Το τραπέζι ήταν στρωμένο στην πρωϊνή ομίχλη. Τα γλυκά τακτοποιημένα. Ένα λευκό τραπεζομάντιλο άγγιζε το έδαφος περιτριγυρισμένο από 12 καρέκλες με χρυσές πλάτες.
Πριν από πέντε δεκαετίες, δώδεκα φίλοι συγκεντρώθηκαν εδώ, στο εμβληματικό πάρκο National Mall για πρωινό. Φορούσαν επίσημα πανωφόρια και οι γυναίκες τουαλέτες και καπέλα. Έφαγαν στρείδια, ήπιαν σαμπάνια και χόρεψαν καθώς ένα κουαρτέτο εγχόρδων έπαιζε στη σκιά του Μνημείου Λίνκολν.
Η «εξωφρενική» σκηνή στις 19 Ιουλίου 1974 προσέλκυσε το ενδιαφέρον ενός φωτογράφου της Washington Post, ο οποίος απαθανάτισε τη στιγμή σε μια εικόνα που θα έκανε το γύρο της χώρας σε αναδημοσιεύσεις εφημερίδων.
Το φάντασμα του θανάτου πάνω από μια «εξεζητημένη» γιορτή
Όμως οι άνθρωποι και οι συνθήκες που βρίσκονταν στο επίκεντρο αυτής της διάσημης εικόνας παρέμειναν ένα μυστήριο για όσους τη θαύμασαν, την αγόρασαν, την κρέμασαν στους τοίχους των γραφείων τους.
Δεν ήξεραν ποιοι ήταν οι συνδαιτημόνες και γιατί είχαν συγκεντρωθεί για μια τόσο περίτεχνη εκδήλωση κοντά στην λίμνη του παρκου.
Δεν ήξεραν ότι το φάντασμα του θανάτου πλανιόταν πάνω από την εορταστική ατμόσφαιρα ή ότι οι άνθρωποι που βρίσκονταν στο επίκεντρό της θα έπαιρναν μεγαλώνοντας μέρος σε πολλές καίριες πτυχές της αμερικανικής ζωής – το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα, την ισότητα των φύλων στα σχολεία, την υπεράσπιση των τυφλών και των ατόμων με αναπηρία.
Όλα ήρθαν στο φως, όταν η Joyce Naltchayan Boghosian – κόρη του αείμνηστου φωτογράφου της Post Harry Naltchayan,που απαθανάτισε την εικόνα – συνάντησε έναν από τους συμμετέχοντες πριν από ένα χρόνο και άρχισε να συνθέτει τα κομμάτια.
Όλα ξεκίνησαν το τέλος της δεκαετίας του 1960
Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, η κυβέρνηση έκανε προσλήψεις. Μια γενιά νέων ανθρώπων συνέρρεε στην πρωτεύουσα της χώρας για να βρει τη δουλειά που ήλπιζε να μετατρέψει σε καριέρα.
Με αυτόν τον τρόπο οι 20χρονες Τζάνετ Χάρλει και η Καρολίν Μπάσερ έφτασαν από το Carleton College στο Northfield του Minn. στην Ουάσινγκτον.
O Ρότζερ Πουρ, συμφοιτητής και φίλoς από το κολέγιο, ο οποίος ζούσε στη νοτιοδυτική Ουάσινγκτον τις σύστησε στην Ντόροθι (Ντότι) Γουόλεν η οποία τους πρόσφερε ένα μέρος για να μείνουν μέχρι να βρουν δικό τους σπίτι.
Σύντομα, οι γνωστοί έγιναν φίλοι και οι φίλοι έγιναν σχεδόν οικογένεια.
Τους ένωσαν οι κοινές συνθήκες – σχεδόν όλοι τους εργάζονταν σε κυβερνητικές υπηρεσίες – και τα κοινά ενδιαφέροντα: να παίζουν παιχνίδια, να εξερευνούν την ύπαιθρο και να διοργανώνουν θορυβώδεις, συγκεντρώσεις.
Εξεζητημένες γιορτές γενεθλίων
Για τα τα γενέθλια τους διοργάνωναν εξεζητημένες γιορτές: ένα «ράλι δρόμου, ένα κυνήγι θησαυρού στο πάρκο Rock Creek- ένα πάρτι μασκέ στο οποίο όλοι μεταμφιέστηκαν σε λαχανικά.
Απολάμβαναν ο ένας τις επιτυχίες και τα επιτεύγματα ορόσημα του άλλου. Και ήταν εκεί ο ένας για τις δυσκολίες του άλλου.
Το κτύπημα του καρκίνου
Όταν η Χάρλεϊ ήταν μόλις 27 ετών, διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού σε τελικό στάδιο.
Η είδηση συγκλόνισε την ομάδα. Δεν μπορούσαν να το καταλάβουν – πώς ήταν δυνατόν να πεθάνει η φίλη τους; Ήταν τόσο γεμάτη ζωή και γέλιο, πάντα έτοιμη για ένα ακόμη πάρτι ή μια περιπέτεια.
«Πώς ζεις με αυτά τα νέα;» ανέφερε η Χίλτον Φόστερ ,απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Χάρβαντ, που ήταν βασικό μέλος της ομάδας. «Πώς συνεχίζεις; Τι κάνεις;»
Περίπου ένα μήνα πριν από τα 28α γενέθλια της Χάρλει, αρκετοί από τους φίλους της σκέφτηκαν μια ιδέα: Θα τα γιόρταζαν με την πιο extreme εκδήλωση που είχαν επινοήσει ποτέ.
Το δρόμο «άνοιξε» η γραμματέας του Νίξον
Μόλις λίγες εβδομάδες νωρίτερα, η προσωπική γραμματέας του προέδρου Richard M. Nixon, Rose Mary Woods, φωτογραφήθηκε στο Mall να πίνει σαμπάνια κατά τη διάρκεια ενός πικνίκ.
Αν μπορεί να το κάνει, σκέφτηκαν Μπάσερ και Φόστερ, γιατί όχι κι εμείς;
Μέρες αργότερα, μπήκαν στα κεντρικά γραφεία της Υπηρεσίας Πάρκου.
«Δεν μπορείτε να πιείτε σαμπάνια στο Mall», θυμάται ότι της είπαν. «Νομίζω ότι φοβόντουσαν ότι θα ήμασταν θορυβώδεις, αριστεροί ριζοσπάστες. Και, φυσικά, ήμασταν. Αλλά όχι εκείνη την ημέρα», λέει η 78χρονη σήμερα Μπάσερ που επικαλέστηκε τη φωτογραφία της γραμματέως του προέδρου.
Τελικά, η Υπηρεσία Πάρκου υποχώρησε.
Η οργάνωση της γιορτής
Ένα κουαρτέτο εγχόρδων. Ένα γεύμα με κέτερινγκ. Λιμουζίνες για να τους παραλάβουν. Η οργάνωση της γιορτής, που κρατούσαν μυστική απο την Χάρλει προχωρούσε με ταχέως, χωρίς αυτή να γνωρίζει ο,τιδήποτε.
Λίγο μετά τις 5 το πρωί μιας Παρασκευής, η Μπάσερ ξύπνησε τη Χάρλεϊ με μια εντολή: «Φόρεσε το». Ήταν το φόρεμα του χορού της αποφοίτησης της Χάρλεϊ – που η μητέρα είχε στείλει από το Οχάιο.
Μπερδεμένη αλλά γεμάτη περιέργεια, συμμορφώθηκε. Εκεί κοντά, ο φίλος της, ο Γουέσλι Γουίλιαμ Κόλινς, περίμενε σε μια άμαξα με άλογο.
Η Χάρλει, για την οποία η Μπάσερ είπε ότι φαινόταν «λαμπερή» με το παλιό της φόρεμα για το χορό, κάθισε στην κορυφή του τραπεζιού.
Οι φίλοι της είχαν ξεπεράσει τον εαυτό τους.
Στις 9:30 το πάρτι είχε τελειώσει. Το τραπέζι ξεστρώθηκε και η ομάδα έσπευσε σπίτι να αλλάξει ρούχα για τη δουλειά. Όταν έφτασαν στα γραφεία τους έμαθαν ότι το πρωινό τους είχε καλυφθεί από τις τοπικές ειδήσεις.
Κανείς δεν είχε προσέξει τον φωτογράφο της Washington Post.
Η επανένωση
Σχεδόν 50 χρόνια από εκείνη την ημέρα, για την οποία απέφευγαν να μιλούν συχνά, έξι μέλη της ομάδας, τώρα στα 70 και στα 80 τους, μπήκαν στο National Mall και βρήκαν ένα στρωμένο τραπέζι να περιμένει.
Ο θάνατος ήρθε νωρίς αλλά όχι χωρίς «παρακαταθήκη»
Η Τζάνετ Xάρλεϊ παντρεύτηκε τον Γουέσλι Γουίλιαμ Κόλινς που την συνόδευε με την άμαξα για τον εορτασμό των γενεθλίων της. Πέθανε στις 3 Απριλίου του 1982. Ήταν 35 ετών.
Πριν από το θάνατό της, βοήθησε στη συγγραφή της κατευθυντήριας ερμηνείας του Υπουργείου Υγείας, Παιδείας και Πρόνοιας των ΗΠΑ για για τα πολιτικά δικαιώματα, που απαγορεύει τις διακρίσεις λόγω φύλου στην εκπαίδευση.
Απόδοση από την Washington Post – Φωτογραφίες: WP
