Ήταν σαν σήμερα, στις 24 Φεβρουαρίου 1955, όταν είδε το φως της ζωής στο Σαν Φρανσίσκο. Και οι συνθήκες στις οποίες γεννήθηκε δύσκολα θα μαρτυρούσαν πως θα εξελιχθεί στον άνθρωπο, που με τις ιδέες του, άλλαξε τον κόσμο μας.
Οι βιολογικοί του γονείς, δύο νεαροί φοιτητές, τον δίνουν για υιοθεσία. Ο Πολ και η Κλάρα Τζομπς, ένα ζευγάρι της μεσαίας τάξης, τον διαλέγουν. Και το όνομα αυτού: Στιβ Τζομπς.
Παρά την αγάπη που του δίνουν απλόχερα, εκείνος νιώθει πάντα μέσα του το κενό της απόρριψης. Σε ηλικία 6 ετών, ένα παιδικό σχόλιο – «Δηλαδή δεν σε ήθελαν;» – καρφώνεται στο μυαλό του. Οι γονείς του, του λένε: «Σε διαλέξαμε». Είναι λοιπόν ανεπιθύμητος ή ο εκλεκτός; Αυτό το δίπολο θα τον καθοδηγεί σε όλη του τη ζωή.
Μεγαλώνει στην καρδιά της μελλοντικής Silicon Valley. Στο Mountain View, ανάμεσα σε γκαράζ γεμάτα ηλεκτρονικά εξαρτήματα και τα πρώτα βήματα της τεχνολογικής επανάστασης, ο Στιβ δεν δυσκολεύται να βρει το πάθος του.
Στα 13 του συναντά τον Στιβ Βόζνιακ, τον “Γουόζ” – ένα παιδί με εκπληκτικό ταλέντο στα ηλεκτρονικά. Η φιλία τους σφυρηλατείται πάνω σε κυκλώματα, αυτοσχέδιες συσκευές και «αταξίες».
Αναζητώντας τη «φώτιση»
Ο Στιβ, ανήσυχος και αντισυμβατικός, δεν προσαρμόζεται στο σχολείο. Μετά την αποφοίτηση, πείθει τους γονείς του να τον στείλουν στο Reed College. Είναι ακριβό, αλλά εκείνοι, τηρώντας την υπόσχεσή τους στους βιολογικούς γονείς του, τον υποστηρίζουν. Ο Στιβ, όμως, το παρατάει μετά από έξι μήνες. Δεν τον ενδιαφέρουν τα μαθήματα· τον έλκουν η καλλιγραφία, η ανατολική φιλοσοφία, το LSD και η εναλλακτική ζωή. Περνά μήνες σε κοινότητα χίπις στο Όρεγκον, καλλιεργώντας μήλα και αναζητώντας «φώτιση».
Η φώτιση δεν έρχεται στα λιβάδια. Επιστρέφει στην Καλιφόρνια και βρίσκει δουλειά στην Atari. Δουλεύει νύχτες για να μην ενοχλεί τους συναδέλφους του με την αντιπαθητική του στάση και την περιφρόνησή του για τις συμβάσεις. Ο πρώτος του μισθός χρηματοδοτεί ένα ταξίδι στην Ινδία. Επιστρέφει άπραγος πνευματικά, αλλά με πιο ξεκάθαρη κατεύθυνση: η τεχνολογία είναι ο δρόμος του.
Η motherboard και το γκαράζ
Το 1976, στο γκαράζ των Τζομπς, γεννιέται η Apple Computer. Ο Βόζνιακ έχει φτιάξει μια motherboard για προσωπικό υπολογιστή – ο Τζομπς βλέπει το μέλλον σε αυτό. Εκείνος είναι ο οραματιστής, ο πωλητής, ο άνθρωπος που μπορεί να μετατρέψει το ταλέντο του Γουόζ σε εμπορεύσιμο προϊόν.
Ο πρώτος τους υπολογιστής, ο Apple I, κεντρίζει το ενδιαφέρον της αγοράς. Λίγο αργότερα, ο Apple II γνωρίζει τεράστια επιτυχία, εδραιώνοντας την εταιρεία ως πρωτοπόρο στην προσωπική πληροφορική. Ο Τζομπς, αν και χαρισματικός και οραματιστής, γίνεται γνωστός για τον απαιτητικό και συχνά σκληρό τρόπο διαχείρισης της ομάδας του.
Η επιτυχία τον κάνει πλούσιο στα 25. Αλλά δεν τον ηρεμεί. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, η Apple λανσάρει τον Macintosh, τον πρώτο προσωπικό υπολογιστή με γραφικό περιβάλλον χρήστη. Ο Τζομπς επενδύει όλο του το πάθος στο έργο, όμως η εμπορική απόδοση δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες.
H σύγκρουση και η παραίτηση
Η αποτυχία αυτή, σε συνδυασμό με την ένταση στις σχέσεις του με τα ανώτερα στελέχη, οδηγεί σε εσωτερικές διαμάχες. Ο Τζον Σκάλι, τον οποίο ο Τζομπς είχε πείσει να αφήσει την Pepsi για να αναλάβει την Apple, στρέφεται εναντίον του. Το διοικητικό συμβούλιο, ανήσυχο για τη διαχείριση και τη σύγκρουση χαρακτήρων, τον απομακρύνει από το τμήμα Macintosh και ουσιαστικά τον ωθεί σε παραίτηση το 1985.
Για τον Τζομπς, το πλήγμα είναι βαρύ. Ιδρυτής και ψυχή της Apple, βρίσκεται ξαφνικά εκτός της ίδιας του της δημιουργίας. «Ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσε να μου συμβεί», θα πει αργότερα, αλλά εκείνη τη στιγμή βιώνει απόγνωση.
Στα 30 του, χωρίς την εταιρεία του, βυθίζεται στην κρίση. Αλλά δεν το βάζει κάτω. Ιδρύει τη NeXT, εστιάζοντας σε υπολογιστές για την εκπαίδευση και τις επιχειρήσεις. Επενδύει και σε ένα animation στούντιο που αγοράζει από τον Τζορτζ Λούκας – την Pixar. Το 1995, το “Toy Story” κάνει πρεμιέρα και αλλάζει τον κόσμο της κινούμενης εικόνας. Ο Τζομπς, και πάλι, βάζει την υπογραφή του σε μία επανάσταση.
Το comeback 11 χρόνια μετά
Η Apple, στο μεταξύ, παραπαίει. Χωρίς τον ιδρυτή της, δεν είναι πια η ίδια εταιρεία. Κάπως πρέπει να τον πείσουν να επιστρέψει.
Το 1996 κλείνεται το deal. H Αpple αγοράζει τη NeXT για 400 εκατομμύρια δολάρια. Ο Στιβ επιστρέφει. Και σύντομα παίρνει τα ηνία. Το 1997, στο θρυλικό πλέον keynote, ανακοινώνει τη συνεργασία με τη Microsoft, προκαλώντας σοκ – αλλά διασφαλίζει την οικονομική σωτηρία της Apple.
Ο Τζομπς έχει επιστρέψει με ανανεωμένο όραμα αλλά την ίδια αδιάλλακτη επιμονή στην τελειότητα. Δεν υπάρχει χώρος για συμβιβασμούς: περικόπτει αποτυχημένα πρότζεκτ, απολύει στελέχη που θεωρεί αναποτελεσματικά και επαναφέρει την καινοτομία στο επίκεντρο.
Η επιστροφή του αποδεικνύεται θριαμβευτική. Το iMac λανσάρεται το 1998 με τολμηρό σχεδιασμό και εντυπωσιακά χρώματα, ξαναδίνοντας πνοή στην Apple. Παράλληλα, οι απαιτήσεις του παραμένουν εξαντλητικές. Η τελειότητα δεν είναι διαπραγματεύσιμη. Οι λεπτομέρειες, για τον Τζομπς, είναι το παν. Όσοι συνεργάζονται μαζί του τον περιγράφουν ως σκληρό, συχνά αδυσώπητο, αλλά αναγνωρίζουν ότι χωρίς αυτή την εμμονή, η Apple δεν θα έφτανε ποτέ στην κορυφή.
Το αληθινό του όραμα αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά: απλότητα, ομορφιά, λειτουργικότητα.
Από το iPod στο iPhone και το iPad
Το 2001 κυκλοφορεί το iPod και αλλάζει τη μουσική βιομηχανία. Το 2007 παρουσιάζει το iPhone. Ο κόσμος δεν θα είναι ποτέ ξανά ο ίδιος. Η παρουσίασή του ένει στην ιστορία: με απλές λέξεις και χαρακτηριστική σκηνική παρουσία, ο Τζομπς δεν παρουσιάζει απλώς ένα προϊόν, αλλά ένα όραμα για το μέλλον.
Το 2010 έρχεται το iPad. Οι συσκευές αυτές δεν είναι μόνο τεχνολογικά επιτεύγματα – είναι προεκτάσεις του εαυτού μας.
Είναι προϊόντα που όχι μόνο επαναπροσδιορίζουν τις αντίστοιχες αγορές αλλά αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος ακούει μουσική, επικοινωνεί και εργάζεται.
Ο Τζομπς γίνεται θρύλος. Αλλά η υγεία του κλονίζεται. Το 2004 διαγιγνώσκεται με καρκίνο στο πάγκρεας. Πολεμά, επιστρέφει, αποχωρεί και επανέρχεται.
Παραδίδει τα ηνία και «φεύγει»
Η υγεία του επιδεινώνεται, αλλά εκείνος εμφανίζεται στις παρουσιάσεις, αδύναμος στο σώμα αλλά ακλόνητος στο πνεύμα. Το 2011 παραιτείται από διευθύνων σύμβουλος, παραδίδοντας τη σκυτάλη στον Τιμ Κουκ. Στις 5 Οκτωβρίου του ίδιου έτους, στα 56 του χρόνια, φεύγει από τη ζωή, αφήνοντας πίσω του μια κληρονομιά που ξεπερνά την τεχνολογία.
Ο Στιβ Τζομπς δεν υπήρξε μόνο ένας επιχειρηματίας. Ήταν ένας οραματιστής που άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο η κοινωνία αλληλεπιδρά με την τεχνολογία. Το πάθος του για την καινοτομία, η αμείλικτη επιδίωξη της τελειότητας και η ικανότητά του να «βλέπει» αυτό που οι άλλοι δεν φαντάζονταν, τον καθιστούν μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του σύγχρονου κόσμου.
Ήταν δύσκολος. Ήταν μεγαλομανής. Ήταν οραματιστής. Η ιστορία του δεν είναι αγιογραφία. Είναι η διαδρομή ενός ανθρώπου που πίστεψε ότι μπορεί να αλλάξει τον κόσμο – και το έκανε. Όπως έχει πει και ο ίδιος: «Οι άνθρωποι που είναι αρκετά τρελοί να πιστεύουν ότι μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο, είναι εκείνοι που τελικά το κάνουν».
