Το ημερολόγιο γράφει 10 Ιουλίου και στο Χρηματιστήριο του Παρισιού σαρωτικές ρευστοποιήσεις προκαλούν μία άνευ προηγουμένου καταστροφή για τους επενδυτές και ισχυρούς τριγμούς στο καθεστώς.
Στην πραγματική οικονομία, οι τιμές των σιτηρών εκτινάσσονται στα ύψη. Βασικά είδη διατροφής μετατρέπονται σε είδη πολυτελείας για τους Γάλλους.
Για να αγοράσει κάποιος ένα καρβέλι ψωμί πρέπει να δώσει το 60% ενός μέσου μισθού, όπως διαβάζουμε στο This Day In Business History του Raymond Francis. Η ανεργία και η πείνα μαστίζουν τη χώρα και ειδικά τα μεγάλα αστικά κέντρα, όπως το Παρίσι.
Η χρεοκοπία
Έναν μήνα αργότερα, έχοντας αποτύχει να βάλει τα δημοσιονομικά σε τάξη, ο Λομενί ντε Μπριέν κηρύσσει την χρεοκοπία της Γαλλίας.
Ο Λουδοβίκος ΙΣΤ’ τον αποπέμπει από τη θέση του υπουργού Οικονομικών και επαναφέρει τον Ζακ Νεκέρ, Ελβετό τραπεζίτη που είχε παραιτηθεί ατιμασμένος λίγα χρόνια νωρίτερα, όταν αποκαλύφθηκε ότι είχε πει ψέματα για την οικονομική κατάσταση της Γαλλίας. Όλα αυτά συνέβησαν βεβαίως το καλοκαίρι του 1788.
Ο ρόλος του Νεκέρ
Μία οξύτατη οικονομική κρίση είχε μόλις ανάψει το φυτίλι της κοινωνικής αναταραχής. Ο Νεκέρ ήταν ρομαντιστής, φυσιοκράτης και προτεστάντης.
Είχε διατελέσει υπεύθυνος οικονομικών την περίοδο 1776-1781. Θεωρήθηκε τότε από την αυλή υπεύθυνος για την οικονομική δυσπραγία, καθώς ήταν αυτός που πήρε δάνειο για να λύσει τα οικονομικά προβλήματα της χώρας. Ήταν ιδιαίτερα αξιοσημείωτο το γεγονός ότι καταλάμβανε τέτοιο αξίωμα κάποιος που δεν ήταν καθολικός
Όταν επέστρεψε στη θέση του υπουργού Οικονομικών το 1788 εισήγαγε τόνους σιτηρών για να αποτρέψει τον λιμό, αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό.
Η ανάμειξη στον Αμερικανικό Πόλεμο
Η Γαλλία είχε αναμειχθεί ενεργά στον Αμερικανικό Πόλεμο της Ανεξαρτησίας (1775 – 1783) και αυτό ήταν που έφερε την οικονομική της καταστροφή. Ενώ τα στρατιωτικά έξοδα ξεπερνούσαν το 26% του προϋπολογισμού και τα πολιτικά ένα επιπλέον 26%, η δημόσια πρόνοια απορροφούσε μόλις το 2%.
Παρότι η Γαλλία κατόρθωσε να κερδίσει την Αγγλία, το οικονομικό βάρος ήταν τέτοιο που η χρεοκοπία ήταν αναπόφευκτη. Υπολογίζεται ότι την άνοιξη του 1789 τουλάχιστον το 1/3 του γαλλικού πληθυσμού μαστιζόταν από την πείνα. Ακολούθησαν ληστρικές πράξεις, κοινωνικές αναταράξεις και εξεγέρσεις. Η δεκαετής Επανάσταση είχε μόλις αρχίζει.
Και η Επανάσταση
Οι αστοί, οι φτωχοί εργαζόμενοι των πόλεων και οι αγρότες δεν είχαν κανένα δικαίωμα στην εξουσία, παρόλο που η αστική τάξη κατείχε πρωταρχικό ρόλο στη λειτουργία της οικονομίας.
Ενώ οι ευγενείς απολάμβαναν πολλά προνόμια σε σχέση με αστούς, αγρότες και εργάτες, επίσης δεν μπορούσαν να ενεργήσουν πολιτικά υπό την απολυταρχία, καθώς μόνο ο βασιλιάς είχε πολιτική εξουσία. Ο Έρικ Χομπσμπάουμ θεωρεί την Επανάσταση ως «απόπειρα της αριστοκρατίας να ανακαταλάβει το κράτος». Η οικονομική και δημοσιονομική κρίση, ωστόσο, είχαν οπωσδήποτε παίξει τον ρόλο τους. Ανά τους αιώνες είναι οι ζοφερές οικονομικές συνθήκες, η πείνα ή ανασφάλεια που οδηγούν σε εξεγέρσεις.
