Αν ο αγαπημένος ποιητής της Ρωσίας, Αλεξάντρ Πούσκιν, έβλεπε το θέαμα σίγουρα θα απορούσε. Στην πλατεία, όπου δεσπόζει το άγαλμά του, στη Μόσχα, άναψαν τα φώτα κάτω από τις χρυσές αψίδες. Το αμερικανικό fast food είχε μόλις «εισβάλει» στη Σοβιετική Ένωση.
Στις 31 Ιανουαρίου 1990, οι κάτοικοι της Μόσχας άρχισαν να σχηματίζουν ουρές από τις 4 τα ξημερώματα στην Πλατεία Πούσκιν, περιμένοντας να περάσουν τις πόρτες του πρώτου εστιατορίου McDonald’s που άνοιξε στη Σοβιετική Ένωση.
Ήταν, όπως το περιέγραψε ο Peter Mansbridge, παρουσιαστής του CBC News, «ένα γεγονός τεράστιων γαστρονομικών διαστάσεων» – η ολοκλήρωση 14 ετών προσπαθειών και μιας επένδυσης ύψους 50 εκατομμυρίων δολαρίων.
Στα εγκαίνια αυτού που ο ρεπόρτερ Don Murray χαρακτήρισε ως «το μεγαλύτερο ίσως σταντ για χάμπεργκερ στον κόσμο», ο ιδρυτής των McDonald’s Canada, Τζορτζ Κόχον, έκοψε την κορδέλα με ένα γιγαντιαίο ψαλίδι, σηματοδοτώντας το άνοιγμα ενός εξίσου γιγαντιαίου εστιατορίου.
Μέσα στο κατάστημα, οι πελάτες σχημάτιζαν ξανά ουρές για να δοκιμάσουν Big Macs, πατάτες τηγανιτές και μιλκσέικ την πρώτη ημέρα λειτουργίας. Οι κριτικές ήταν ανάμεικτες. Κάποιοι το έβρισκαν άκρως γευστικό και άλλοι περίμεναν πολύ περισσότερα. Μια γυναίκα παραδέχτηκε ότι δεν ήξερε τι ακριβώς έφαγε.
Οι τιμές
Οι περισσότεροι συμφώνησαν σε κάτι. Ήταν πανάκριβα. Εκείνη την εποχή, ο μέσος μηνιαίος μισθός για έναν Ρώσο εργάτη ήταν 150 ρούβλια. Όταν τα McDonald’s άνοιξαν ένα τυπικό χάμπεργκερ κόστιζε 1,50 ρούβλια όσο δηλαδή στοίχιζαν 10 καρβέλια ψωμί.
Εάν έπαιρνε κάποιος και πατάτες, αναψυκτικό ή μία σαλάτα το κόστος ανέβαινε πολύ περισσότερο.
Παρά τις υψηλές τιμές, ορισμένα ειδησεογραφικά μέσα υπολόγισαν ότι 38.000 άνθρωποι πέρασαν από τις πόρτες του ταχυφαγείου την πρώτη μέρα. Ακόμη και ο Μπόρις Γέλτσιν, ο μελλοντικός πρόεδρος της Ρωσίας, επισκέφτηκε αυτό που παρέμεινε το μεγαλύτερο εστιατόριο McDonald’s στον κόσμο έως και το 2012, όταν άνοιξε ένα νέο εστιατόριο στο Ολυμπιακό Πάρκο του Λονδίνου.
Απόδειξη σεισμικών αλλαγών
Το Τείχος του Βερολίνου που είχε λειτουργήσει ως σύμβολο του Διχασμού της Ανατολικής Δύσης είχε πέσει τον Νοέμβριο του προηγούμενου έτους και στη συνέχεια έπεσαν οι κομμουνιστικές κυβερνήσεις άλλων χωρών της Ανατολικής Ευρώπης. Τα McDonald’s είχαν ήδη ανοίξει εστιατόρια στο Βελιγράδι, την πρωτεύουσα της πρώην Γιουγκοσλαβίας και την ουγγρική πρωτεύουσα Βουδαπέστη το 1988.
Ωστόσο, η επέκταση στη Σοβιετική Ένωση ήταν απόδειξη των τεράστιων αλλαγών που συντελούνται με την ίδια την ΕΣΣΔ. Η Γκλάσνοστ και η περεστρόικα είχαν ήδη επιφέρει σεισμικές αλλαγές στην κοινωνία και την οικονομία και η σοβιετική κυβέρνηση κατείχε ακόμη και μερίδιο 51% στο νέο εγχείρημα McDonald’s.
Ωστόσο, είναι ενδιαφέρον ότι τα McDonald’s στην ΕΣΣΔ αναπτύχθηκαν από την καναδική θυγατρική του αμερικανικού κολοσσού. Έτσι το ρωσικό εστιατόριο παρέμεινε ανεξάρτητο από τα αμερικανικά κεντρικά γραφεία της αλυσίδας. Για να διασφαλιστεί ότι η αλυσίδα εφοδιασμού θα παραμείνει επίσης ξεχωριστή, αναπτύχθηκαν ειδικά αγροκτήματα και εργοστάσια για την παροχή των συστατικών.
Έξω από τη Μόσχα είχε δημιουργηθεί ένα εργοστάσιο που μπορούσε να παράγει 14.000 ψωμάκια την ώρα, να επεξεργάζεται 3.000 τόνους πατάτας την ημέρα και να παράγει και να καταψύχει 10.000 μπιφτέκια την ώρα.