Για δεκάδες εκατομμύρια τηλεθεατές στις 11 διαφορετικές ζώνες ώρας στη Ρωσία η Κυριακή είναι η ημέρα του Ντμίτρι Κισέλιοφ.
Είναι ο δημοσιογράφος με τη μεγαλύτερη ίσως απήχηση και επιρροή από κάθε άλλον στη χώρα. Και για πάνω από μία δεκαετία παρουσιάζει και «ερμηνεύει» τα όσα συμβαίνουν στον κόσμο. Η εβδομαδιαία εκπομπή του που φέρει τον τίτλο «Τα νέα της εβδομάδας» εκ πρώτης όψεως μοιάζει με αντίστοιχες του CNN ή του BBC που συνοψίζουν τα σημαντικότερα γεγονότα των τελευταίων 7 ημερών. Τα μηνύματά της όμως διαφέρουν αισθητά. Ουσιαστικά πρόκειται για μία καλοστημένη παραγωγή, που μεταφέρει τα όσα θέλει να πει στην εγχώρια κοινή γνώμη το Κρεμλίνο, όπως αναφέρει σε εκτενές ρεπορτάζ της η Wall Street Journal.
Υπάρχουν ενημερώσεις χωρίς ανάσα για τις στρατιωτικές προόδους της Ρωσίας, με κινηματογραφικές λήψεις μαχητικών αεροσκαφών να σφυροκοπούν πόλεις της Ουκρανίας. Στιγμιότυπα από παρελάσεις pride στο Σαν Φρανσίσκο παρουσιάζονται ως απόδειξη ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται στα πρόθυρα της ηθικής παρακμής και διάλυσης. Οι προειδοποιήσεις προς τη Δύση ότι η Ρωσία δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει πυρηνικές βόμβες εάν αισθανθεί ότι απειλείται είναι συνεχείς. Τα πλάνα του Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν να απευθύνεται σε αξιωματούχους του Κρεμλίνου διανθίζονται με αποσπάσματα πυραύλων που πετάνε στον αέρα.
Η Ρωσία έχει μπλοκάρει τις δυτικές πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης και έχει οδηγήσει ανεξάρτητους δημοσιογράφους στην εξορία, ενισχύοντας τον ρόλο της τηλεόρασης ως κύριας πηγής ειδήσεων της χώρας. Καθώς ο Πούτιν εμβαθύνει τους δεσμούς με τους αντιπάλους των ΗΠΑ και επιδιώκει μια ειρηνευτική συμφωνία για την Ουκρανία με τον Τραμπ που θα αφήσει σημαντικές εκτάσεις γης υπό τον ρωσικό έλεγχο, ο Κισέλιοφ βοηθά να διασφαλιστεί ότι οι απλοί Ρώσοι θα παραμείνουν στο πλευρό της κυβέρνησης.
«Ο στόχος κάθε τηλεοπτικού παρουσιαστή είναι να διαπεράσει την οθόνη για να μπει από την άλλη πλευρά στην κουζίνα ή το σαλόνι του θεατή, ώστε να αισθάνεται ότι του μιλάω συγκεκριμένα», είπε ο Κισέλιος από τη Μόσχα στην πρώτη του συνέντευξη στα δυτικά μέσα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022. «Η είσοδος στη συνείδησή του, στην ψυχή του, είναι φυσικά ο κύριος στόχος».
Στροφή 180 μοιρών
Κάποτε ήταν μία πολύ διαφορετική φιγούρα. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 αψήφησε τη σοβιετική λογοκρισία για να ρίξει φως στις διαδηλώσεις υπέρ της ανεξαρτησίας που σαρώνουν την Ανατολική Ευρώπη. Θαύμαζε το BBC και ενθάρρυνε τη δυτική πορεία της Ουκρανίας. Η ιστορία του πώς από θαυμαστής των δυτικών ειδησεογραφικών δικτύων κατά τη διάρκεια των χρόνων του Γέλτσιν έγινε η κινητήρια δύναμη πίσω από την προπαγανδιστική μηχανή του Πούτιν δίνει μία εικόνα για το πώς πολλοί από τους κορυφαίους στοχαστές και πρόσωπα με επιρροή συνέδεσαν τελικά το μέλλον τους με τον Ρώσο ηγέτη.
Η σχετική λίστα περιλαμβάνει τον Ντμίτρι Τρένιν, ο οποίος σταμάτησε να προωθεί τις σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας ως επικεφαλής μιας δεξαμενής σκέψης που υποστηρίζεται από την Αμερική και υποστήριξε την εισβολή στην Ουκρανία. Τον Βλαντιμίρ Σολόβιοφ, δημοσιογράφο που κάποτε έλεγε ότι μόνο ένας «εγκληματίας ασύλληπτων διαστάσεων» θα μπορούσε να πάει σε πόλεμο με την Ουκρανία και τώρα έχει κάνει στροφή 180 μοιρών.
Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ είναι επίσης ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Υποσχέθηκε απελευθέρωση και στενότερους δεσμούς με τις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στη Silicon Valley, αλλά τώρα ζητά την ολοκληρωτική καταστροφή της Ουκρανίας και συχνά είναι εκείνος που αναλαμβάνει να ξεστομίσει την απειλή πυρηνικού πολέμου.
Οι Ρώσοι δισεκατομμυριούχοι που επλήγησαν από τις δυτικές κυρώσεις επέστρεψαν στην πατρίδα τους από την Ευρώπη και ενέκριναν σιωπηρά την κυριαρχία του Πούτιν. Οι Ρώσοι μουσικοί δέχονται τώρα προτάσεις να εμφανιστούν στα κατεχόμενα μέρη της Ουκρανίας. Μερικοί, όπως ο 33χρονος σταρ της ποπ Σαμάν, έχουν λάβει κρατικά μετάλλια και προσκλήσεις στο Κρεμλίνο για ηχογράφηση φιλοπολεμικών τραγουδιών με στόχο τη συσπείρωση της κοινής γνώμης γύρω από τον Πούτιν.
Ο Κισέλιοφ όμως περισσότερο από κάθε άλλον είναι ο άνθρωπος που προωθεί το αφήγημα. Ο Πούτιν είναι ο μόνος εγγυητής της σταθερότητας σε έναν εχθρικό κόσμο. Και ο πόλεμος του είναι ένας υπαρξιακός αγώνας για να προστατευτεί η Ρωσία έναντι της επεκτακτικής Δύσης.
