Skip to main content

Ποιος και γιατί είπε: «Τίποτα δεν είναι βέβαιο στη ζωή εκτός από τον θάνατο και τους φόρους»

Το βαρύ φορτίο των φόρων

Η επιστολή με την οποία η φράση έμεινε στην ιστορία

Στον σημερινό κόσμο της διαρκούς και εντεινόμενης αβεβαιότητας, αλλά και των πολυκρίσεων που αναγκάζουν τις κυβερνήσεις να επανεξετάζουν συνεχώς ποιον και πόσο φορολογούν, η φράση αυτή είναι πιο επίκαιρη από ποτέ.

Αλλά σε ποιον ανήκει; Ήταν σαν σήμερα, 15 Νοεμβρίου 1789, όταν ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, έγραφε επιστολή προς τον διακεκριμένο Γάλλο φυσικό, Ζαν Μπατίστ Λερουά, καθώς είχε από την έναρξη της Γαλλικής Επανάστασης να ακούσει νέα του και ανησυχούσε. Ο Φραγκλίνος έγραφε μάλιστα στα γαλλικά και η επιστολή μεταφράστηκε αργότερα για τη δημοσίευση της ιδιωτικής του αλληλογραφίας το 1817.

Στην επίμαχη επιστολή αφού ρωτάει για την υγεία του Λερουά και τα γεγονότα στο Παρίσι, ενημερώνει και ο ίδιος το τι συμβαίνει στις ΗΠΑ: Το Σύνταγμα έχει ήδη επικυρωθεί έναν χρόνο νωρίτερα και η εποχή μιας νέας διακυβέρνησης υπό αυτό έχει αρχίσει.

«Το νέο μας Σύνταγμα έχει πλέον καθιερωθεί, όλα δείχνουν ότι θα είναι ανθεκτικό. Αλλά, σε αυτόν τον κόσμο, τίποτα δεν είναι σίγουρο εκτός από τον θάνατο και τους φόρους», γράφει χαρακτηριστικά. Ολοκληρώνει το σημείωμά του, με μία επισήμανση για τη δική του υγεία. «Αισθάνομαι ολοένα και πιο αδύναμος, ώστε δεν μπορώ να περιμένω να αντέξω πολύ περισσότερο».

Ο Φραγκλίνος πέθανε την επόμενη χρονιά, στις 17 Απριλίου, 1790, σε ηλικία 84 ετών.

Η πρώτη φορά που συναντάται η φράση

Η επιστολή αυτή είναι αναμφίβολα που έκανε γνωστή τη φράση για τον θάνατο και τους φόρους και την ανέδειξε σε βασικό στοιχείο της αμερικανικής κουλτούρας. Αλλά ο Βενιαμίν Φραγκλίνος δεν είναι ο «πατέρας της».

Κάτι αντίστοιχο αναφέρεται στο The Political History of the Devil (1726) του Daniel Defoe, ενώ στο The Cobbler of Preston του Christopher Bullock (1716), υπάρχει το ακόλουθο απόσπασμα: «Λες ψέματα, δεν είσαι σίγουρη. Γιατί λέω, γυναίκα, είναι αδύνατο να είσαι σίγουρη για οτιδήποτε άλλο εκτός από τον θάνατο και τους φόρους».