμπολη στην Καλογρέζα που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κουκκίδα.…

Τα όρια της σύγχρονης Τουρκίας «οφείλονται» στη Συνθήκη της Λωζάνης, της συμφωνίας ειρήνης που υπογράφηκε στην ελβετική πόλη στις 24 Ιουλίου 1923. Μήνες νωρίτερα όμως, και συγκεκριμένα στις 30 Ιανουαρίου,…

Ο Δημήτρης Κουτσούγερας και η Ελένη Λαμπροπούλου, ζευγάρι στη ζωή αλλά και στον επαγγελματικό τομέα, προέρχονται από οικογένειες Ελλήνων μεταναστών στην Αυστραλία, οι οποίες για να διατηρήσουν τις μνήμες και…

Μια δράση-αφιέρωμα στις μνήμες που ζωντανεύουν και μας αφηγούνται ιστορίες παλιές αλλά όχι λησμονημένες, διοργανώνει ο Μικρασιατικός Σύλλογος ΠΕ Κοζάνης στο Αρχοντικό Γρηγορίου Βούρκα στην Κοζάνη, από σήμερα μέχρι την…

Για την πολύπλευρη προσφορά τους στην ευημερία της Αυστραλίας τιμήθηκαν και φέτος εξέχοντα μέλη της ελληνικής παροικίας, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την εθνική γιορτή της χώρας. Συνολικά υπάρχουν 1.042…

Εκατό χρόνια τώρα, η Ένωση Ποντίων Πειραιώς-Κερατσινίου-Δραπετσώνας δεν έχει σταματήσει να ανοίγει δρόμους διδάσκοντας ήθος και αγάπη για την πατρίδα, την παράδοση και τη διάλεκτο. Ο ιστορικός σύλλογος, κάνοντας πάντα…

Μια ενδιαφέρουσα εκδήλωση – διαδραστική performance της εικαστικού Μαρίνας Προβατίδου με την συμμετοχή του Κωνσταντίνου Στεφανίδη πραγματοποιήθηκε, την περασμένη Δευτέρα, στον όμορφο χώρο του Μουσείου «Κεντώντας την μνήμη», του ιστορικού…

Αφιερωμένη στην εκπαίδευση είναι η 24η Ιανουαρίου, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, ώστε να αναδειχθεί ο ρόλος της στην ειρήνη και την ανάπτυξη. Ένα από αυτά τα…

Η Αργοναυτική εκστρατεία και το «Χρυσόμμαλο δέρας» έχουν αποτελέσει θέμα για χιλιάδες άρθρα και μυθιστορήματα ενώ πλήθος ταινιών και βιβλίων έχουν βασιστεί σε στοιχεία σχετικά με αυτά. Είναι κοινά αποδεκτό…

Περισσότερα από 1.000 κειμήλια και αντικείμενα εποχής περιλάμβανε η έκθεση «1923-2023: Ένας αιώνας, μια κοινωνία. Ηράκλειο: Ο τόπος που μας ένωσε» που διοργανώθηκε από το Δήμο Ηρακλείου με αφορμή τα …

Με μεράκι, μαεστρία, πολλά χαμόγελα και περίσσια αγάπη για την ελληνική παραδοσιακή κουζίνα, κυρίως του Πόντου αλλά και άλλων περιοχών, γυναίκες διαφόρων ηλικιών από τον Άγιο Αντώνιο Θεσσαλονίκης περνούν καθημερινά…

Τον Οκτώβριο του 1917, με την επανάσταση των Μπολσεβίκων στη Ρωσία και την αποχώρηση των Ρώσων από τον Πόντο, ο Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης έστειλε επιστολές («εγκύκλια γράμματα») από τη Μασσαλία παντού…

ορυφαίος Έλληνας επιστήμονας της Διασποράς, ο Μάρκος Πασάς (Πιτσιπιός) αν και γεννημένος στη Σύρο και με ρίζες στη Χίο, κατάφερε να αφήσει το στίγμα του στην κοινωνική ζωή, την εκπαίδευση…

Ο χριστιανισμός διαδόθηκε στον Πόντο από τους Αποστόλους Ανδρέα και Πέτρο. Μέχρι τότε λατρευόνταν στην περιοχή διάφορες ελληνικές θεότητες και κυρίως ο Πέρσης θεός Μίθρας. Η λατρεία στον εξελληνισμένο Μίθρα…

Θέλοντας να δώσουν… υπόσταση στο «είμαστε πολλοί και είμαστε παντού», οι Πόντιοι της Ζακύνθου αποφάσισαν να ενωθούν κάτω από μια κοινή «ταμπέλα». Σχεδόν ένας χρόνος έχει περάσει από τη στιγμή…

1916. Οι πρώτοι διωγμοί που εξαπολύουν οι Τούρκοι εναντίον των Ελλήνων επηρεάζουν και τη ζωή στην Άνω Αμισό. Ο Σύλλογος «Ορφέας» αναστέλλει κάθε δράση του. Μέχρι τότε η στέγη του…

Η αρχαία Μελίτη του Πόντου κατά τον Σάββα Ιωαννίδη, ή Μελάνθιον κατά τον Γεώργιο Σκαλιέρη, συνόρευε βόρεια με το Τσάμπασιν, νότια με την επαρχία Ρεσαδιέ (Ρεσατιά). Την διέσχιζε ο Μελάνθιος…

Έναν ελληνικό γάμο με τα όλα του, που δεν είχε τίποτα να ζηλέψει από αντίστοιχους στην Ελλάδα, έζησαν οι ομογενείς στο Malvern της Μελβούρνης. Οι νεόνυμφοι, η Ελληνοαυστραλή Νίκη Παπαδημητρίου…

Συνεργάστηκε ως τραγουδιστής σχεδόν με όλους τους παλαιότερους και σύγχρονους λυράρηδες, ωστόσο, τα περισσότερα χρόνια της καλλιτεχνικής του πορείας στιγμάτισαν οι «μυθικοί» Γώγος Πετρίδης και Γεωργούλης Κουγιουμτζίδης και μάλιστα με…

Ο Σάββας Πιπερίδης γεννήθηκε στον οικισμό Γιαννακάντων, νοτιοανατολικά της Αδολής. Εκκλησιαστικά ο οικισμός άνηκε στη μητρόπολη Ροδοπόλεως. Πριν από το 1914 ο πληθυσμός ανερχόταν σε 270 Έλληνες, οι οποίοι μιλούσαν…

Στην Πρίγκηπο, η οποία είναι ένα από τα νησιά της δικής μας Ανατολής, βρίσκεται η δεύτερη μεγαλύτερη ξύλινη κατασκευή στον κόσμο και η μεγαλύτερη στην Ευρώπη, ένα οικοδομικό θαύμα που…

Με καταγωγή από την Τραπεζούντα και την Τζια, η Μαρίκα Φιλιππίδου δεν ήταν μια συνηθισμένη γυναίκα των αρχών του προηγούμενου αιώνα. Γεννημένη το 1877 στην Κωνσταντινούπολη, αποφοίτησε από τη Νομική…

Παραμονή Πρωτοχρονιάς η 13η Ιανουαρίου με το Παλαιό Ημερολόγιο, και σε αρκετά χωριά του νομού Τραπεζούντας αναβιώνει ακόμα το ποντιακό έθιμο του Καλαντάρ’. Μέχρι τα ξημερώματα, άντρες μεταμφιεσμένοι σε γυναίκες,…

Μια αργοπορημένη ματιά στο GPS, μια λάθος στροφή και κάπως έτσι βρεθήκαμε να βάζουμε βενζίνη στο 4ο χλμ Τριπόλεως-Σπάρτης. Μόνο που το λάθος και η τύχη δεν μας οδήγησαν σ’…

Η Ευφροσύνη Βασιλείου, γεννημένη το 1773, υπήρξε «κόρη θαυμασίου κάλλους και περιφανούς γένους» –σύμφωνα με τον Γάλλο πρόξενο στα Γιάννενα Φρανσουά Πουκεβίλ–, υπήρξε σύζυγος του Δημητρίου Βασιλείου, πλούσιου εμπόρου των …

Χαρτί και… φιλοξενία. Η μυρωδιά του πρώτου «συστατικού» και η αίσθηση του δεύτερου έχουν διαποτίσει τον ισόγειο χώρο στην Παλλήνη όπου στεγάζεται το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔΙΣΜΕ). Με σήμα…

Το φωτογραφικό αρχείο του Γεώργιου Ψωμιάδη θα… μετράει τις μέρες του 2024, με εικόνες από τις Σάπες μιας άλλης εποχής. Πρόκειται για το ημερολόγιο που ετοίμασε ο Σύλλογος Ποντίων Σαπών…

Η Κλεομένη Μαυρίδου ζούσε στην επαρχία Σεβίν Καραχισάρ (Σαρκί, Γαρέσαρ, Σεχίρ, Παζαρίν, Νικόπολις παλαιότερα και Μαύρο Κάστρο στα βυζαντινά χρόνια), η οποία βρισκόταν σε πλαγιά, στο δρόμο που ένωνε τη…

Με ένα sold out που ήταν σχεδόν βέβαιο από την αρχή, και με τη νέα γενιά να δίνει δυναμικά το παρών, ανήμερα των Φώτων ο παλαιότερος ποντιακός σύλλογος στην Ευρώπη…

Ήταν μειωμένης νοητικής αντίληψης, αλλά αυτό δεν τον εμπόδιζε να τραγουδά τα αγαπημένα του ποντιακά τραγούδια, που μαρτυρούσαν την καταγωγή της οικογένειάς του. Ο 46χρονος Σπύρος Φιλίδης είχε ξεπεράσει δύο…

Ένα σπουδαίο μοναστήρι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη Βαπτιστή ήταν η Μονή Στουδίου (ή των «ακοίμητων μοναχών»). Χτισμένη στον 7ο λόφο της Κωνσταντινούπολης, τον Ξηρόλοφο, είχε σημαντική συμβολή στη θρησκευτική, πολιτιστική…

Ένα από τα σημαντικότερα έθιμα που έφεραν οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας από τις πατρογονικές και μητρογονικές τους εστίες είναι το «Καλαντίαμαν» τη νερού, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. «Οι…

Μωμόγεροι με προβιές, προσωπεία και κουδούνια, αντί για φουστανέλες με περικεφαλαία, βγήκαν την παραμονή της Πρωτοχρονιάς στους δρόμους του Κιλκίς, σε μια ακόμα αναβίωση του ποντιακού εθιμικού δρώμενου του Δωδεκαήμερου.…

Ο Βάλτερ Πούχνερ στο έργο του Λαϊκό θέατρο στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια το χαρακτηρίζει μεταμφίεση τελετουργικού χαρακτήρα με «αόριστη γονιμοποιητική σημασία», ενώ ο Δημήτρης Κτενίδης στα Λαογραφικά Θουρίου Διδυμοτείχου …

Ο πρώτος μήνας του χρόνου ο Ιανουάριος πήρε την ονομασία του από τον ύπατο θεό των Ρωμαίων Ιανό, το θεό της δυαδικότητας και του περάσματος του χρόνου ο οποίος απεικονίζεται…

Στη Νέα Ερυθραία Αττικής, για πολλά χρόνια, η Κλεονίκη Κουρεπίνη-Τζοανάκη (το γένος Τσαγκέτα) ήταν γνωστή για τα γλέντια της, τα τραγούδια και το κέφι της. Οι κάτοικοι ήταν στην πλειονότητά…

Το δρώμενο «τ’ Αιιδίτσας» τελούνταν στο χωριό Αντρεάντων της Αμισού την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Ένας άντρας μεταμφιεζόταν σε κατσίκα: Φορούσε μακρύ φουστάνι που έφτανε μέχρι τους αστραγάλους, και στο κεφάλι…

Σαν σήμερα, το 2015, έφυγε για τα «ουράνια παρχάρ(εα)» ο πολυγραφότατος Πόντιος συγγραφέας Γεώργιος Ανδρεάδης. Ο Γ.Κ. Ανδρεάδης γεννήθηκε στον προσφυγικό συνοικισμό της Καλαμαριάς Θεσσαλονίκης το 1930, φοίτησε με υποτροφία…

Ένας όμορφος ελληνικός χριστιανικός ναός που χτίστηκε από τον αυτοκράτορα Ρωμανό Α’ Λεκαπηνό για να γίνει ταφική εκκλησία και καθολικό της Μονής του Μυρελαίου στην Κωνσταντινούπολη –αρχικά ήταν γυναικείο μοναστήρι…

Στις μέρες μας όλος ο πλανήτης με μεγάλη προσοχή παρακολουθεί τις εξελίξεις στη σύρραξη Ρωσίας-Ουκρανίας. Από τις δυο μεριές των συνόρων των δυο χωρών, που αποτελούσαν στο παρελθόν μέρη της…

Τα δίστιχα, ως γρήγορο και εύστροφο ποιητικό είδος, εμφανίζονται με διάφορες παραλλαγές σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο. Με ρίζες στην αρχαία ελεγεία, από την αρμενική ή φρυγική λέξη έλεγος, που…

Η δεύτερη μεγαλύτερη γιορτή της Χριστιανοσύνης μετά την Ανάσταση του Κυρίου –τα Χριστούγεννα– γιορτάζονταν με κάθε μεγαλοπρέπεια στον Πόντο. Όταν πλησίαζαν τα Χριστουήμερα, δηλαδή το τριήμερο των Χριστουγέννων (παραμονή, ανήμερα,…

Για Αυτόν που γεννήθηκε και έφερε χαρά στον κόσμο ψάλλουν για μια ακόμα χρονιά οι Πόντιοι, δίνοντας την ευχή για «υείαν» και προσθέτοντας την ευλοΐαν και την καλοχρονίαν. Το μεσημέρι…

Ακολουθώντας τον γνωστό λυράρη Γεωργούλη Κουγιουμτζίδη, που ήταν κουμπάρος του αδελφού του, ο 18χρονος –το 1962– Νίκος Παλασίδης κατευθυνόταν σ’ ένα διαμέρισμα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Λίγο καιρό νωρίτερα είχε…

Στη διάθεση του κάθε ερευνητή που θα έχει τη δυνατότητα να το αξιοποιήσει αλλά και του όποιου ενδιαφερομένου θα θελήσει να συλλέξει πληροφορίες γι’ αυτό, θα βρίσκεται σύντομα το μοναδικής…

Από σήμερα και για 20 μέρες οι Πόντιοι ενώνουν τα χέρια και στέλνουν την αγάπη τους, με οποιοδήποτε χρηματικό ποσό, στα παιδιά με νεοπλασματική ασθένεια και με όχημα την «5η…

Μια από τις πιο μεγαλειώδεις μέσα στην τραγικότητά τους πράξεις του υπόδουλου ελληνισμού έχει ημερομηνία 18 Δεκεμβρίου 1803 και τόπο το Ζάλογγο, με τις 22 γυναίκες και τους 6 άνδρες…

Με καταγωγή από τη Σαμψούντα, την Αργυρούπολη και τη Μικρασία, η μουσική για την οικογένεια Σιώπη ήταν μονόδρομος. Μετά το διωγμό, οι πρόσφυγες παππούδες εγκαταστάθηκαν σε χωριά των Σερρών κι…