Skip to main content

Ο «Χορός των Καιόμενων Ανδρών»: Το πιο τραγικό σκάνδαλο του Μεσαίωνα

SHUTTERSTOCK

Ο Κάρολος και πέντε ιππότες φόρεσαν στολές εμποτισμένες με κερί - Ήταν μία καταστροφική απόφαση

Ένα από τα πιο παράξενα και τραγικά περιστατικά του Μεσαίωνα συνέβη σαν σήμερα, 28 Ιανουαρίου 1393, στο Παρίσι. Ένα γλέντι γάμου κατέληξε σε τραγωδία με τον θάνατο τεσσάρων ευγενών και τον Βασιλιά της Γαλλίας να γλιτώνει στο παρά πέντε.

Ο Κάρολος ΣΤ΄ ήταν μόλις δώδεκα ετών όταν ανέλαβε τον γαλλικό θρόνο το 1380, σε μια περίοδο που η Γαλλία είχε υποστεί ήττες στον Εκατονταετή Πόλεμο κατά της Αγγλίας και αντιμετώπιζε σοβαρά εσωτερικά προβλήματα λόγω των επαναλαμβανόμενων επιδημιών πανώλης, των εξεγέρσεων αγροτών και των περιφερόμενων μισθοφόρων που προκαλούσαν προβλήματα.

Για τα επόμενα χρόνια, τη διακυβέρνηση ανέλαβαν τέσσερις θείοι του Καρόλου, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Όμως, το 1388, ο νεαρός βασιλιάς ανέλαβε ο ίδιος τη διακυβέρνηση, και φαίνεται πως οι υπήκοοί του τον εκτίμησαν τόσο, ώστε τον αποκάλεσαν «Κάρολο τον Αγαπητό».

Τα σημάδια της ψυχικής ασθένειας

Λίγα χρόνια αργότερα, ο Κάρολος άρχισε να δείχνει σημάδια μιας βαθιάς και δια βίου ψυχικής ασθένειας. Τα πρώτα σημάδια εμφανίστηκαν το 1392, όταν, το καλοκαίρι, ετοιμαζόταν να εκστρατεύσει κατά του Δούκα της Βρετάνης. Σύμφωνα με τον Ζαν Φρουασάρ, τον γνωστότερο χρονικογράφο της εποχής, μια πολύ ζεστή ημέρα του Αυγούστου, συνέβη ένα τραγικό περιστατικό.

Καθώς ο βασιλιάς και ο στρατός του ταξίδευαν, ένας ιπποκόμος έριξε κατά λάθος τη λόγχη του σε ένα κράνος, προκαλώντας δυνατό θόρυβο. Ο βασιλιάς, σε κατάσταση παραληρήματος, πίστεψε πως δέχονταν επίθεση και άρχισε να επιτίθεται ανεξέλεγκτα στους συντρόφους του. Μέχρι να τον σταματήσουν, αρκετοί άντρες είχαν σκοτωθεί, ενώ ο ίδιος κατέρρευσε και έμεινε αναίσθητος για μέρες.

Οι περίοδοι κρίσης του βασιλιά συνεχίστηκαν σε ολόκληρη τη ζωή του. Σε μία από αυτές (1393) δεν θυμόταν ούτε το όνομα του, ούτε ότι ήταν βασιλιάς. Σε ένα επεισόδιο (1395-1396) νόμιζε ότι ήταν ο Άγιος Γεώργιος και ότι τα σύμβολα του ήταν ένα λιοντάρι και ένα σπαθί να το διαπερνά. Την ίδια εποχή αναγνώριζε τα μέλη του νοικοκυριού του αλλά δεν αναγνώριζε ούτε τη σύζυγο ούτε τα παιδιά του. Μερικές φορές έτρεχε πανικόβλητος στους διαδρόμους του Οτέλ Σαιν-Πολ που έμενε, ενώ αρνήθηκε να κάνει μπάνιο και να αλλάξει τα ρούχα του για πέντε μήνες (1405).

Η νύχτα του τρόμου

Τον Σεπτέμβριο, ο βασιλιάς φαινόταν να έχει αναρρώσει και επέστρεψε στο Παρίσι. Ένας γιατρός πρότεινε να απασχολείται με διασκεδάσεις, ίσως γι’ αυτό οργάνωσε έναν ιδιαίτερο χορό για τον γάμο μιας κυρίας της αυλής.

Εκείνη τη νύχτα, ο Κάρολος και πέντε ιππότες εμφανίστηκαν μεταμφιεσμένοι ως «άγριοι άνδρες», με κοστούμια εμποτισμένα με κερί, γεγονός που τα καθιστούσε εξαιρετικά εύφλεκτα. Παρόλο που είχε δοθεί εντολή να μην πλησιάσουν πυρσούς, ο αδελφός του βασιλιά, Λουδοβίκος, έφερε κατά λάθος μια δάδα κοντά στους χορευτές, με αποτέλεσμα τα κοστούμια τους να πάρουν φωτιά.

Από τους έξι χορευτές, μόνο δύο επέζησαν, ενώ οι υπόλοιποι υπέκυψαν στα εγκαύματά τους. Ο Κάρολος σώθηκε από την Δούκισσα του Μπερί, που τον κάλυψε με την κάπα της. Το περιστατικό, γνωστό ως «Χορός των Καιόμενων Ανδρών», συγκλόνισε τη Γαλλία και επιδείνωσε την ήδη εύθραυστη ψυχική υγεία του βασιλιά.

Παραδίδοντας τα ηνία της εξουσίας

Μετά την έκρηξη της ασθένειας του Καρόλου ΣΤ΄ η σύζυγος του, Ισαβέλλα, έγινε πρόεδρος σε ένα συμβούλιο αντιβασιλείας. Ο θείος του, Φίλιππος Β΄ της Βουργουνδίας, που ήταν αντιβασιλέας την εποχή που ο Κάρολος ΣΤ΄ ήταν ακόμα ανήλικος είχε μεγάλη επίδραση στη βασίλισσα. Ο μικρότερος αδελφός του Βασιλιά, Λουδοβίκος Α΄ της Ορλεάνης, αποκτούσε συνεχώς εξουσία και σταδιακά έγινε ο εκλεκτός της Βασίλισσας. Κάποια στιγμή ξέσπασαν μάλιστα φήμες ότι είχαν ερωτική σχέση.

Ο «Χορός των Καιόμενων Ανδρών» παραμένει ένα παράξενο και τραγικό γεγονός της μεσαιωνικής ιστορίας, αντικατοπτρίζοντας τις υπερβολές και την απερισκεψία της βασιλικής αυλής.