Ακόμη και οι πιο επιτυχημένοι επιχειρηματίες μπορεί κάποια στιγμή να υποπέσουν σε μεγάλα λάθη. Από αλαζονεία, από κοντόφθαλμη αντιμετώπιση των πραγμάτων ή γιατί αδυνατούν να κατανοήσουν τη δύναμη μίας καινοτομίας.
Μία τέτοια στιγμή είχε και ο Γουίλιαμ Όρτον, ο οποίος γεννήθηκε σαν σήμερα, 14 Ιανουαρίου 1826, στη Νέα Υόρκη. Ρεπουμπλικάνος και υποστηρικτής της Ένωσης κατά τη διάρκεια του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, ο Όρτον εξελέγη στο Κοινό Συμβούλιο της Νέας Υόρκης το 1860 και υπηρέτησε μία θητεία.
Το 1865 διορίστηκε Επίτροπος Εσωτερικών Εσόδων, αλλά υπηρέτησε σε αυτή τη θέση μόνο για τέσσερις μήνες πριν παραιτηθεί για να επιστρέψει στον ιδιωτικό τομέα και να αναλάβει τα ηνία της Western Union, ενός κολοσσού της εποχής.
Ήταν η σημαντικότερη εταιρεία επικοινωνιών στον κόσμο, χάρη στην κυριαρχία της στον τηλέγραφο. Εκείνη την εταιρεία λοιπόν προσέγγισε ο Γκάρντινερ Χάμπαρτ, συνιδρυτής της Bell Company και πεθερός του Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ για ένα σημαντικό deal.
Η επαναστατική εφεύρεση
Ο Μπελ τον Μάρτιο το 1876 εξασφάλισε από το Γραφείο Ευρεσιτεχνίας των Η.Π.Α τη σχετική πατέντα, για μία συσκευή που μεταδίδει τον ήχο και τη φωνή τηλεγραφικώς, για το πρώτο δηλαδή τηλέφωνο.
Η συσκευή περιελάμβανε μια ελαστική μεμβράνη από σίδηρο, που βρισκόταν μπροστά από ένα σιδηρομαγνητικό πυρήνα, περιτυλιγμένο με μονωμένο αγωγό.
Μια γραμμή από δυο καλώδια συνέδεε τη συσκευή αυτή με μια άλλη παρόμοια. Στη συσκευή του Μπελ η φωνή έπεφτε πάνω στη μεμβράνη και την έκανε να πάλλεται.
Η πρόταση για πώληση της πατέντας
Ωστόσο η εταιρεία Bell Company αντιμετώπιζε σοβαρότατα προβλήματα. Έτσι οι συνιδρυτές σκέφτηκαν να πουλήσουν την πατέντα στη Western Union έναντι 100.000 δολαρίων. Την πρόταση αυτή παρουσίασε ο Χάμπαρτ στον Όρτον για να του απαντήσει «όχι». Όπως διαβάζουμε στο This Day in Business History του Raymond Francis, o Όρτον απέρριψε την πρόταση, με την ακόλουθη φράση: «Σε τι να μας χρησιμεύσει αυτό το ηλεκτρικό παιχνίδι;».
Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα αν αυτή η φράση – που φέρει γερές δόσεις υπεροψίας πασπαλισμένης με άγνοια και έλλειψη διορατικότητας – ειπώθηκε έτσι ακριβώς. Αλλά οι εφημερίδες της εποχής είχαν όντως καταγράψει την απροθυμία της Western Union να αγοράσει την πατέντα για το τηλέφωνο. Μάλιστα είχε διαρρεύσει ένα εσωτερικό έγγραφο με το πόρισμα της ειδικής επιτροπής της εταιρείας, που είχε αναλάβει να μελετήσει την πρόταση.
Το πόρισμα φέρεται να ήταν το ακόλουθο:
«Το τηλέφωνο φέρεται να μεταδίδει την ομιλούμενη φωνή μέσω τηλεγραφικών καλωδίων. Διαπιστώσαμε ότι η φωνή είναι πολύ αδύναμη και δυσδιάκριτη και γίνεται ακόμη πιο αδύναμη όταν χρησιμοποιούνται μακριά καλώδια μεταξύ του πομπού και του δέκτη. Τεχνικά, δεν βλέπουμε ότι αυτή η συσκευή θα είναι ποτέ ικανή να στείλει αναγνωρίσιμη ομιλία σε απόσταση πολλών μιλίων.
Οι κύριοι Χάμπαρντ και Μπελ θέλουν να εγκαταστήσουν μία από τις τηλεφωνικές συσκευές τους σε κάθε πόλη. Η ιδέα εκ πρώτης όψεως είναι ανόητη. Επιπλέον, γιατί κάποιος να θέλει να χρησιμοποιήσει αυτήν την άχαρη και μη πρακτική συσκευή όταν μπορεί να στείλει έναν αγγελιοφόρο στο τηλεγραφείο και να στείλει ένα σαφές γραπτό μήνυμα σε οποιαδήποτε μεγάλη πόλη των Ηνωμένων Πολιτειών;
Οι φανταστικές προβλέψεις του Χάμπαρντ, αν και ακούγονται ρόδινες, βασίζονται στην άγρια φαντασία και στην έλλειψη κατανόησης των τεχνικών και οικονομικών γεγονότων και σε μια στάση που αγνοεί τους προφανείς περιορισμούς της συσκευής του, που δεν είναι κάτι παραπάνω από ένα παιχνίδι».
Η δικαστική διαμάχη και μία ακόμη ήττα για τον Όρτον
Μέσα σε λίγα χρόνια, το αφεντικό της Western Union είχε συνειδητοποιήσει το λάθος του και η Bell Telephone έβγαζε σημαντικά κέρδη.
Η Western Union δεν ήταν απλώς ο χαμένος της υπόθεσης, ήταν μία εταιρεία που δεν ήξερε να χάνει. Προσπάθησε να αμφισβητήσει το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας του Μπελ, ισχυριζόμενη ότι είχε κλέψει την ιδέα για την εφεύρεση και άρχισε να πουλά τα δικά της τηλέφωνα. Άνοιξε έτσι μία δικαστική διαμάχη, από την οποία κερδισμένος βγήκε και πάλι ο Μπελ. Στις 10 Νοεμβρίου 1879, η Western Union συμφώνησε να αποσυρθεί για πάντα από την αγορά τηλεφώνου.
Το τηλέφωνο, από την άλλη αποδείχθηκε μια από τις πιο πολύτιμες εφευρέσεις στην παγκόσμια ιστορία.
