Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Δεν ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς η Γαλλική προεδρία της ΕΕ, αν κρίνουμε από τις αντιδράσεις που προκάλεσε η απόφαση του προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν να τοποθετήσει την σημαία της Ευρώπης στην Αψίδα του Θριάμβου ,παραμονή Πρωτοχρονιάς, στη θέση της γαλλικής σημαίας. Ο Μακρόν ήθελε να σηματοδοτήσει την έναρξη της γαλλικής προεδρίας ,αλλά το έντονο προεκλογικό κλίμα ενόψει των προεδρικών εκλογών του Απριλίου πυροδότησε έντονες αντιδράσεις:
Από τη μετριοπαθή κεντροδεξιά υποψήφια, Βαλερί Πεκρές ως τους υποψηφίους της άκρας δεξιάς, Μαρίν Λε Πεν και Ερίκ Ζεμούρ, διατυπώθηκαν επικρίσεις για «προδοσία» των εθνικών αξιών. «Να προεδρεύσετε στην Ευρώπη ναι, αλλά να διαγράψετε τη γαλλική ταυτότητα όχι!» έγραψε στο Twitter η Βαλερί Πεκρές, η οποία θεωρείται από πολλούς αναλυτές η πιο επικίνδυνη αντίπαλος για τον Μακρόν.
Τελικά, την Κυριακή έγινε υποστολή της σημαίας της Ευρώπης από την Αψίδα του Θριάμβου, για να κυματίσει και πάλι η τρίχρωμη Γαλλική, δείχνοντας ότι η βαθιά διαίρεση στη γαλλική κοινωνία δεν αποκλείεται να επηρεάσει και την επιτυχία της προεδρίας της ΕΕ.
Η εξαμηνιαία Γαλλική προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα κριθεί βέβαια από τα αποτελέσματά της, τον προσεχή Ιούνιο. Οι βασικοί, εμβληματικοί στόχοι που έχει θέσει ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν είναι έξι και από την επίτευξή τους θα κριθεί και η αποτελεσματικότητα της Γαλλικής προεδρίας.
Φόρος άνθρακα στα ευρωπαϊκά σύνορα
Η Γαλλία θέλει να επιβάλει τη φορολόγηση των εισαγωγών στην ΕΕ ανάλογα με το αποτύπωμα άνθρακα. Πρόκειται για Μηχανισμό Προσαρμογής Συνόρων Άνθρακα (CBAM), που προωθεί εδώ και 20 χρόνια η Γαλλία, αλλά αντιμετωπίζει την άρνηση κάποιων εταίρων, που προειδοποιούν ότι αυτό θα αποτελέσει κίνητρο για τις επιχειρήσεις να μεταφέρουν την παραγωγή τους στο εξωτερικό, γεγονός που δεν βοηθά το κλίμα.
Για καλή τύχη του Μακρόν, ο θεσμός του φόρου άνθρακα στα σύνορα της Ευρώπης είναι αδιαχώριστος από το φιλόδοξο «πακέτο για το κλίμα», που προωθεί η Κομισιόν. Πρόκειται για ένα έργο ριζικών μεταρρυθμίσεων που το Παρίσι έχει τοποθετήσει στην κορυφή της ατζέντας της Γαλλικής προεδρίας.
Το προσχέδιο του κανονισμού που θα πλαισιώσει αυτόν τον μηχανισμό είναι έτοιμο. Η αρχή είναι να φορολογούνται οι εισαγωγές της ΕΕ σε πέντε τομείς – χάλυβας, αλουμίνιο, τσιμέντο, λιπάσματα, ηλεκτρική ενέργεια – με βάση το αποτύπωμα άνθρακα και με τον καθορισμό της ευρωπαϊκής τιμής ανά τόνο CO 2.
Το σχέδιο πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ,αλλά και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Το Παρίσι ελπίζει να επιτύχει πολιτική συμφωνία μεταξύ των 27 κυβερνήσεων κατά τη διάρκεια της Γαλλικής προεδρίας, ώστε να ισχύσει ο φόρος άνθρακα στα σύνορα της Ευρώπης από την 1η Ιανουαρίου 2023.
Πράσινο φως για την πυρηνική ενέργεια;
Η μάχη είναι έντονη στα παρασκήνια εδώ και σχεδόν ένα χρόνο: Μετά από πολλές αναβολές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε όμως αιφνιδιαστικά το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς, ένα πολυαναμενόμενο κείμενο που ενσωματώνει στην «πράσινη ενέργεια» τα πυρηνικά εργοστάσια και το φυσικό αέριο (με πολύ αυστηρούς όρους για τις εκπομπές CO2 για το αέριο). Σύμφωνα με την Κομισιόν, η ένταξη αυτή στοχεύει να διευκολύνει τη χρηματοδότηση αυτών των εγκαταστάσεων, σε συνδυασμό όμως με ισχυρές διασφαλίσεις για τη φύση και τη διάρκεια των σχετικών επενδύσεων.
Η πρόταση αυτή προσπαθεί να συμβιβάσει τη Γαλλία που καλύπτει τις ενεργειακές κατά 70% από τα πυρηνικά εργοστάσια και τη Γερμανία, η οποία βασίζεται στο φυσικό αέριο για να αντισταθμίσει την έξοδό της από την πυρηνική ενέργεια. Ωστόσο, ορισμένα κράτη, όπως η Αυστρία ή το Λουξεμβούργο, που είναι κατά των πυρηνικών, αντιστέκονται σθεναρά. Η πρόταση της Επιτροπής θα βελτιωθεί έως τα μέσα Ιανουαρίου, μετά από διαβούλευση με τα κράτη μέλη.
Κοινό πλαίσιο για τους κατώτατους μισθούς
Η «Κοινωνική Ευρώπη», μια ξεχασμένη ιδέα που κερδίζει δυναμική τα τελευταία χρόνια, είναι από τους βασικούς στόχους της Γαλλικής προεδρίας. Τον Δεκέμβριο, οι Υπουργοί Εργασίας των 27 συμφώνησαν τελικά σε ένα σχέδιο οδηγίας που καλεί τα κράτη να θέσουν «σταθερά» κριτήρια για την αύξηση του κατώτατου μισθού και να γενικεύσουν τον κοινωνικό διάλογο για αυτό το θέμα.
Επομένως, δεν τίθεται θέμα καθορισμού ενός «ευρωπαϊκού κατώτατου μισθού», κάτι που θα ήταν εντελώς μη ρεαλιστικό, αλλά πίεσης στα κράτη μέλη, ιδίως της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης να αυξήσουν τους κατώτατους μισθούς τους. Η Γαλλία πιέζει για να «συγκλίνουν» οι κατώτατοι μισθοί με πιο σταθερό ρυθμό και το σχέδιο που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι πιο φιλόδοξο από τον συμβιβασμό που επιτεύχθηκε από τους 27 στο Συμβούλιο. Όμως τα κράτη μέλη του Βορρά είναι πιο φειδωλά και της ανατολικής Ευρώπης προβάλουν αντίσταση, υπό τον φόβο για την ανταγωνιστικότητά τους.
Έλεγχος ψηφιακών κολοσσών
Προτεραιότητα για τη Γαλλική προεδρία είναι και επιβολή ρυθμίσεων στους ψηφιακούς κολοσσούς στην ΕΕ. «Είναι καιρός να βάλουμε τάξη στην ψηφιακή Αγρια Δύση», όπως είπε ο Επίτροπος Τιερί Μπρετόν, αρμόδιος για την Εσωτερική Αγορά. «Οι πλανήτες φαίνονται πλέον ευθυγραμμισμένοι έτσι ώστε ο Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA) και ο Νόμος για την Ψηφιακή Αγορά (DMA), θα εγκριθούν οριστικά κατά τη Γαλλική προεδρία», γράφει η Les Echos.
Ισχυρότερη «στρατηγική αυτονομία»
Η ιδέα του προέδρου Μακρόν για μια ισχυρή ,Ευρωπαϊκή «στρατηγική αυτονομία», θα συζητηθεί στη σύνοδο κορυφής των 27 στις 10 και 11 Μαρτίου. Ο Εμμανουέλ Μακρόν θέλει να επιτύχει μια συμφωνία των εταίρων για τη σύσταση έως το 2025 μιας ευρωπαϊκής ομάδας Ταχείας Επέμβασης 5.000 ανδρών, χωρίς να χρειάζεται να εξαρτώνται από αμερικανικά μέσα.
Πιο «επιθετική» εμπορική πολιτική
Δύο νομοθετήματα που οδηγούν στην κατεύθυνση «μιας Ευρώπης που υπερασπίζεται καλύτερα τα συμφέροντά της» είναι σχεδόν ώριμα και θα μπορούσαν να εγκριθούν επίσης στη διάρκεια της Γαλλικής προεδρίας:
Το πρώτο αφορά τις Δημόσιες Προμήθειες (IPI) », το οποίο θα περιορίσει την πρόσβαση σε ανοιχτούς διαγωνισμούς της ΕΕ για εξωτερικές εταιρείες των οποίων οι χώρες δεν προσφέρουν ανάλογους όρους πρόσβασης. Στόχος είναι η άσκηση πίεσης για μεγαλύτερο άνοιγμα τρίτων αγορών.
Το κείμενο εγκρίθηκε από το Συμβούλιο των Υπουργών τον Ιούνιο του 2021 και το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε ανάλογη απόφαση τον περασμένο Νοέμβριο. Ως εκ τούτου, εναπόκειται στη Γαλλική Προεδρία να ολοκληρώσει τον «τριμερή διάλογο» μεταξύ της Επιτροπής, του Συμβουλίου και του Ευρωκοινοβουλίου, ο οποίος θα ξεκινήσει στις αρχές Ιανουαρίου για την επίτευξη συμβιβασμού σχετικά με αυτό το θέμα, το οποίο συζητείται από το… 2013.
Ένα άλλο σχέδιο κανονισμού στοχεύει στην προστασία της ευρωπαϊκής αγοράς από κρατικά επιδοτούμενες εταιρείες από τρίτες χώρες, κυρίως την Κίνα. Πρόκειται για τον καλύτερο έλεγχο της πρόσβασης τέτοιων εταιρειών στις ευρωπαϊκές δημόσιες αγορές καθώς και για την εξαγορά ευρωπαϊκών εταιρειών. Το Παρίσι ελπίζει ότι και τα δύο αυτά σχέδια θα εγκριθούν ως τον Ιούνιο.
