Σε μια περίοδο τριών ετών στη δεκαετία του 1980 υπό το ρατσιστικό σύστημα απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής, ο Λούις Βαν Σουρ, πυροβόλησε και σκότωσε τουλάχιστον 39 άτομα. Τραυμάτισε σοβαρά δεκάδες ακόμη. Ο ίδιος είναι λευκός, όλα τα θύματά του ήταν μαύρα.
Η πρόωρη αποφυλάκισή του έχει πυροδοτήσει σφοδρές αντιδράσεις και ερωτήματα. Ο ίδιος μιλώντας στο BBC είπε ότι η αστυνομία ενέκρινε τη βία του και το σύστημα τον ενθάρρυνε να συνεχίζει τους φόνους.
Τα θύματα
Το μικρότερο θύμα του ήταν μόλις 12 ετών. Οι δολοφονίες σημειώθηκαν στο Ανατολικό Λονδίνο, μια πόλη στο ανεμοδαρμένο Ανατολικό Ακρωτήριο της Νότιας Αφρικής. Ο Βαν Σουρ εργαζόταν ως security εκείνη την εποχή, με συμβόλαιο να προστατεύει έως και το 70% των λευκών επιχειρήσεων: εστιατόρια, καταστήματα, εργοστάσια και σχολεία. Εξακολουθεί μέχρι να σήμερα να ισχυρίζεται ότι όλοι όσοι σκότωσε ήταν «εγκληματίες» που έπιασε στα χέρια να εισβάλλουν σε αυτά τα κτίρια.
«Ήταν ένα είδος άγρυπνου δολοφόνου. Ήταν ένας χαρακτήρας Dirty Harry», λέει στο BBC ο Ίσα Τζέικομπσον, Νοτιοαφρικανός δημοσιογράφος και σκηνοθέτης, ο οποίος έχει περάσει 20 χρόνια ερευνώντας την υπόθεση του δολοφόνου του Απαρτχάιντ, όπως συχνά αποκαλείται.
«Ήταν μικροπαραβάτες. Σε πολλές περιπτώσεις, αρκετά απελπισμένοι. Έσκαβαν κάδους για να κλέψουν λίγο φαγητό», λέει για τα θύματα του Βαν Σουρ.
Οι δολοφονίες του Βαν Σουρ – μερικές φορές αρκετές σε μια νύχτα – προκάλεσαν τρόμο στη μαύρη κοινότητα του Ανατολικού Λονδίνου. Οι ιστορίες εξαπλώθηκαν στην πόλη για έναν γενειοφόρο άνδρα, που «εξαφάνιζε ανθρώπους τις νύχτες». Όμως οι πυροβολισμοί του δεν έγιναν κρυφά.
Η δίκη και οι «δικαιολογημένες ανθρωποκτονίες»
Κάθε δολοφονία μεταξύ 1986 και 1989 αναφέρθηκε στην αστυνομία από τον ίδιο τον Βαν Σουρ. Η δίκη του ήταν μια από τις μεγαλύτερες την ιστορία της Νότιας Αφρικής, με δεκάδες μάρτυρες και χιλιάδες σελίδες ιατροδικαστικών στοιχείων.
Ωστόσο, η υπόθεση εναντίον του κατέρρευσε σε μεγάλο βαθμό στο δικαστήριο. Την εποχή της δίκης του, μεγάλο μέρος του μηχανισμού του συστήματος του Απαρτχάιντ εξακολουθούσε να λειτουργεί εντός του δικαστικού σώματος. Παρά το γεγονός ότι σκότωσε τουλάχιστον 39 ανθρώπους, καταδικάστηκε μόνο για 7 φόνους. Τελικά έμεινε στη φυλακή μόνο για 12 χρόνια,.
Οι άλλες 32 δολοφονίες του εξακολουθούν να ταξινομούνται ως «δικαιολογημένες ανθρωποκτονίες» από την αστυνομία. Οι νόμοι της εποχής του απαρτχάιντ έδιναν στους ανθρώπους το δικαίωμα να χρησιμοποιούν θανατηφόρα βία κατά των εισβολέων εάν αντιστέκονταν στη σύλληψη ή προσπαθούσαν να τραπούν σε φυγή.
Ο Βαν Σουρ βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό σε αυτή την άμυνα για να διατηρήσει την αθωότητά του, ισχυριζόμενος ότι τα θύματά του έτρεχαν να ξεφύγουν, όταν τα σκότωνε.
Οι τρομακτικές μαρτυρίες
Μερικά από τα πιο τρομακτικά στοιχεία που βρήκε ο Τζέικομπσον ήταν οι καταθέσεις μαρτύρων από ανθρώπους που τραυματίστηκαν από τον Βαν Σουρ αλλά επέζησαν. Αυτές οι μαρτυρίες έρχονται σε αντίθεση με τα όσα ισχυρίστηκε.
Πολλοί άνθρωποι είπαν ότι ο Βαν Σουρ τους πυροβόλησε ενώ τα χέρια τους ήταν ψηλά, αφού είχαν παραδοθεί. Άλλοι τον περιγράφουν να παίζει μαζί τους, ρωτώντας αν θα προτιμούσαν να τους συλλάβουν ή να τους πυροβολήσουν – πριν τους πυροβολήσει στο στήθος. Ένα άλλο θύμα περιέγραψε ότι πυροβολήθηκε στην κοιλιά, εκλιπαρώντας για νερό, προτού τον κλωτσήσει στην πληγή του ο Βαν Σουρ.
Ήταν οπλισμένος με ένα ημιαυτόματο πιστόλι των 9 χιλιοστών. Σε μία περίπτωση, πυροβόλησε οκτώ φορές έναν άοπλο άνδρα.
Ο δικαστής απέρριψε επανειλημμένα τους μάρτυρες ως «αναξιόπιστους». Δεν υπάρχουν δίκες ενόρκων στη Νότια Αφρική. Η γνώμη του δικαστή είναι οριστική.
