Skip to main content

ΠΟΝΤΟΣ

Κοινωνία

Κυριακή των Βαΐων στα Κοτύωρα του Πόντου: Το βάεμαν και οι κούνιες

Για την πατρίδα της μητέρας του, στην οποία και ο ίδιος πέρασε τα παιδικά του χρόνια, έχει γράψει ο Ξενοφών Άκογλου, ο λογοτέχνης, λαογράφος και στρατιωτικός που είναι γνωστός και…
Κοινωνία

«Το Θαύμα και η παράδοσις» – Η ανάσταση του Λαζάρου μέσα από τη σοφή ματιά του Φώτη Κόντογλου

Χωρίς απλή γνώμη και χωρίς καρδιά ταπεινή δε θα απογευτεί ο άνθρωπος αληθινά ποτέ, μήτε ειρήνη μήτε χαρά, μήτε φως μήτε αγάπη, μ’ έναν λόγο δε θα απογευτεί στ’ αληθινά…
Κοινωνία

Μαρτυρία παπα-Ηλία Ελευθεριάδη: Όταν φτάσαμε στο Τσανάκκαλε, κοκκίνισε η θάλασσα από τα φέσια

Σαράντα χρόνια χρειάστηκαν για να καταγραφεί η οδύσσεια του παπα-Ηλία Ελευθεριάδη που από την Οινόη του Πόντου βρέθηκε στην Οινόη Καστοριάς, αφού πρώτα γλίτωσε από τις μηχανορραφίες των Τούρκων και…
Κοινωνία

Προς τη Μεγάλη Εβδομάδα με μια ιδιαίτερη μουσικοαφηγηματική παράσταση, από την Ορχήστρα «1919»

Από το σκοτάδι στο φως και από το πένθος και την οδύνη της θυσίας στους θριαμβικούς αλαλαγμούς της λυτρωμένης ύπαρξης και ζωής. Λίγο πριν από τη Μεγάλη Εβδομάδα στο ναό…
Κοινωνία

Κάποτε στον Πόντο: Ο Σαρίγιαννες και οι αντάρτες της Οινόης

Με εξαιρετική γεωγραφική θέση, μιας και βρίσκεται ανάμεσα στα Κοτύωρα και την Αμισό, σε έναν κόλπο σε μια από τις πιο επίπεδες περιοχές της ακτής του Εύξεινου Πόντου–, η Οινόη …
Κοινωνία

Γκιστάβ ντ’Εστάλ: Ο Γάλλος φιλέλληνας που οραματίστηκε την ελληνική γλώσσα ως οικουμενική

Γουσταύος ντ’Εϊχτάλ. Με αυτό το όνομα ήταν γνωστός στην Ελλάδα του Όθωνα ο συγγραφέας Γκιστάβ ντ’Εστάλ (Gustave Seligman d’Eichthal, 1804-1886), ο Γάλλος που οραματίστηκε την ελληνική γλώσσα ως οικουμενική, και…
Κοινωνία

Οι Εύζωνες της Προεδρικής Φρουράς θα τιμήσουν τη μνήμη των ANZAC σε Σίδνεϊ και Αδελαΐδα

Παρουσία αγήματος της ελληνικής Προεδρικής Φρουράς θα γίνουν φέτος εκδηλώσεις τιμής και μνήμης της Εβδομάδας ANZAC στο Σίδνεϊ και την Αδελαΐδα, 110 χρόνια μετά τις μάχες που έδωσαν μαζί Αυστραλοί…
Κοινωνία

6 Απριλίου: Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας του Θρακικού Ελληνισμού – Το «Μαύρο Πάσχα» του 1914

Χρειάστηκε να περάσουν 111 χρόνια για να εκδοθεί το προεδρικό διάταγμα που ορίζει την 6η Απριλίου ως Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία του Θρακικού Ελληνισμού. Ένας αιώνας, μία δεκαετία και…
Κοινωνία

Ο έρωτας του Βασίλη και της Χαρίκλειας από την Πάφρα που δεν έσβησε ποτέ

Υπάρχουν αγάπες αληθινές που δεν αποδυναμώνονται όσα εμπόδια κι αν βρεθούν στο διάβα τους. Μπορεί να χαθούν για λίγο ή και για πάντα αλλά να παραμείνουν ζωντανές γιατί οι άνθρωποι…
Κοινωνία

Στυλιανός Κοραής: Ο Κωνσταντινουπολίτης πρόσφυγας που έμελλε να γίνει δήμαρχος Κοκκινιάς, πρόεδρος της Προοδευτικής και του ΣΒΑΠ

Γεννήθηκε το 1904 και απεβίωσε τον Μάρτιο του 1995 σε ηλικία 91 ετών. Από την Κωνσταντινούπολη βρέθηκε στην Κοκκινιά (τότε ακόμα συνοικία του Πειραιά) το 1924, ορφανός από πατέρα. Ο…
Κοινωνία

Τοπάλ Οσμάν: Ο σφαγέας των Ποντίων κρεμάστηκε προδομένος από τον Μουσταφά Κεμάλ

Η ιστορία έχει γράψει γι’ αυτόν ότι είναι ο «μεγαλύτερος δήμιος των Ελλήνων του Πόντου» – όπως αναφέρει ο Γ.Ν. Λαμψίδης, ο ιστορικός Γεώργιος Βαλαβάνης υπολόγισε ότι τα θύματά του…
Κοινωνία

Αλέξης Ιωαννίδης: O πρώτος πρόεδρος της κοινότητας Ευζώνων του νομού Κιλκίς (Μέρος Β’)

Ο Αλέξης Ιωαννίδης στο Καρς ήταν δάσκαλος, θα μπορούσε με μια εξάμηνη μετεκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης να αναβαθμίσει το ρωσικό πτυχίο του και να διδάξει στα σχολεία της Ελλάδας,…
Κοινωνία

Ιωάννης Γ. Βαλαβάνης: Ο πατέρας του ποντιακού θεάτρου – Με αφορμή δύο φεστιβάλ και πολλές παραστάσεις

Το 2025 θα μπορούσαμε ίσως να το χαρακτηρίσουμε «Έτος ποντιακού θεάτρου», καθώς πέρα από τα περιφερειακά φεστιβάλ που διεξάγονται κάθε χρόνο, φέτος έχουμε και δύο πανελλαδικά –  ένα εν εξελίξει…
Κοινωνία

Μικροϊστορίες προσφύγων: Η δύναμη και το τσαγανό των γυναικών της Μικρασίας

Τη μεγάλη εικόνα του πόνου και της αγωνίας, του θανάτου, του ξεριζωμού και της προσφυγιάς, συνθέτουν οι μικροϊστορίες που μεταφέρθηκαν από γενιά σε γενιά, και αφηγούνται το της Γενοκτονίας των…
Κοινωνία

Θρυλόριο Ροδόπης: Ένας αιώνας ζωής και ποντιακής μνήμης σε μια επιστημονική διημερίδα – 19 εισηγήσεις θα φωτίσουν την ιστορία του τόπου

Με μια σημαντική και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα επιστημονική διημερίδα γιορτάζει τα 100 χρόνια από την ίδρυσή του το Θρυλόριο Ροδόπης (1923-2023), το χωριό που οργάνωσε ο Αυστραλός Ύπατος Αρμοστής της Κοινωνίας…
Κοινωνία

Μαρτυρία Ευδοξίας Δεληγιαννίδη: Οι Τούρκοι μάς εκμεταλλευόντουσαν, ό,τι ήθελαν γύρευαν

Η Ευδοξία Δεληγιαννίδη γεννήθηκε στον παραθαλάσσιο οικισμό Παθερίο, περίπου 1 χλμ. ανατολικά της Ινέπολης. Εκκλησιαστικά άνηκε στη μητρόπολη Νεοκαισαρείας και Ινέου. Επρόκειτο για τον μεγαλύτερο από τους τέσσερις οικισμούς της…
Κοινωνία

Οι αστοί της Τραπεζούντας: Αδελφοί Φωστηρόπουλοι, οι τραπεζίτες

Ανήκαν στη γοητευτική μπουρζουαζία της Τραπεζούντας, η οποία στα μέσα του 19ου αιώνα είχε… όνομα ελληνικό. Πεδίο δράσης τους η «περικαλλής και ένδοξος πόλις, η βασιλίς των πόλεων του Ευξείνου…
Κοινωνία

Η Ελληνική Επανάσταση δεν άφησε αλώβητους τους Έλληνες του Πόντου – Τα αιματηρά φιρμάνια και τα τελικά αντίποινα

Όταν ξέσπασε η επανάσταση στην Ελλάδα ο Πόντος ήταν μακριά; Γεωγραφικά ναι, αλλά για την οθωμανική διοίκηση «το άπιστον και βρωμερό έθνος των Γραικών» έπρεπε να πάρει ένα αιματηρό μάθημα…
Κοινωνία

Χρύσανθος Θεοδοσόπουλος: Πόντιοι και Εκκλησία τίμησαν την μνήμη του Τραπεζούντιου πρωτοψάλτη του Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης

Όλοι οι Πόντιοι γνωρίζουν τον τραγουδιστή Χρύσανθο (Θεοδωρίδη), το αηδόνι του Πόντου, έναν άνθρωπο που εξέφρασε με τη μοναδική του φωνή και τη συνοδεία της λύρας τον πόνο του ξεριζωμού…
Κοινωνία

Τα ιερά κειμήλια της Μονής Θεοσκεπάστου στην Τραπεζούντα – Τι απέγιναν

Λέγεται ότι η σκεπή του ναού της μονής δεν έγινε από ανθρώπινο χέρι (ο φυσικός βράχος του βουνού παρέχει τη σχετική προστασία), γι’ αυτό και το γυναικείο μοναστήρι που βρίσκεται…
Κοινωνία

Οι Πόντιοι του Πειραιά στους εορτασμούς για την έναρξη της Επανάστασης στην Ανατολική Μάνη

204 χρόνια μετά τη συγκέντρωση των Μανιατών οπλαρχηγών στην Τσίμοβα (σήμερα Αρεόπολη), όπου έλαβαν την απόφαση να αρχίσουν αγώνα κατά των Τούρκων, ντόπιοι αλλά και προσκεκλημένοι από διάφορα σημεία της…
Κοινωνία

Ο Λύκος ποταμός στον Πόντο – Οι όμορφες πεδιάδες και το ήπιο κλίμα

Ένας από τους μεγαλύτερους παραπόταμους του Ίρη ποταμού, ο Λύκος (Kelkit για τους Τούρκους) έχει ταυτιστεί με τα εύφορα εδάφη και τις πλούσιες σοδειές σιτηρών και φρούτων στην επαρχία Νικοπόλεως.…
Κοινωνία

Δύο εκδηλώσεις, μια ιδέα της ΕΠΟΝΑ: Συνεργασία για τη διάσωση και διάδοση της ποντιακής παράδοσης

Δύο εκδηλώσεις σε συνεργασία με αδελφά σωματεία πραγματοποίησε το Σαββατοκύριακο 8-9 Μαρτίου 2025 η Ένωση Ποντιακής Νεολαίας Αττικής (ΕΠΟΝΑ). Όπως αναφέρει οι εκδηλώσεις εντάσσονται στο πλαίσιο της προσπάθειας για τη…
Κοινωνία

Μόναχο: Δικαιώθηκε ο αγώνας των Ελλήνων μαθητών – Υπογράφηκε η συμφωνία για το νέο σχολικό κτήριο

Δικαιωμένοι αισθάνονται οι ομογενείς γονείς και μαθητές του Μονάχου μετά την υπογραφή της συμφωνίας για την παραχώρηση νέου σχολικού κτηρίου το οποίο θα στεγάσει το 4ο Δημοτικό Σχολείο «Αριστοτέλης» και…
Κοινωνία

Μια νύχτα με πανσέληνο στον Πόντο, κι έναν χουλιάρ’ ξύγαλαν – Ένα σπαρταριστό ανέκδοτο από το «Βήμα» της ΕΛΘ

Αγαπημένη στήλη των αναγνωστών της εφημερίδας Το Βήμα της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης, στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ήταν τα ποντιακά ανέκδοτα, τα οποία κάποιες φορές είχαν δική τους ολόκληρη…
Κοινωνία

Τα μαντεμοχώρια της Αμάσειας: Πώς δημιουργήθηκαν και πώς εξελίχθηκαν

Ένα νέο… Ελ Ντοράντο στα ενδότερα της Μικράς Ασίας, στα νοτιοδυτικά του Πόντου βρήκαν οι Τούρκοι και Γερμανοί ειδικοί όταν στέρεψαν τα μεταλλεία της Αργυρούπολης. Δίπλα στις νέες πλουτοφόρες μεταλλευτικές…
Κοινωνία

Μάνος Ελευθερίου: Η Σμύρνη και οι Μικρασιάτες του

Στην Ερμούπολη της Σύρου είδε το φως της ζωής στις 12 Μαρτίου 1938 ο Μάνος Ελευθερίου. Στα 14 του η οικογένεια μετακόμισε στην Αθήνα· για 7 χρόνια έμειναν στο Χαλάνδρι…
Κοινωνία

Χρυσοκέφαλος Δράμας: Μετά από επτά αιώνες θα υμνηθεί η χάρις της Παναγίας της Χρυσοκεφάλου

Όλοι οι κάτοικοι του χωριού Χρυσοκέφαλος του Δήμου Κάτω Νευροκοπίου είναι προσφυγικής καταγωγής, προερχόμενοι –στο μεγαλύτερο ποσοστό τους– από την περιοχή της Τραπεζούντας. Από το 1938 άρχισε η ανέγερση του…
Κοινωνία

Ομογένεια: Οι γυναίκες που ξεχώρισαν στο Βυζάντιο και χοροί της Μικρασίας από το Λύκειο Ελληνίδων Σίδνεϊ

Τη θεατρική παράσταση «Γυναίκες του Βυζαντίου» ανέβασε για μια ακόμη φορά, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα της Γυναίκας το Λύκειο Ελληνίδων του Σίδνεϊ, στο Ελληνικό Θέατρο Τέχνης στο Marrickville. Αντικείμενο…
Κοινωνία

Ομογένεια: Οι «Κομνηνοί» γιόρτασαν 60 χρόνια παρουσίας στη Νέα Υόρκη

Χωρίς προηγούμενο ήταν η 60η ετήσια χοροεσπερίδα που οργάνωσε ο Σύλλογος Ποντίων «Κομνηνοί» της Νέας Υόρκης στο Κρητικό Σπίτι της Αστόριας. Τρεις γενιές Ποντίων χόρεψαν λεβέντικα και τίμησαν τις ποντιακές…
Κοινωνία

Ο Πόντος στα σχολεία, μέσα από το Θεματικό Δίκτυο «Ποντιακός ελληνισμός – Καμίαν ’κί ανασπάλλω!»

Με κύριο σκοπό την εισαγωγή της ιστορίας και του πολιτισμού των Ελλήνων του Πόντου και της Μικράς Ασίας στο Δημοτικό Σχολείο και τη μεταλαμπάδευση της ιστορικής μνήμης στους μαθητές, η …
Κοινωνία

Μαρτυρία Γιώργου Καλτζίδη: «Στα 1921 γίνηκε σφαγή κι εξολοθρεμός. Οι τσετέδες του Τοπάλ σφάξανε και κάψανε»

Ο Γεώργιος Καλτζίδης γεννήθηκε στον οικισμό Άκσαγ, κτισμένο σε πλαγιά στην κοιλάδα του Μπατλαμά τσάι, 21 χλμ νότια της Κερασούντας. Στον οικισμό κατοικούσαν περίπου 80 Έλληνες που κατάγονταν από την…
Κοινωνία

Ελονοσία, η κατάρα των προσφύγων κατά την οικιστική αποκατάσταση

Θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετώπισε το ελληνικό κράτος στις αρχές του 20ού αιώνα: το 1,5 εκατ. των προσφύγων από την καθ’ ημάς Ανατολή που έφτασε στην Ελλάδα…
Κοινωνία

Κάποτε στη Σμύρνη: Οι πιο ξακουστοί μουσικοί, αυτοί με το σαντούρι

Με όχημα τη σμυρνέικη διάλεκτο στο έργο του Λαογραφικά Β – Τα σινάφια τση Σμύρνης, ο γιατρός και συγγραφέας Δημήτριος Αρχιγένης (1900-1987) μάς παρουσιάζει ακόμα ένα σινάφι, αυτό των μουσικών,…
Κοινωνία

Είχαν καρναβάλια στα Κοτύωρα; Ήθη και έθιμα τον Ποντίων από τα παλιά

Καρναβάλια στον Πόντο; Μα φυσικά, στα Κοτύωρα. Για την πατρίδα της μητέρας του, στην οποία και ο ίδιος πέρασε τα παιδικά του χρόνια, έχει γράψει ο Ξενοφών Άκογλου, ο λογοτέχνης,…
Κοινωνία

Το Ποντιακό αντάρτικο και ο άνισος αγώνας που κλήθηκε να δώσει

Στα δυσπρόσιτα βουνά του Πόντου αναγκάζονταν να βρουν καταφύγιο οι κατατρεγμένοι από την οθωμανική αυθαιρεσία πρόγονοί μας προκειμένου να μην υποκύψουν στη φρίκη του εξισλαμισμού. Πάνω στα βουνά του Πόντου…
Κοινωνία

Η Εύξεινος Λέσχη Αθηνών ζωντάνεψε το «Κορτσόπον» – Το ιστορικό ποντιακό κέντρο διασκέδασης έζησε μεγάλες στιγμές στο χορό του σωματείου

«Ομαλός», όπως λέγαμε παλιά «Κορτσόπον». Μέχρι το 2011, το κέντρο της οδού Πειραιώς, στο Μοσχάτο, ήταν ταυτισμένο με την ποντιακή διασκέδαση, καθώς από το 1978 από εκεί είχαν περάσει τα…
Κοινωνία

Κρασνοντάρ: Η καρδιά της «Ρωμιοσύνης» μεταφέρεται σε ένα κτήριο που πιο ελληνικό δεν γίνεται

Κάποιοι μπορεί να βλέπουν μόνο τούβλα και σοβάδες. Κεραμίδια και παράθυρα. Για άλλους είναι ένας φάρος, και ας μην έχει τριγύρω θάλασσα. Κάποιοι ίσως να πουν ότι είναι μια κιβωτός…
Εκδηλώσεις

Το Ταφικό Έθιμο των Ποντίων, στα Σούρμενα Αττικής, στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

H Ένωση Ποντίων Σουρμένων, έχοντας τον Πολιτισμό ως θεμέλιο της κοινωνίας, επιδιώκει τη δύναμη της Ελληνικής Παράδοσης να τη μετασχηματίσει σε αναπτυξιακή δύναμη για τη χώρα, δημιουργώντας πολλαπλά οφέλη για…
Κοινωνία

Ενόχληση της Τουρκίας για το μνημείο για τη Γενοκτονία στη Ρόδο: «Ευχαριστούμε για τη διαφήμιση, το ξέρουμε ότι μας παρακολουθούν»

Βαθιά ενοχλημένη –για κάτι που σημειωτέο δεν αναγνωρίζει, καθώς επιμένει ότι δεν υπήρξε οργανωμένο και άψογα εκτελεσμένο σχέδιο εξόντωσης των χριστιανικών πληθυσμών– είναι η Τουρκία, με την (κεμαλικού χρώματος) εφημερίδα …
Κοινωνία

Όταν οι Κοζάκοι έμπαιναν νικητές στην Τραπεζούντα το 1916, και οι Τούρκοι δοκίμασαν την «πικρή» προσφυγιά

Τον Φεβρουάριο του 1916 τα ρωσικά στρατεύματα αφού είχαν καταλάβει τις κωμοπόλεις του ανατολικού Πόντου όπως την Χόπα, την Άρχαβη, την Αθήνα στα παράλια, και το Ερζερούμ με το Ερζιγκιάν…
Κοινωνία

Ρόδος: Μνημείο για τη Γενοκτονία του ποντιακού Ελληνισμού

Εκτός συγκλονιστικού απροόπτου μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους ή το αργότερο στις αρχές του 2026 μνημείο για τη Γενοκτονία του ποντιακού ελληνισμού θα κοσμεί κεντρικό σημείο της Ρόδου. Έτσι…
Κοινωνία

Με φωτιά μέσα στην εκκλησία αφανίστηκαν οι κάτοικοι στο Γκιουρούμτζε της Καππαδοκίας

«Γκιουρούμτζε, χωρίον μικρόν χριστιανικόν. Εν πετρώδει τόπω». Αυτό σημείωνε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κύριλλος το 1815 για το χωριό που το 1924 αριθμούσε 128 τουρκόφωνες ελληνικές οικογένειες, με απώτερη καταγωγή από…
Κοινωνία

Γιάννης Πολίτωφ: Ο Πόντιος ηθοποιός και σκηνοθέτης της Ρωσίας

Χαρισματικός από παιδί και πάντα ανήσυχος. Από τη Νομική βρέθηκε στην υποκριτική, τη σκηνοθεσία και την παραγωγή. Ποιος όμως είναι ο Γιάννης Πολίτωφ, ο πρεσβευτής του ελληνισμού και της Ορθοδοξίας…
Κοινωνία

Αντνάν Καχβετζή: Ο αναμορφωτής της σύγχρονης Τουρκίας ήταν ελληνόφωνος από την Τραπεζούντα

Μεγάλη πολιτική φυσιογνωμία της σύγχρονης Τουρκίας θεωρείται ο Αντνάν Καχβετζή, ο βασικός σύμβουλος του Τουργκούτ Οζάλ, του πρωθυπουργού και 8ου πρόεδρου της Τουρκίας – μαζί οραματίστηκαν και έβαλαν σε εφαρμογή…
Κοινωνία

Καπετάν Γιώργης Κωνσταντινίδης: Η σημερινή Κερασούντα οφείλει πολλά σε έναν Έλληνα

Επιφανής μεταξύ των επιφανών Ελλήνων του Πόντου, με το προνόμιο να έχει τον τίτλο του πασά από τον ίδιο τον σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ Β’, αλλά πάντα καπετάνιος (καπ’τάν). Ο καπετάν…
Πολιτιστικά

Επτά νέες εγγραφές στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Τα Δελτία για τα επτά στοιχεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς,  που υποβλήθηκαν το 2022, έτυχαν συστηματικής επεξεργασίας από τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και την Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την Εφαρμογή…
Κοινωνία

Ιωάννης Κωφόπουλος: O Έλληνας μετανάστης με τις πολίτικες ρίζες που εξάγει τον πολιτισμό μας στη Μόσχα

Σαλονικιός με ρίζες που φτάνουν μέχρι την Κωνσταντινούπολη κι ένα πολύπλευρο ταλέντο που του έχει χαρίσει τον τίτλο «πρεσβευτής του ελληνικού πολιτισμού» στη Μόσχα. Ποιος είναι όμως ο διάσημος στο…
Κοινωνία

Ευάγγελος Ιωαννίδης: O Πόντιος αντάρτης που χόρεψε ένοπλος Πυρρίχιο με τους άντρες του για να εμψυχώσει τους Έλληνες

Ο Πόντιος αντάρτης Ευάγγελος Ιωαννίδης είναι πολύ γνωστή φυσιογνωμία. Η πιο διαδεδομένη φωτογραφία του, αυτή που τον απεικονίζει να κάθεται σκεπτόμενος σε έναν βράχο με πλήρη εξάρτυση, στολίζει τα γραφεία…
Κοινωνία

Πάνος Θεοδωρίδης: Ο όρος «Γενοκτονία» είναι ευφημιστικός μπροστά στον όλεθρο που υπέστη ο Πόντος

Ο Πάνος Θεοδωρίδης έφυγε από τη ζωή τη νύχτα της 13ης Φεβρουαρίου, βυθίζοντας στο πένθος την πνευματική Θεσσαλονίκη. Πολυγραφότατος και πολυπράγμων, το αποτύπωμά του υπήρξε ιδιαίτερα έντονο. Στα βιογραφικά σημειώματα…