Εννέα μήνες πριν η Ρόζα Παρκς γράψει ιστορία, η 15χρονη Κλοντέτ Κόλβιν αρνείται να παραχωρήσει τη θέση της σε έναν λευκό επιβάτη σε λεωφορείο του Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα. Τη συλλαμβάνουν, τη φυλακίζουν και η πράξη της γίνεται μια από τις πρώτες σπίθες που θα ανάψουν τη φωτιά του Κινήματος για τα Πολιτικά Δικαιώματα.
Το ημερολόγιο γράφει 2 Μαρτίου 1955. Επιστρέφοντας από το σχολείο, ο οδηγός του λεωφορείου διατάζει την Κόλβιν και τρεις ακόμα μαύρες μαθήτριες να σηκωθούν. Οι φίλες της υπακούουν. Εκείνη όχι. Οι πρόσφατες διδασκαλίες της για τους αγωνιστές της κατάργησης της δουλείας αντηχούν στο μυαλό της. «Ένιωσα τη Σότζουρνερ Τρουθ να με πιέζει από τη μία πλευρά και τη Χάριετ Τάμπμαν από την άλλη, λέγοντάς μου: ‘Κάτσε κάτω, κορίτσι μου!’ Ήμουν κολλημένη στη θέση μου!», θα αφηγηθεί πολλά χρόνια αργότερα.
Οι νόμοι του Μοντγκόμερι απαιτούν οι μαύροι επιβάτες να κάθονται πίσω από τους λευκούς, και οι οδηγοί συνηθίζουν να τους μετακινούν κατά βούληση. Η Κόλβιν επιμένει: έχει πληρώσει το εισιτήριό της, έχει το συνταγματικό δικαίωμα να μείνει στη θέση της. Δύο αστυνομικοί την τραβούν βίαια έξω, της φορούν χειροπέδες και τη μεταφέρουν στη φυλακή ενηλίκων. Κατηγορείται για παράβαση του νόμου περί φυλετικού διαχωρισμού, ανάρμοστη συμπεριφορά και επίθεση σε αστυνομικό. Οι δύο πρώτες κατηγορίες αποσύρονται, αλλά η τρίτη παραμένει στο μητρώο της για πάνω από 60 χρόνια, μέχρι να σβηστεί το 2021.
#BHM28in28 Claudette Colvin was just 15 when she refused to give up her seat on a segregated bus—nine months before Rosa Parks. Her courage helped spark the Montgomery Bus Boycott. #BlackHistoryMonth #Icon pic.twitter.com/ZOxvgn7Vxk
— Just Call Me Coach Burden (@Mr_Burden_TA) March 1, 2025
Δεν ήταν το…«πρόσωπο του αγώνα»
Στο σπίτι, ο πατέρας της κάθεται όλη νύχτα ξάγρυπνος, με μια γεμάτη καραμπίνα, φοβούμενος αντίποινα από την Κου Κλουξ Κλαν. Παρά το θάρρος της, η Κόλβιν δεν βρίσκει στήριξη από τους ηγέτες του κινήματος. Ο νεαρός δικηγόρος Φρεντ Ντ. Γκρέι αναλαμβάνει την υπόθεσή της, αλλά οι ακτιβιστές διστάζουν να τη χρησιμοποιήσουν ως σύμβολο. Είναι πολύ νέα, πολύ σκουρόχρωμη και λίγους μήνες μετά μένει έγκυος. Τα ηγετικά μέλη του κινήματος φοβούνται ότι η κοινωνία δεν θα τη δεχτεί ως «πρόσωπο του αγώνα».
Εννέα μήνες αργότερα, η Ρόζα Παρκς αρνείται να παραχωρήσει τη θέση της. Είναι 42 ετών, γραμματέας της NAACP, με εκπαίδευση στην πολιτική ανυπακοή. Η σύλληψή της γίνεται το σύνθημα για το Μποϊκοτάζ των Λεωφορείων του Μοντγκόμερι, που ξεκινά στις 5 Δεκεμβρίου 1955. Ο Δρ. Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ δηλώνει: «Θα αγωνιστούμε με σιδερένια αποφασιστικότητα για δικαιοσύνη στις συγκοινωνίες αυτής της πόλης. Δεν κάνουμε λάθος. Αν κάνουμε λάθος, τότε και το Ανώτατο Δικαστήριο αυτής της χώρας κάνει λάθος».
Αλλά ήταν η ανυπότακτη καρδιά
Η Κόλβιν, όμως, δεν έχει τελειώσει με τον αγώνα. Το 1956, γίνεται μία από τις τέσσερις ενάγουσες στην υπόθεση Browder v. Gayle, η οποία καταγγέλλει τον φυλετικό διαχωρισμό στα μέσα μεταφοράς ως αντισυνταγματικό. Μαζί με τις Σούζι ΜακΝτόναλντ, Ορέλια Σ. Μπράουντερ και Μέρι Λουίζ Σμιθ, οδηγεί την υπόθεση στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ. Η απόφαση είναι καταπέλτης: ο φυλετικός διαχωρισμός στα λεωφορεία του Μοντγκόμερι παραβιάζει τη 14η Τροπολογία. Το μποϊκοτάζ λήγει στις 20 Δεκεμβρίου 1956, ύστερα από 381 ημέρες αγώνα.
Η ιστορία της Ρόζα Παρκς είναι γνωστή στους πάντες. Η ιστορία της Κλοντέτ Κόλβιν, πολύ λιγότερο. Θα τη βρει κανείς στον Τύπο της εποχής, όχι όμως και στα σχολικά βιβλία. Αυτή η 15χρονη μαθήτρια τόλμησε πρώτη να σταθεί απέναντι στην αδικία. Τι και εάν δεν χώρεσε στα βιβλία της Ιστορίας; Τι και αν δεν ξέρουν όλοι το όνομά της; Σήμερα αναγνωρίζεται ως μια αληθινή πρωτοπόρος του Κινήματος για τα Πολιτικά Δικαιώματα. Αν ήταν η Ρόζα Παρκς ήταν το «πρόσωπο» του αγώνα, εκείνη ήταν η «ανυπότακτη καρδιά».
