Η παγωμένη γη της Αλάσκας στέκει ακίνητη κάτω από τον μολυβένιο ουρανό. Ο άνεμος σαρώνει τον πάγο και σκορπίζει το χιόνι σαν σκόνη. Βαριά μηχανήματα βρυχώνται στην απομονωμένη πεδιάδα του Prudhoe Bay, εκεί όπου για μήνες τώρα μια ομάδα γεωλόγων και μηχανικών σκάβει αδιάκοπα, κυνηγώντας έναν μύθο.
Οι πετρελαιάδες της Atlantic Richfield και της Humble Oil, οπλισμένοι με νέα δεδομένα από σεισμικές έρευνες, έχουν ποντάρει τα πάντα σ’ αυτό το κομμάτι γης. Οι αποτυχημένες γεωτρήσεις στο παρελθόν έχουν σκληρύνει τους ανθρώπους του κλάδου, όμως κάτι εδώ τους κρατάει. Η γεώτρηση στη θέση ARCO-Humble No.1 Prudhoe Bay, όπως είναι καταγεγραμμένη, ξεκίνησε πριν από μήνες, όμως τώρα η ένταση έχει φτάσει στο αποκορύφωμα.
Είναι 12 Μαρτίου 1968. Η πλατφόρμα τρέμει, το γεωτρύπανο βυθίζεται όλο και πιο βαθιά. Στα 2.600 μέτρα κάτω από την επιφάνεια, μια ιξώδης, κατάμαυρη μάζα ξεπηδάει με ορμή. Οι εργάτες ουρλιάζουν, κάποιοι τρέχουν να καλυφθούν, αλλά δεν είναι φόβος αυτό που τους οδηγεί. Είναι ο ηλεκτρισμός της στιγμής. Πετρέλαιο. Πραγματικό, γνήσιο, αμόλυντο. Και δεν είναι λίγες σταγόνες. Το κοίτασμα μοιάζει ατελείωτο.
Η μεγάλη ανακάλυψη
Τα νέα διαδίδονται αστραπιαία. Το Prudhoe Bay δεν είναι μια απλή ανακάλυψη· είναι η μεγαλύτερη πετρελαιοπηγή που έχει βρεθεί ποτέ στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι πρώτες εκτιμήσεις μιλούν για 9,6 δισεκατομμύρια βαρέλια ανακτήσιμου πετρελαίου. Οι ειδικοί τρίβουν τα μάτια τους. Είναι περισσότερο απ’ όλο το πετρέλαιο του Τέξας, περισσότερο από όσα είχαν ποτέ φανταστεί πως μπορεί να κρύβει η Αλάσκα – μία από τις πιο φτωχές πολιτείες.
Στη μικρή πόλη του Άνκορατζ, όπου μέχρι τότε η οικονομία βασιζόταν στο ψάρεμα και τον στρατό, η ανακάλυψη φέρνει αναταράξεις. Οι κάτοικοί της ήταν από τους πλέον φτωχούς στις ΗΠΑ. Συνολικά το κατά κεφαλήν εισόδημα στην Αλάσκα ήταν πολύ κάτω του μέσου όρου. Τώρα, οι πολιτικοί, οι επιχειρηματίες, ακόμα και οι κάτοικοι καταλαβαίνουν ότι η Αλάσκα δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια. Ο κυβερνήτης Ουόλτερ Χίκελ, που εδώ και χρόνια πιέζει για περισσότερη εκμετάλλευση φυσικών πόρων, βλέπει τα όνειρά του να παίρνουν σάρκα και οστά. Οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες, που μέχρι τότε δίσταζαν, τώρα ρίχνουν χρήματα και ανθρώπινο δυναμικό στην παγωμένη γη, διεκδικώντας το μερίδιό τους από τον νέο χρυσό της Αμερικής.
Ο «φαραωνικός» αγωγός
Όμως, υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα. Πώς θα μεταφερθεί όλο αυτό το πετρέλαιο; Η Αλάσκα είναι αποκομμένη από το αμερικανικό ενεργειακό δίκτυο, και η μεταφορά μέσω πλοίων μοιάζει αδύνατη στους χειμερινούς μήνες. Έτσι, γεννιέται η ιδέα του Διατλαντικού Αγωγού της Αλάσκας (Trans-Alaska Pipeline). Ένα φαραωνικό έργο μήκους 1.300 χιλιομέτρων, που θα διασχίζει την πολιτεία από τον Αρκτικό Ωκεανό ως το Βαλντέζ. Θα χρειαστούν χρόνια για να χτιστεί, θα υπάρξουν νομικές μάχες, διαμαρτυρίες περιβαλλοντικών οργανώσεων και συγκρούσεις με τις φυλές των Ινουίτ, που διεκδικούν τη γη τους. Αλλά τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει τη δυναμική που ξεκίνησε αυτή τη μέρα, στις 12 Μαρτίου 1968.
Οι εταιρείες αρχίζουν να επενδύουν δισεκατομμύρια. Το 1969, η ExxonMobil, η BP και η ARCO καταθέτουν 900 εκατομμύρια δολάρια για να αποκτήσουν δικαιώματα γεώτρησης. Το ποσό είναι αστρονομικός για την εποχή. Ολόκληρη η οικονομία της Αλάσκας αναπροσανατολίζεται. Από μια απομονωμένη περιοχή, γεμάτη κυνηγούς και ψαράδες, μετατρέπεται σε μια νέα Μέκκα για μηχανικούς, γεωλόγους και επιχειρηματίες. Οι τιμές των ακινήτων εκτοξεύονται, η βιομηχανία ανθίζει, τα χρήματα ρέουν σαν το ίδιο το πετρέλαιο που αναβλύζει από τα έγκατα της γης.
Το τίμημα του πλούτου
Ωστόσο, η ανάπτυξη δεν έρχεται χωρίς κόστος. Το περιβάλλον απειλείται. Τα εδάφη των ιθαγενών λαών συρρικνώνονται. Οι πάγοι λιώνουν γρηγορότερα, τα ζώα μετακινούνται και οι άνθρωποι της Αλάσκας διχάζονται. Από τη μία, η υπόσχεση του πλούτου. Από την άλλη, η απώλεια της αγνότητας ενός από τα τελευταία πραγματικά άγρια τοπία της Γης.
Αλλά εκείνη τη μέρα, στις 12 Μαρτίου 1968, κανείς δεν σκέφτεται το μέλλον. Όλοι κοιτάζουν το σκοτεινό υγρό που αναβλύζει από το έδαφος και καταλαβαίνουν ότι είναι μάρτυρες μιας ιστορικής στιγμής. Η Αλάσκα δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια. Και ο κόσμος της ενέργειας μόλις άλλαξε για πάντα.
