Οι κινεζικές αρχές ενημερώνουν για πρώτη φορά επισήμως τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) σχετικά με πληθώρα περιστατικών «ιικής πνευμονίας» στη Γουχάν. Το ημερολόγιο γράφει 31 Δεκεμβρίου 2019.
Το καμπανάκι προκάλεσε ανησυχία. Αλλά ούτε οι πιο απαισιόδοξοι παρατηρητές δεν θα μπορούσαν να προβλέψουν τα όσα θα ακολουθούσαν. Ένας νέος κορωνοϊός είχε μόλις εισβάλλει στη ζωή μας και ο κόσμος όλος επρόκειτο να μπει σε…καραντίνα. Τα πάντα στον φυσικό κόσμο έκλεισαν και η ζωή μας μεταφέρθηκε στο ψηφιακό σύμπαν. Τηλεργασία, τηλεκπαίδευση, τηλεψυχαγωγία. Απομόνωση και απαγόρευση μετακινήσεων. Lockdowns και λουκέτα σε χιλιάδες επιχειρήσεις.
Μία πανδημία με τεράστιο κόστος σε ζωές, στην οικονομία, την απασχόληση, την κοινωνικοποίηση των παιδιών, την ψυχική υγεία, επρόκειτο να αρχίσει. Δεν θα ξεχάσω ποτέ ένα ρεπορτάζ του Reuters στις 31 Δεκεμβρίου 2020. Είχε ζητήσει από νέους σε διάφορες χώρες στον κόσμο να μιλήσουν για τον αντίκτυπο που είχε στη ζωή τους η ξαφνική εισβολή του Covid-19. H Νόμβουλα Μπάθα από τη Νότια Αφρική, μόλις 23 ετών, δήλωνε για το ζοφερό εκείνο έτος, που ετοιμαζόμασταν να αποχαιρετίσουμε: «Ήταν η χρονιά που ακυρώσαμε τις ζωές μας». Σοκαριστικό, αλλά αληθινό.
Ας θυμηθούμε λοιπόν τα όσα ακολούθησαν για έναν χρόνο ύστερα από εκείνο το πρώτο καμπανάκι της 31ης Δεκεμβρίου 2019.
Όσα έφερε ο Covid -19 μέσα στο 2020
Ιανουάριος: Ένας επιστήμονας στην Κίνα επιβεβαιώνει ότι μια μυστηριώδης νέα ασθένεια που μοιάζει με πνευμονία και εντοπίστηκε στη Γουχάν τον Δεκέμβριο του 2019, μπορεί να μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο. Δύο μέρες αργότερα, η Κίνα θέτει τη Γουχάν σε αυστηρό lockdown. Την ίδια στιγμή, στην άλλη άκρη του κόσμου, οι ΗΠΑ αναφέρουν το πρώτο κρούσμα της ασθένειας. Ο ασθενής είναι κάτοικος της πολιτείας της Ουάσινγκτον που είχε ταξιδέψει στη Γουχάν. Η κυβέρνηση Τραμπ κηρύσσει κατάσταση έκτακτης υγειονομικής ανάγκης.
Κίνα: Μυστηριώδης πνευμονία έστειλε στο νοσοκομείο 59 ανθρώπους μέσα σε έναν μήνα
Φεβρουάριος: Τα κρούσματα του COVID-19 αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται σε όλο τον κόσμο. Οι χώρες περιορίζουν τα ταξίδια για να σταματήσουντην εξάπλωση του ιού. Αλλά είναι αργά για αυτό. Στις 26 Φεβρουαρίου ο ιός χτυπάει και την πόρτα της Ελλάδας.
Μετά την επιβεβαίωση των τριών πρώτων κρουσμάτων στη χώρα, σταδιακά επιβλήθηκαν μέτρα αναστολής εκδηλώσεων, αρχικά σε τοπικό επίπεδο στις πληττόμενες περιοχές (ιδιαίτερα Ηλεία, Αχαΐα και Ζάκυνθο).
Μάρτιος: Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χαρακτηρίζει τον COVID-19 πανδημία. Στις ΗΠΑ, το κρουαζιερόπλοιο Grand Princess παραμένει αγκυροβολημένο στη θάλασσα έξω από την Καλιφόρνια αφού 21 από τους 3.500 επιβαίνοντες διαγιγνώσκονται θετικοί στον ιό. Η Καλιφόρνια γίνεται η πρώτη πολιτεία που διατάσσει όλους τους κατοίκους της να μείνουν στο σπίτι, με εξαίρεση την εργασία σε απαραίτητες δουλειές ή την αγορά βασικών αγαθών. Καθώς τα κρούσματα αυξάνονται, τα νοσοκομεία γεμίζουν, και υπάρχει έλλειψη προσωπικού και προστατευτικού εξοπλισμού.
Τα πρώτα lockdown εφαρμόζονται και στην Ευρώπη. Στην Ιταλία, οι άνθρωποι βγαίνουν στα μπαλκόνια τους και τραγουδούν για να τονώσουν ο ένας το ηθικό του άλλου.
Στην Ελλάδα αποφασίζεται το πανελλαδικό κλείσιμο όλων των εκπαιδευτικών δομών και σταδιακά καταστημάτων εστίασης, εμπορικών καταστημάτων και χώρων λατρείας. Από τις 16 Μαρτίου καθιερώθηκαν καθημερινές τηλεοπτικές ενημερώσεις από το υπουργείο Υγείας σχετικά με την εξέλιξη της πανδημίας στην Ελλάδα και τις έκτακτες αποφάσεις της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της.
Στη ζωή μας μπήκαν τα SMS για τις αναγκαίες μετακινήσεις. Είχε προβλεφθεί ακόμη και SMS για να βγάλουμε τους σκύλους μας βόλτα. Αλλά ένα SMS για να βγάλουμε παιδιά με αναπτυξιακές διαταραχές έξω από τους 4 τοίχους, όπου υπέφεραν, οι ειδικοί είχαν ξεχάσει να το προβλέψουν. Στην Ιταλία επαιδικές χαρές και παραλίες είχαν μείνει προσβάσιμες για παιδιά στο φάσμα του αυτισμού. Εδώ οι γονείς «παρανομούσαν» για το αυτονόητο – μέχρι που έγινε αντιληπτό και από την κυβέρνηση ότι κάνει πρέπει να γίνει.
Απρίλιος: Καθώς τα κρούσματα συνεχίζουν να αυξάνονται, οι χώρες διατηρούν τα σύνορά τους κλειστά. Οι επιχειρήσεις κλείνουν (οδηγώντας σε μαζικές απώλειες θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ, αλλά όχι στην Ευρώπη, όπου εφαρμόστηκε ένα δίχτυ ασφαλείας). Τα σχολεία κλείνουν, οι αθλητικές εκδηλώσεις ακυρώνονται, και οι φοιτητές επιστρέφουν στα σπίτια τους. Οι άνθρωποι αρχίζουν να φορούν μάσκες και να τηρούν «κοινωνική αποστασιοποίηση».
Μάιος: Οι ειδικοί επικεντρώνονται στο «ισοπέδωμα της καμπύλης», δηλαδή στη μείωση των κρουσμάτων με την πάροδο του χρόνου. Στις ΗΠΑ μετά από μήνες lockdown, οι πολιτείες ξεκινούν σταδιακά την «επαναλειτουργία σε φάσεις», βασισμένες σε κριτήρια που ορίζει η κυβέρνηση Τραμπ σε συνεργασία με κρατικούς, νομαρχιακούς και τοπικούς αξιωματούχους. Εν τω μεταξύ, επιστήμονες σε όλο τον κόσμο αγωνίζονται να κατανοήσουν την ασθένεια, να βρουν θεραπείες και λύσεις και να αναπτύξουν εμβόλια.
Ιούνιος: Οι προσπάθειες για την επανεκκίνηση της οικονομίας οδηγούν σε νέα κύματα κρουσμάτων.
Ιούλιος: Η πανδημία προκαλεί ραγδαία αύξηση των ζητημάτων ψυχικής υγείας, καθώς οι απώλειες θέσεων εργασίας συνεχίζονται, οι γονείς πασχίζουν να εργαστούν από το σπίτι ενώ φροντίζουν ή εκπαιδεύουν τα παιδιά τους, και οι νέοι απογοητεύονται από την απομόνωση από φίλους και τις περιορισμένες ευκαιρίες εργασίας.
Αύγουστος: Αναφέρεται το πρώτο τεκμηριωμένο κρούσμα επαναμόλυνσης στο Χονγκ Κονγκ. Έως τότε δεν είχε γίνει αντιληπτό ότι κάποιος μπορεί να κολλήσει Covid ξανά και ξανά. Σε ευρύτερη κλίμακα, ο COVID-19 είναι πλέον η τρίτη κύρια αιτία θανάτου στις ΗΠΑ (μετά τις καρδιακές παθήσεις και τον καρκίνο). Σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες ισχύει το ίδιο.
Σεπτέμβριος: Η σχολική χρονιά ξεκινά με ποικίλα σχέδια για την προστασία μαθητών και εκπαιδευτικών, από μαθήματα δια ζώσης έως εξ αποστάσεως και υβριδικά μοντέλα. Εν τω μεταξύ, ο ΠΟΥ συνιστά στεροειδή για τη θεραπεία όσων νοσούν βαριά, αλλά όχι για εκείνους με ήπια συμπτώματα. Το CDC αναφέρει ότι άτομα που είχαν πρόσφατα βγει θετικά ήταν περίπου δύο φορές πιο πιθανό να έχουν δειπνήσει σε εστιατόρια σε σύγκριση με εκείνα που ήταν αρνητικά.
Οκτώβριος: Ο Πρόεδρος Τραμπ διαγιγνώσκεται θετικός στον COVID-19 μετά από μια συγκέντρωση στον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου όπου πολλοί άλλοι εκτέθηκαν στον ιό. Εν τω μεταξύ, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) δίνει πλήρη έγκριση στο remdesivir για τη θεραπεία του COVID-19.
Νοέμβριος: Τα κρούσματα αυξάνονται ξανά καθώς ο ψυχρός καιρός αναγκάζει περισσότερους ανθρώπους να μένουν σε εσωτερικούς χώρους. Οι ΗΠΑ αρχίζουν να καταγράφουν ρεκόρ καθημερινών κρουσμάτων και θανάτων. Πολλοί αξιωματούχοι ανά τη χώρα αναστέλλουν σχέδια επαναλειτουργίας. Καθώς πλησιάζουν οι γιορτές, το CDC προτρέπει τους Αμερικανούς να παραμείνουν σπίτι, να περιορίσουν το μέγεθος των συγκεντρώσεων και να αποφύγουν την επαφή με άτομα που δεν ζουν στο ίδιο σπίτι.
Δεκέμβριος: Ο FDA χορηγεί στις Pfizer-BioNTech την πρώτη Άδεια Χρήσης Έκτακτης Ανάγκης (EUA) για ένα εμβόλιο mRNA, έναν νέο τύπο εμβολίου που έχει αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματικό κατά του COVID-19.
Μια εβδομάδα αργότερα, χορηγείται άλλη μία ειδική άδεια στη Moderna, επίσης για εμβόλιο mRNA. Ωστόσο, καθώς ξεκινούν οι εμβολιασμοί, εμφανίζονται σημαντικές παραλλαγές του ιού.
Το Ηνωμένο Βασίλειο αναφέρει ότι μια νέα παραλλαγή, η B.1.1.7, μπορεί να είναι πιο μεταδοτική. Μέχρι το τέλος του μήνα, η B.1.1.7 εντοπίζεται σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες όπως και στην άλλη πλευρα΄του Ατλαντικού. Η νέα μάχη – αυτή κατά των μεταλλάξεων – είχε μόλις αρχίσει.
