Όταν η Τζάνετ Γιέλεν ταξίδεψε στο Πεκίνο φέτος, υπήρχε ένα άτομο με το οποίο ήθελε να μιλήσει: Ο Χα Λιφένγκ. Πρόκειται για ένα από τα πρόσωπα, που κρατάνε τα κλειδιά της κινεζικής οικονομίας.
Η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ προσπαθούσε να πείσει το Πεκίνο να αναθεωρήσει την μεταποιητική πολιτική που έχει πλημμυρίσει τις παγκόσμιες αγορές με κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα και άλλα αγαθά. Σύμφωνα με εκτενές ρεπορτάζ της Wall Street Journal, ο Χα έχει απευθείας γραμμή επικοινωνίας με τον Κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ. Για αυτόν τον λόγο, είναι επίσης ο άνθρωπος με τον οποίο στελέχη πολυεθνικών κολοσσών (πολλοί από τους οποίους συμμερίζονται τις ανησυχίες της Γιέλεν, αλλά εξακολουθούν να θέλουν να δραστηριοποιηθούν στη χώρα) μπαίνουν στη λίστα αναμονής για να τον συναντήσουν.
Είναι ο κορυφαίος μεταξύ των Κινέζων αξιωματούχων υψηλού επιπέδου που είναι αφοσιωμένοι στην αντιμετώπιση ξένων- ένας ρόλος που αναφέρεται στους διπλωματικούς κύκλους ως «γητευτής…βαρβάρων».
Τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς το Κομμουνιστικό Κόμμα εστίαζε στην ανάπτυξη της οικονομίας, μια σειρά αξιωματούχων χρησιμοποίησαν έναν συνδυασμό γοητείας και πολιτικών και τεχνοκρατικών δεξιοτήτων για να προωθήσουν τις προτεραιότητες της Κίνας, συνεχίζοντας να προσελκύουν τις τόσο απαραίτητες ξένες επενδύσεις. Το Μέσο Βασίλειο έβλεπε τους ξένους με καχυποψία ή ακόμη και περιφρόνηση για αιώνες, αναφέροντάς τους ως «μεγάλες μύτες» ή «βαρβάρους».
Η πρόκληση για τον Χα
Σε αντίθεση με άλλους Κινέζους αξιωματούχους που ενεργούσαν ως ενδιάμεσοι με δυτικούς πολιτικούς και διευθύνοντες συμβούλους, ο Χα ελάχιστη εμπειρία είχε στο παρελθόν που να τον έχει προετοιμάσει για τη διαχείριση εμπορικών εντάσεων ή το φλερτ με ξένους επενδυτές. Έχει περάσει λίγο χρόνο στο εξωτερικό, δεν μιλάει αγγλικά και έχει περάσει το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του ως υπεύθυνος σχεδιασμού έργων για διάφορες κινεζικές πόλεις.
Έγινε αντιπρόεδρος της επίβλεψης των οικονομικών και χρηματοπιστωτικών υποθέσεων πριν από ενάμιση χρόνο, εστιάζοντας στο πώς θα αντισταθεί η Κίνα στις κυρώσεις της Δύσης και έγινε ουσιαστικά ο κύριος αρχιτέκτονας για τον «φράχτη» της κινεζικής οικονομίας. Αντί να στρώνει χαλί καλωσορίσματος, η εντολή που είχε από τον πρόεδρο του Σι ήταν να ενεργεί ως φύλακας του κινεζικού συστήματος έναντι της Δύσης.
Αλλά κατά τη διάρκεια της θητείας του, η οικονομία της Κίνας επιδεινώθηκε σταθερά. Οι εμπορικές τριβές έχουν αυξηθεί καθώς η Κίνα έχει διπλασιάσει τη μεταποιητική παραγωγή και οι πολυεθνικές εταιρείες φοβούνται όλο και περισσότερο να επενδύσουν. Οι επενδύσεις σε κινεζικά εργοστάσια, καταστήματα και άλλα σκληρά περιουσιακά στοιχεία έχουν υποχωρήσει πάνω από 30% φέτος – μια εκπληκτική αλλαγή για μια χώρα που για χρόνια ήταν η δεξαμενή των ξένων κεφαλαίων.
Με τις ξένες επενδύσεις να εγκαταλείπουν την Κίνα και τους κινδύνους ενός εμπορικού πολέμου και της παρατεταμένης οικονομικής στασιμότητας, ο ρόλος του έχει αλλάξει. Τώρα, ο 69χρονος δεν έχει άλλη επιλογή από το να βρει έναν τρόπο να εμπλακεί με τη Δύση.
Έμπιστος βοηθός
Εκπαιδεύτηκε στα δημόσια οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Σιαμέν, ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα στα μέσα της δεκαετίας του 1980, την εποχή που η Κίνα πειραματιζόταν με χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές και λιγότερη γραφειοκρατία σε μια προσπάθεια να προσελκύσει ξένες επενδύσεις. Η δουλειά του ήταν να βοηθήσει την κυβέρνηση της πόλης Σιαμέν να προσελκύσει ξένους επιχειρηματίες ένδυσης και ηλεκτρονικών ειδών προκειμένου να ανοίξουν εργοστάσια για την παραγωγή αγαθών για εξαγωγές.
Μια μέρα, έλαβε μια ειδική ανάθεση: Να βοηθήσει έναν νεοδιορισμένο αντιδήμαρχο: τον Σι Τζινπίνγκ. Ο Σι, τότε στα 30 του, ήταν ένας νέος πολιτικός που προσπαθούσε να βρει τον βηματισμό του. Στον Χα, ο Σι είδε έναν πολιτικό φίλο και σύμμαχο. Λίγο αφότου ο Σι έγινε αντιπρόεδρος της Κίνας το 2008, ο Χα μεταφέρθηκε στη βόρεια πόλη Τιαντζίν – πιο κοντά στο Πεκίνο.
Ανέλαβε την ευθύνη μιας σειράς μεγάλων έργων για την τόνωση της οικονομίας της Τιαντζίν, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής μιας νέας συνοικίας που ονομάστηκε «Το Μανχάταν της Κίνας». Οι τεράστιες δαπάνες βοήθησαν στην ενίσχυση της ανάπτυξης, αλλά βύθισε την πόλη σε βαθιά χρέη.
Όταν ο Σι χρίστηκε ηγέτης του κόμματος στα τέλη του 2012, ανέλαβε ανώτερη θέση στην ισχυρή υπηρεσία οικονομικού σχεδιασμού της Κίνας. Εκεί, βοήθησε να αντληθούν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε σιδηροδρόμους υψηλής ταχύτητας, αεροδρόμια και υδάτινες σήραγγες. Σύμφωνα με τις απόψεις ορισμένων δυτικών στελεχών που τον έχουν γνωρίσει, η καριέρα του τον ώθησε να σκέφτεται όπως το αφεντικό του, ο Σι.
«Ο Χα Λιφένγκ πιστεύει στον κρατικό σχεδιασμό και τον έλεγχο», σχολίασε στη WSJ ένα άτομο με πρόσβαση σε ανώτερους Κινέζους αξιωματούχους. «Είναι 100% ευθυγραμμισμένος με τον Σι».
