Ήταν η μαμά της που άνοιξε τον λογαριασμό στο Instagram πριν από τρία χρόνια ως τρόπο «διαφυγής» στην εποχή της πανδημίας. Ήταν ένας τρόπος για εκείνη και την κόρη της, μια χορεύτρια προεφηβικής ηλικίας, να μοιράζονται φωτογραφίες με την οικογένεια, τους φίλους και άλλες νεαρές χορεύτριες και μαμάδες. Οι δυο τους δέθηκαν, είπε, καθώς δημοσίευσαν φωτογραφίες του κοριτσιού να χορεύει, να κάνει μόντελινγκ και να ζει τη ζωή σε μια μικρή πόλη στις μεσοδυτικές πολιτείες.
Η μαμά, πρώην διευθύντρια μάρκετινγκ, επέβλεπε τον λογαριασμό και παρακολουθούσε καθώς ο αριθμός των ακολούθων αυξανόταν. Σύντομα, οι φωτογράφοι προσφέρθηκαν να τραβήξουν επαγγελματικές λήψεις για το κορίτσι. Διάφορα brands άρχισαν να στέλνουν δωρεάν ρούχα για εκείνη, ώστε εκείνη να τα διαφημίζει. Μετά ήρθαν και τα κανονικά συμβόλαια με εταιρείες.
Τα brands και οι άνδρες
«Δεν είχαμε ούτε τη σελίδα για ένα μήνα και τα brands έλεγαν: «Μπορούμε να της στείλουμε ρούχα χορού;» λέει η μαμά στη WSJ. «Έγινε δημοφιλής πολύ γρήγορα». Και ενώ χαιρόταν την επιτυχία και την απήχηση της κόρης της, πρόσεξε κάτι ανησυχητικό στον πίνακα ελέγχου του λογαριασμού: Οι περισσότεροι από τους ακόλουθους του κοριτσιού ήταν ενήλικοι άνδρες.
Οι άνδρες άφηναν δημόσια σχόλια στις φωτογραφίες της κόρης με emojis φωτιά και καρδιά, λέγοντάς της πόσο υπέροχη ήταν. Αυτοί ήταν οι… «εξημερωμένοι», όπως λέει. Υπήρχαν και εκείνοι που έστειλαν απευθείας μηνύματα διακηρύσσοντας την εμμονή τους με το κορίτσι ή χυδαία σχόλια και φωτογραφίες ακόμη και συνδέσμους, που οδηγούσαν σε ιστοτόπους πορνό. Μερικές φορές η μητέρα της περνούσε δύο έως τέσσερις ώρες την ημέρα μπλοκάροντας χρήστες ή διαγράφοντας ακατάλληλα σχόλια.
«Ονειρεμένη δουλειά»
Ταυτόχρονα, έρχονταν περισσότερες χορηγίες και συμφωνίες.«Απλώς συνέχισε να μεγαλώνει ο λογαριασμός και τότε οι επωνυμίες δεν ήταν πια μόνο brands χορού», εξήγησε η κόρη, που τώρα πηγαίνει στo λύκειο. «Ήταν πραγματικά πολύ ωραίο», λέει, δείχνοντας να απολαμβάνει τη δημοφιλία και το κέρδος και να μην αντιλαμβάνεται όλο το υπόλοιπο κομμάτι.
Η κόρη λάτρευε το να κάνει δημιουργικές αναρτήσεις. Είπε στη μαμά της ότι ήθελε να γίνει influencer, μια «ονειρεμένη δουλειά» που θα μπορούσε να ακολουθήσει μετά το σχολείο, παράλληλα με τον χορό. «Δεν ήταν σαν να προσπαθούσα να την ωθήσω να γίνει σταρ, αλλά μέρος μου πίστευε ότι ήταν αναπόφευκτο, ότι θα μπορούσε να συμβεί κάποια μέρα», είπε η μητέρα της. «Απλώς έχει αυτή την προσωπικότητα».
Για να φτάσει στη στρατόσφαιρα των influencer των social media, ο λογαριασμός θα χρειαζόταν πολύ περισσότερους ακόλουθους – και θα έπρεπε να κάνει λιγότερες διακρίσεις σχετικά με το ποιοι ήταν αυτοί. Το Instagram προωθεί περιεχόμενο με βάση την δέσμευση και οι ανδρικοί λογαριασμοί τείνουν να αλληλεπιδρούν επιθετικά, παραμονεύουν σε φωτογραφίες και βίντεο για ike και σχόλια. Η πλήρης απομάκρυνσή τους ή η γενική απενεργοποίηση των σχολίων, πιθανότατα θα καταδίκαζε τις φιλοδοξίες της κόρης της να γίνει influencer.
«Πρέπει να το αποδεχτείς»
Από την άλλη η μητέρα, όπως λέει στη WSJ, θεωρούσε ότι ο λογαριασμός την έφερε πιο κοντά με την κόρη της. Επιπλέον ακόμη και δευτεροκλασσάτοι influencers μπορούν να κερδίσουν δεκάδες χιλιάδες δολάρια το χρόνο ή και περισσότερο. Τα χρήματα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην πληρωμή του κολεγίου, σκέφτηκε. Έτσι άφησε την κόρη της να κρατήσει τον λογαριασμό.
Το να είσαι νεαρή influencer στο Instagram σημαίνει να χτίζεις ένα κοινό που περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό ανδρών που ενδιαφέρονται σεξουαλικά για τα παιδιά. Ο πίνακας ελέγχου του λογαριασμού είχε βάλει πρόσφατα τον αριθμό των ανδρών ακολούθων στο 92%. Κάποια στιγμή, πρόσφερε συνδρομές στο Instagram σε χρήστες που ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν μηνιαία χρέωση για επιπλέον φωτογραφίες και βίντεο. Πολλοί από αυτούς ήταν και άνδρες.
Χιλιάδες άλλες νεαρές influencers, και οι γονείς τους, έχουν κάνει παρόμοιους υπολογισμούς χρησιμοποιώντας ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης για την προώθηση αναρτήσεων και προϊόντων.
«Αν θέλετε να γίνετε influencer και να εργαστείτε με brands και να πληρώνεστε, πρέπει να δουλέψετε με τον αλγόριθμο και όλα λειτουργούν με το πόσοι άνθρωποι κάνουν like και αλληλεπιδρούν με την ανάρτησή σου. Πρέπει να το αποδεχτείς», εξηγεί η μητέρα.
Ο αλγόριθμος… διευκολύνει
Οι γονείς έχουν διαπιστώσει ότι το Instagram, που ανήκει στην Meta Platforms, έχει ένα ιδιαίτερο πρόβλημα.
Το Instagram διευκολύνει τους αγνώστους να βρίσκουν φωτογραφίες παιδιών και ο αλγόριθμός του έχει σχεδιαστεί για να εντοπίζει τα ενδιαφέροντα των χρηστών και να προωθεί παρόμοιο περιεχόμενο. Έρευνες της Wall Street Journal και εξωτερικών ερευνητών διαπίστωσαν πως, όταν ένας λογαριασμός μπορεί να ενδιαφέρεται σεξουαλικά για παιδιά, ο αλγόριθμος του Instagram συνιστά παιδικούς λογαριασμούς για να ακολουθήσει ο χρήστης, καθώς και σεξουαλικό περιεχόμενο που σχετίζεται τόσο με παιδιά όσο και με ενήλικες.
Αυτός ο αλγόριθμος έχει γίνει ο κινητήρας που τροφοδοτεί την ανάπτυξη ενός ύπουλου κόσμου στον οποίο η δημοτικότητα των νεαρών κοριτσιών στο διαδίκτυο βασίζεται στην απόκτηση μεγάλου αριθμού ανδρών οπαδών.
Η απάντηση της Meta
Η Meta είπε ότι έχει αφιερώσει πάνω από μια δεκαετία εργαζόμενη στο πώς θα κρατά τα παιδιά ασφαλή στο διαδίκτυο και έχει αναπτύξει εργαλεία, δυνατότητες και πόρους για την υποστήριξη των εφήβων και των γονιών τους.
Σε απάντηση σε άρθρα της WSJ που έδειχναν πώς οι αλγόριθμοί της συνδέουν παιδεραστές με λογαριασμούς και προωθούν υλικό που σεξουαλοποιεί παιδιά, η εταιρεία είπε ότι έλαβε μια σειρά μέτρων για την κατάργηση των λογαριασμών παραβατών και την ενίσχυση της ασφάλειας.
Η εταιρεία αναπτύσσει τεχνολογία για τον εντοπισμό λογαριασμών που ανήκουν σε δυνητικά ύποπτους ενήλικες. Ανέφερε ότι έχει αφαιρέσει δεκάδες χιλιάδες τέτοιους λογαριασμούς τους τελευταίους μήνες.
Και η ευθύνη των ίδιων των γονιών
Οι φωτογραφίες νεαρών κοριτσιών στο Instagram γίνονται σκοτεινό νόμισμα, ανταλλάσσονται και συζητούνται με εμμονή μεταξύ των ανδρών σε κρυπτογραφημένες εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων όπως το Telegram. Η WSJ εξέτασε δεκάδες συνομιλίες στις οποίες οι άντρες είχαν φετίχ με συγκεκριμένα μέρη του σώματος και σχολίαζαν το γεγονός ότι πολλοί γονείς νεαρών influencers καταλαβαίνουν ότι εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, παιδεραστές έχουν βρει τα παιδιά τους στο Διαδίκτυο.
Ένας άντρας που παρακολουθούσε λογαριασμό έφηβης, είπε ότι η μητέρα της ήξερε «πολύ καλά» ότι πολλοί από τους ακολούθους της κόρης της ήταν «διεστραμμένοι ενήλικοι άνδρες». Άλλοι πάλι υποστήριζαν ότι είναι από πρακτορεία μοντέλων. ή εταιρείες, που αναζητούν influencers για συνεργασίες.
Η μητέρα, που μίλησε στη WSJ υπό καθεστώς ανωνυμίας, είπε πως αφού έμαθε ότι οι φωτογραφίες της κόρης της διακινούνταν στο Telegram, αναζήτησε συνεργασίες με επωνυμίες που προσφέρουν σχολικά και ψυχαγωγικά ρούχα αντί για κολλητά ρούχα χορού.
Η Meta παρακολουθεί όλα όσα κάνουν οι νέοι influencers στο Instagram. Συνδέει τους λογαριασμούς τους με αγνώστους και μπορεί να ανατρέψει την απήχησή τους όταν το επιλέξει. Η εταιρεία κλείνει περιοδικά λογαριασμούς εάν διαπιστώσει ότι έχουν παραβιάσει τις πολιτικές κατά της σεξουαλικής εκμετάλλευσης ή κακοποίησης παιδιών. Ορισμένοι γονείς λένε ότι οι λογαριασμοί τους έχουν κλείσει χωρίς τέτοιες παραβιάσεις.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας για αυτό το ρεπορτάζ, ο λογαριασμός στον οποίο αναφέρεται το άρθρο, έκλεισε δύο φορές. Η Meta θεώρησε η ίδια ότι είχε μπει σε επικίνδυνα μονοπάτια – κάνοντας αυτό που δεν έκανε η μητέρα, επιλέγοντας να τον διατηρεί ανοιχτό για να αυξάνονται οι followers της κόρης. Αλλά ο λογαρισμός κλείνει για ένα μικρό διάστημα μόνο. Οι δυνατότητες σεξουαλικής εκμετάλλευσης έφηβων κοριτσιών είναι ακόμη εκεί – πολλές φορές με ευθύνη των γονιών.
