Κάποτε ήταν η κοκαΐνη. Μετά άλλου τύπου ναρκωτικά. Την τελευταία δεκαετία, όμως, ο «κανόνας» για τους τραπεζίτες και traders της Wall Street, που δουλεύουν έως και 22 (!) ώρες την ημέρα, είναι τα συνταγογραφούμενα ισχυρά φάρμακα, για παθήσεις… που δεν έχουν.
Ο Μαρκ Μόραν, πρώην ασκούμενος επενδυτικής τραπεζικής, έμαθε για μια κλινική υγείας στη Wall Street που συνταγογραφούσε Adderall σε όσους ανέφεραν δυσκολίες συγκέντρωσης. Αν και ο προσωπικός γιατρός του πίστευε πως δεν είχε ΔΕΠΥ, το φάρμακο του επέτρεψε να δουλεύει για ώρες και να παραμένει συγκεντρωμένος σε βαρετές εργασίες, όπως το να ευθυγραμμίζει λογότυπα στο PowerPoint. Μέχρι το τέλος της πρακτικής του, είχε εθιστεί στο Adderall.
Όπως περιγράφει σε ένα αναλυτικό ρεπορτάζ με μαρτυρίες η Wall Street Journal, η χρήση διεγερτικών όπως το Adderall και το Vyvanse (που είναι νόμιμα φάρμακα, αλλά θα έπρεπε να χορηγούνται σε άτομα με ΔΕΠΥ) είναι συνηθισμένη στα κατώτερα επίπεδα της επενδυτικής τραπεζικής, όπου οι εργαζόμενοι παλεύουν με εξαντλητικά ωράρια. Οι τραπεζίτες αναφέρουν ότι τα διεγερτικά τούς βοηθούν να αντέχουν ημέρες εργασίας που διαρκούν 20-22 ώρες.
Η κουλτούρα της Wall Street έχει μετατοπιστεί από τη χρήση κοκαΐνης, που κυριαρχούσε τη δεκαετία του ’80, σε συνταγογραφούμενα διεγερτικά που βελτιώνουν την απόδοση. Ένας τραπεζίτης στη Wells Fargo περιέγραψε πώς ένας συνάδελφός του ρουφούσε θρυμματισμένα χάπια Adderall πάνω στο γραφείο του, χωρίς κανείς να αντιδράσει. Παράλληλα, άλλοι χρησιμοποιούν νικοτινούχα προϊόντα όπως το Zyn ή ενεργειακά ποτά, με την υπερβολική χρήση τους να έχει γίνει η νέα «κανονικότητα». Ένας αναλυτής της Jefferies στην πόλη Χιούστον ανέφερε πως οι συνάδελφοί του χρησιμοποιούσαν δύο νικοτινούχες τσίχλες ταυτόχρονα για να αντέξουν τις μακρές ώρες εργασίας.
Οι πιέσεις στη Wall Street για αύξηση αποδοτικότητας έχουν οδηγήσει σε σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων ορίων. Τον Μάιο, ένας νεαρός τραπεζίτης έχασε τη ζωή του μετά από εβδομάδες δουλειάς με πάνω από 100 ώρες την εβδομάδα. Μετά το περιστατικό αυτό, πολλές τράπεζες υποσχέθηκαν αλλαγές, όπως ο περιορισμός των ωρών εργασίας σε 80 την εβδομάδα, αλλά η πραγματικότητα παραμένει σκληρή. Και η ανάγκη για φάρμακα πιο έντονη από ποτέ.
Εύκολη πρόσβαση, εθισμός και διολίσθηση σε πιο επικίνδυνες ουσίες
Οι κλινικές που προσφέρουν εύκολη πρόσβαση στα φάρμακα έχουν διευκολύνει τη χρήση τους. Για παράδειγμα, η Trifecta Health στη Νέα Υόρκη εξυπηρετεί κατά 50% τραπεζίτες της Wall Street, ενώ το κόστος της αρχικής διαβούλευσης είναι 350 δολάρια, και κάθε μήνας παρακολούθησης κοστίζει 240 δολάρια.
Η ευρεία χρήση των διεγερτικών εγείρει ανησυχίες για την υγεία. Τα φάρμακα αυτά, όπως το Adderall και το Vyvanse, ανήκουν στην κατηγορία 2 των ελεγχόμενων ουσιών, δίπλα στην κοκαΐνη και τα οπιοειδή, λόγω του υψηλού κινδύνου εθισμού. Παρενέργειες όπως καρδιακά προβλήματα και αλλαγές στη συμπεριφορά είναι συχνές, ενώ η μακροχρόνια χρήση μπορεί να ανοίξει την πόρτα και σε πιο επικίνδυνες ουσίες.
Ένας πρώην τραπεζίτης περιέγραψε στη WSJ το πώς οι αμφεταμίνες τον απομόνωσαν κοινωνικά. Ενώ εργαζόταν για ώρες σε εξαιρετικά λεπτομερείς οικονομικές αναλύσεις, έχανε την ικανότητα να έχει απλές συνομιλίες με άλλους ανθρώπους στην καθημερινότητά του. Άλλοι αναφέρουν ότι έφτασαν να επισκέπτονται δέκα φαρμακεία κάθε μήνα λόγω ελλείψεων στα φάρμακα για ΔΕΠΥ.
Παρά τις υποσχέσεις βελτίωσης των συνθηκών εργασίας, το σύστημα της Wall Street παραμένει απαιτητικό και αμείλικτο. Οι τραπεζίτες που επιδιώκουν υψηλούς μισθούς νιώθουν πίεση να υιοθετήσουν τέτοιες πρακτικές, αδιαφορώντας για το μακροπρόθεσμο κόστος στην υγεία τους.
To «θαυματουργό» φάρμακο και η απόλυτη καταστροφή
Μία γυναίκα που εργαζόταν στον τομέα εμπορευμάτων στη Βοστώνη περιέγραψε το Adderall ως ένα «θαυματουργό» φάρμακο για τον πρώτο χρόνο χρήσης του. Της έδινε τόση ενέργεια ώστε εργαζόταν αργά τη νύχτα και μπορούσε να παραμείνει στο γραφείο για 48 ώρες συνεχόμενα. Ανέφερε ότι με τη χρήση του μπορούσε να επικεντρωθεί στην ανάλυση περίπλοκων τάσεων στις αγορές εμπορευμάτων και να δημιουργεί σύνθετες προβλέψεις για τις τιμές της ενέργειας, χωρίς να χρειάζεται διάλειμμα.
Ωστόσο, έχασε περίπου 15 κιλά, καθώς σπάνια έτρωγε. Μπροστά στην επαγγελματική επιτυχία δεν έδινε σημασία στις παρενέργειες.
Με την πάροδο του χρόνου, η γυναίκα παρατήρησε ότι το φάρμακο άλλαξε την προσωπικότητά της. Έγινε υπερβολικά σίγουρη για τον εαυτό της και οικονομικά ανεύθυνη. Στα διαλείμματα από τη δουλειά, άρχισε να παίζει με τις οικονομίες της επενδύοντας σε μετοχές χαμηλής αξίας.
Μετά από σχεδόν δύο χρόνια χρήσης, συνειδητοποίησε ότι είχε πλήρη εξάρτηση από το Adderall. Χωρίς αυτό δεν είχε την ενέργεια κάνει οτιδήποτε. Προσπάθησε να σταματήσει τη χρήση απότομα. Ωστόσο, άρχισε να μην πηγαίνει στη δουλειά και έχασε χιλιάδες δολάρια από τις ριψοκίνδυνες επενδύσεις της, καθώς δεν είχε την παραμικρή διάθεση να ασχοληθεί με το να πουλήσει τις κακές επιλογές της.
Το 2021, παραιτήθηκε από τη δουλειά της, ρευστοποίησε τις μετοχές της και μετακόμισε προσωρινά στην Καλιφόρνια. Έκτοτε παλεύει με την κατάθλιψη και τις υποτροπές.
Πλαστά χάπια με φαιντανύλη
Το Adderall αγοράζεται επίσης ευρέως ως ναρκωτικό του δρόμου. Ο κίνδυνος, όμως, είναι ότι τα πλαστά χάπια μπορεί να περιέχουν φαιντανύλη, ένα εξαιρετικά θανατηφόρο οπιοειδές. Δύο φοιτητές του Πανεπιστημίου του Οχάιο πέθαναν το 2022 μετά τη λήψη πλαστών χαπιών Adderall που περιείχαν φαιντανύλη. Ο Glazer, ψυχίατρος στη Νέα Υόρκη, δήλωσε ότι τα άτομα που κάνουν κατάχρηση διεγερτικών φαρμάκων είναι πιο επιρρεπή στη χρήση άλλων ουσιών.
Ο Michael Bloom, 29 ετών, ξεκίνησε να εργάζεται στη Royal Bank of Canada στη Νέα Υόρκη το 2022, με σκοπό να αποδείξει την αξία του αφού μεταπήδησε στον τομέα της επενδυτικής τραπεζικής. Η ομάδα του ασχολείτο με συμφωνίες στον τομέα της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας και, σύμφωνα με δύο συναδέλφους του, ήταν γνωστή για τις πολλές ώρες εργασίας και τον υψηλό ρυθμό αποχωρήσεων.
Ένας ανώτερός του τον πλησίασε και του εξέφρασε την ανησυχία του ότι χρησιμοποιούσε Adderall για να ανταπεξέλθει στο φόρτο εργασίας, σύμφωνα με άτομο του περιβάλλοντός του. Ο Bloom απάντησε ότι δεν θεωρούσε πρόβλημα τη λήψη των χαπιών, καθώς τα χρειαζόταν για να συγκεντρωθεί.
Στις 11 Απριλίου 2023, ο Bloom έφυγε από το γραφείο γύρω στις 7 μ.μ. και συνέχισε να εργάζεται από το σπίτι όλη τη νύχτα, σύμφωνα με τρία άτομα που γνώριζαν το πρόγραμμά του. Ένας συνάδελφος τον ρώτησε στις 9 μ.μ. αν είχε «χώρο» να αναλάβει ένα νέο έργο, αλλά ο Bloom απάντησε ότι ήταν ήδη πολύ απασχολημένος. Περίπου στις 3:30 π.μ., έλαβε άλλη μια κλήση από συνεργάτη του.
Το επόμενο πρωί, η σύζυγός του τον βρήκε νεκρό στο πάτωμα. Η αυτοψία κατέληξε ότι πέθανε από ατύχημα λόγω οξείας δηλητηρίασης από το συνδυασμό φαιντανύλης και αιθανόλης. Ένα τραγικό τέλος που αποκαλύπτει την έκταση του προβλήματος.
