Στο αποκορύφωμα του 19ου αιώνα, ένας άνθρωπος μετατρέπει τα περιστέρια σε «καλώδια» και τον χρόνο σε χρήμα. Ο Πάουλ Γιούλιους Ρόιτερ προορίζεται για ραβίνος. Αλλά ο ίδιος θέλει να πιάσει τον παλμό του κόσμου με γυμνά χέρια, να φτιάξει δίκτυα πιο γρήγορα κι απ’ τον αέρα, να γίνει ο αγωγός της εποχής των ειδήσεων.
Γεννιέται ως Ίσραελ Μπερ Γιοσαφάτ το 1816 στο Κάσελ της Γερμανίας. Οταν μετακομίζει στο Γκέτινγκεν, εκεί όπου ο μαθηματικός Καρλ Φρίντριχ Γκάους παλεύει με τα πρώτα σήματα του ηλεκτρικού τηλέγραφου, ο νεαρός Ρόιτερ εντυπωσιάζεται. Η πληροφορία, καταλαβαίνει, δεν είναι μόνο δύναμη. Είναι χρόνος, είναι χρήμα, είναι εξουσία.
Η μεγάλη αλλαγή στη ζωή του έρχεται όμως το 1845, όταν μεταναστεύει στο Λονδίνο. Βαπτίζεται προτεστάντης, αλλάζει όνομα και παντρεύεται την κόρη τραπεζίτη. Στήνει ένα εκδοτικό οίκο που γρήγορα ταυτίζεται με τα επαναστατικά φρονήματα του 1848. Όμως η ήττα της δημοκρατίας τον κυνηγά. Φεύγει για Παρίσι.
Επιταχύνοντας το μέλλον
Ο Ρόιτερ όμως δεν είναι απλώς ένας εξόριστος. Είναι φιλόδοξος, ανυπότακτος, και βλέπει καθαρά τον ρόλο που μπορεί να παίξει η τεχνολογία. Τον Απρίλιο του 1850, αρχίζει να καλύπτει το κενό που αφήνει το τηλεγραφικό δίκτυο ανάμεσα στις Βρυξέλλες και το Άαχεν. Όχι με σύρματα—με 45 ταχυδρομικά περιστέρια. Μηνύματα χρηματιστηρίου, νέα από τη Γαλλία και το Βέλγιο φτάνουν στον προορισμό τους έξι ώρες νωρίτερα απ’ το τρένο. Ο Ρόιτερ δεν ακολουθεί το μέλλον. Το επιταχύνει.
Έναν χρόνο αργότερα, εγκαθίσταται στο Λονδίνο. Η υποθαλάσσια τηλεγραφική σύνδεση Ντόβερ – Καλαί ανοίγει τον ορίζοντα. Ο Ρόιτερ δημιουργεί το πρακτορείο ειδήσεων που φέρει το όνομά του.
Με έδρα το Σίτι, δίπλα στις τηλεγραφικές γραμμές και στην καρδιά του χρηματοπιστωτικού κόσμου, προσφέρει πρώτος τις τιμές των χρηματιστηρίων και κρίσιμες πληροφορίες. Οι εφημερίδες της Αγγλίας, αρχικά δύσπιστες, αργά αλλά σταθερά υποκλίνονται. Όταν το 1859 μεταδίδει τον φλογερό λόγο του Ναπολέοντα Γ΄ λίγο μετά την παράδοσή του, σχεδόν ταυτόχρονα με την εκφώνησή του, η φήμη του απογειώνεται.
Ο Ρόιτερ δεν σταματά εκεί. Στήνει δίκτυο ανταποκριτών σε όλο τον κόσμο, συνδέει τραπεζίτες, διπλωμάτες, εμπόρους με την πρώτη πληροφορία.
Καμία σημαντική πόλη δεν μένει έξω από το δίκτυο του. Οι πολίτες της Ευρώπης σχηματίζουν άποψη για τον κόσμο μέσα από τις τηλεγραφικές του αναφορές. Η κοινή γνώμη, πλέον, δεν διαμορφώνεται στις πλατείες, αλλά μέσα από τα σήματα που στέλνει εκείνος.
Το deal με τον Σάχη της Περσίας
Το 1872, γίνεται βαρώνος και εξασφαλίζει μια τολμηρή παραχώρηση από τον Σάχη της Περσίας: αποκλειστικά δικαιώματα για σιδηροδρόμους, φράγματα, ποτάμια και ορυχεία—όλα εκτός από χρυσό και ασήμι. Είναι μια συμφωνία-γίγαντας, ένας οικονομικός εποικισμός με την υπογραφή του Ρόιτερ. Όμως η Ρωσία διαμαρτύρεται, το κεφάλαιο λείπει, και η παραχώρηση ανακαλείται.
Ο Ρόιτερ, όμως, δεν φεύγει με άδεια χέρια. Του παραχωρείται η ίδρυση της Αυτοκρατορικής Τράπεζας της Περσίας, που θα λειτουργεί σαν κεντρική τράπεζα μέχρι τη δημιουργία της Τράπεζας του Ιράν.
Οι Άγγλοι τον σέβονται. Έχει σπίτι αρχοντικό, σύζυγο εντυπωσιακή και φιλοξενία αριστοκρατική. Η αγγλική κοινωνία τον αγκαλιάζει, κι εκείνος αγαπά τη χώρα που του έδωσε τη δυνατότητα να κρατά στα χέρια του τις τύχες της διεθνούς πληροφόρησης.
Αυτός που ελέγχει τα τηλεγραφήματα, ελέγχει τη δημόσια γνώμη. Ο Ρόιτερ δεν έχει ποτέ κατηγορηθεί ότι χρησιμοποίησε την εξουσία του για ιδιοτελείς σκοπούς. Όμως το γεγονός και μόνο ότι όλη η Ευρώπη βασίζεται στις αναφορές ενός και μόνο ανθρώπου, γεννά τρόμο. Ή θα είναι τίμιος ή θα είναι τύραννος.
Σήμερα, το όνομα Ρόιτερ είναι ταυτόσημο με την αμεσότητα, τη σοβαρότητα, την ταχύτητα. Όμως πίσω από το πρακτορείο – θρύλο υπάρχει ένας άντρας που ρισκάρει, επινοεί, δεν συμβιβάζεται.
Ένας άντρας που ξεκινά από τις σκονισμένες οδούς του Κάσελ και καταλήγει να στήνει έναν πλανητικό μηχανισμό πληροφόρησης. Ένας άνθρωπος με φαντασία—όπως λέγεται η γερμανική βιογραφική ταινία του 1963. Ή καλύτερα: ένας άνθρωπος με διορατικότητα. Ένας ήσυχος κατακτητής του μέλλοντος, που ακούει τα νέα πριν ακόμα φτάσουν.
