Ένα σκοτεινό δίκτυο διακίνησης παράνομων φαρμάκων αναπτύσσεται ταχύτητα, «πατώντας» στην επιθυμία χιλιάδων να χάσουν βάρος και να ανταποκριθούν στα σύγχρονα πρότυπα ομορφιάς. Και κανένα άλλο φάρμακο απώλειας βάρους δεν είναι πιο περιζήτητο αυτή τη στιγμή από το Ozempic.
Τον Δεκέμβριο ο 36χρονος Ντριου από το Σαν Αντόνιο του Τέξας διένυσε μία απόσταση 400 χιλιομέτρων με το αυτοκίνητό του για να αγοράσει φθηνό Ozempic από το Μεξικό. Επιστρέφοντας στο σπίτι κοίταξε τις συσκευές τύπου πένας, με τις οποίες γίνεται η υποδόρια ένεση του φαρμάκου. Του φάνηκαν ασυνήθιστες και έτσι αποφάσισε να τις φωτογραφίσει και να ανεβάσει τις εικόνες στα social media. Η ετυμηγορία του κοινού; Ήταν Ozempic – «μαϊμού».
Τρία άτομα στο Reddit σχολίασαν ότι το προϊόν φαινόταν να είναι ινσουλίνη. Αν αυτό ίσχυε, τότε ήταν επικίνδυνο να το λάβει. Μία απότομη αύξηση της ινσουλίνης μπορεί να προκαλέσει απότομη πτώση του σακχάρου στο αίμα που μπορεί με τη σειρά του να οδηγήσει σε ζάλη, επιληπτικές κρίσεις ακόμη και θάνατο.
Το περιστατικό ρίχνει φως σε ένα ευρύτερο πρόβλημα στην παρασκευή περιζήτητων φαρμάκων, σε κάτι που επιτρέπει σε εγκληματικές οργανώσεις να διακινούν ψευδο-φάρμακα επικίνδυνα για τους λήπτες: τους πλαστούς σειριακούς αριθμούς.
Πώς η συσκευασία φαίνεται αυθεντική
Φαρμακευτικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης της Novo Nordisk, που παρασκευάζει το Ozempic, ελέγχουν την ταυτότητα των παρτίδων με συνδυασμούς γραμμάτων και αριθμών τυπωμένων στη συσκευασία. Οι κωδικοί αυτοί συνέχεια χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση του προϊόντος σε μια δεδομένη χώρα. Οι συσκευασίες που πήρε στα χέρια του ο Ντριου έφεραν τον αριθμό της παρτίδας MP5B060 για να φαίνονται αυθεντικές. Για τη Novo Nordisk ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί σε παρτίδες που προορίζονται για την Αίγυπτο. Το γεγονός ότι διακινούνταν στο Μεξικό σήμαινε ότι κάτι πάει λάθος. Αλλά αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να αντιληφθεί εύκολα ο καταναλωτές.
Σύμφωνα με έρευνα του Reuters ο πλαστός αριθμός παρτίδας MP5B060 έχει εμφανιστεί σε τουλάχιστον 10 χώρες από το Αζερμπαϊτζάν έως τη Βόρεια Μακεδονία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) είχε εκδώσει προειδοποίηση από τον Ιούλιο 2023 σχετικά με τα προϊόντα με αριθμό παρτίδας MP5B060, ενώ και η Interpol επίσης προειδοποίησε πέρυσι ότι κυκλοφορούσαν στην αγορά συσκευές τύπου πένας που περιείχαν ινσουλίνη και είχαν επανασυσκευαστεί ώστε να μοιάζουν με Ozempic. Ορισμένες χώρες απαγόρευσαν τελείως τα προϊόντα που έφεραν τον συγκεκριμένο σειριακό αριθμό. Άλλα όχι.
Κατέληξε σε κώμα
Σε τουλάχιστον τέσσερις χώρες, η διακίνηση των πλαστών Ozempic οδήγησε ανθρώπους στο νοσοκομείο. Στο Ιράκ μάλιστα, ένας άνδρας έπεσε σε κώμα αφού το σάκχαρό του έπεσε στο ήμισυ των φυσιολογικών επιπέδων μετά τη χρήση πλαστού φαρμάκου.
Οι εγκληματίες μπορούν να αποκτήσουν σειριακούς αριθμούς παρτίδας, αγοράζοντας απλώς κάποιες νόμιμες συσκευασίες. Χρησιμοποιούν στη συνέχεια τεχνολογίας σάρωσης για την αντιγραφή της συσκευασίας. Δεν υπάρχει τίποτα το εξαιρετικά περίπλοκο ή δύσκολο στη διαδικασία και για αυτό ο κίνδυνος είναι μεγάλος.
Με τουλάχιστον 890 εκατομμύρια ανθρώπους να πάσχουν από παχυσαρκία παγκοσμίως, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η ζήτηση είναι τεράστια.
Η δραστική ουσία του Ozempic, που ονομάζεται σεμαγλουτίδη, οδηγεί κατά μέσο όρο σε απώλεια βάρους 15%. Είναι μέρος μιας κατηγορίας φαρμάκων που μειώνουν την όρεξη για φαγητό και αναγκάζουν το στομάχι να αδειάζει πιο αργά. Η Novo Νordisk συνεργάζεται στενά με τις αρχές σε πολλές χώρες για να αντιμετωπίσει τις απομιμήσεις τόσο του Ozempic όσο και του επίσης δημοφιλούς Wegovy.
