Στο μακρινό 1962 τρεις άνδρες πέτυχαν το ακατόρθωτο: Δραπέτευσαν από το Αλκατράζ. Η τελική μοίρα του Φρανκ Μόρις και των αδελφών Άνγκλιν παραμένει μυστήριο, αλλά η ευρηματικότητα και η αποφασιστικότητα της τολμηρής απόδρασής τους, από τη φυλακή με τα πιο αυστηρά μέτρα ασφαλείας στις ΗΠΑ, συνεχίζει να κεντρίζει ενδιαφέρον. Δύο χρόνια αργότερα, το BBC επέστρεψε στον τόπο του εγκλήματος.
Το απόρθητο φρούριο
Τον Μάιο του 1964, ο Μάικλ Τσάρλτον του BBC Panorama έκανε «το πιο τρομακτικό ταξίδι στον εγκληματικό κόσμο» διασχίζοντας τα νερά του κόλπου του Σαν Φρανσίσκο για να δει το διαβόητο νησί των φυλακών Αλκατράζ. Με το παρατσούκλι «the Rock», το ομοσπονδιακό σωφρονιστικό ίδρυμα ήταν υπεύθυνο για την κράτηση ορισμένων από τους πιο επικίνδυνους εγκληματίες στις ΗΠΑ. Το θεωρούσαν απόρθητο φρούριο. Αλλά τον Ιούνιο του 1962, τρεις άνδρες απέδειξαν ότι αυτό δεν ισχύει.
Το Αλκατράζ ήταν αρχικά ένα ναυτικό αμυντικό φρούριο. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου των ΗΠΑ, λόγω της απομόνωσης του νησιού, των απότομων βράχων και των ψυχρών ρευμάτων, που που το περιέβαλαν, κρατούνταν εκεί αιχμάλωτοι.
Στις αρχές του 20ου αιώνα ξαναχτίστηκε ως στρατιωτική φυλακή. Στη δεκαετία του 1930, καθώς οι ΗΠΑ προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν το αχαλίνωτο οργανωμένο έγκλημα που άκμασε κατά τη διάρκεια της ποτοαπαγόρευσης, έγινε φυλακή για ποινικούς.
Σύντομα άρχισαν να καταφθάνουν οι πιο τρομακτικοί κατάδικοι από το ομοσπονδιακό σύστημα φυλακών. Μεταξύ των πιο διάσημων κρατουμένων του ήταν οι διαβόητοι γκάνγκστερ Αλ Καπόνε, Τζορτζ “Machine Gun” Κέλι, καθώς και ο καταδικασμένος δολοφόνος Ρόμπερτ Στράουντ, ο οποίος αργότερα θα γινόταν περισσότερο γνωστός ως “Birdman of Alcatraz”.
Εγκληματίας από τα 13 και με εμπειρία στις αποδράσεις
Τέσσερα χρόνια πριν το Panorama ταξιδέψει εκεί, ο Φρανκ Λι Μόρις είχε φτάσει στο νησί. Ορφανός σε ηλικία 11 ετών και καταδικασμένος για το πρώτο του έγκλημα στα 13 έτη, ο Μόρις είχε περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, μπαινοβγαίνοντας στις φυλακές. Θεωρούμενος ιδιαίτερα ευφυής, ήταν ένας έμπειρος εγκληματίας, με κατηγορίες που κυμαίνονταν από κατοχή ναρκωτικών μέχρι ένοπλη ληστεία και, ίσως το πιο αξιοσημείωτο, αποδράσεις από τη φυλακή.
Είχε σταλεί στο Rock τον Ιανουάριο του 1960 μετά την απόδρασή του από το σωφρονιστικό κατάστημα της Λουιζιάνα. Μόλις έφτασε στο Αλκατράζ, άρχισε να σκέφτεται πώς θα φύγει. Μαζί του στο κελί του οι αδερφοί Τζον και Κλάρενς Άνγκλιν και ο Άλεν Γουέστ που είχαν καταδικαστεί για ληστείες τραπεζών. Εκείνοι ήταν τρόφιμοι στο Αλκατράζ από το 1957. Γνωρίζονταν μεταξύ τους από προηγούμενες «θητείες» στη φυλακή.
Το σχέδιο
Οι τέσσερις κρατούμενοι άρχισαν να επινοούν ένα περίτεχνο και τολμηρό σχέδιο για να δραπετεύσουν. Σε μια περίοδο αρκετών μηνών, σκάλισαν το κατεστραμμένο από αλάτι σκυρόδεμα γύρω από τον αεραγωγό, που υπήρχε κάτω από τους νεροχύτες τους. Χρησιμοποίησαν κυρίως μεταλλικά κουτάλια από την τραπεζαρία και ένα αυτοσχέδιο…τρυπάνι κατασκευασμένο από κινητήρα ηλεκτρικής σκούπας και πεταμένες λεπίδες πριονιού. Έσκαψαν σε έναν αφύλακτο βοηθητικό διάδρομο. Για να καλύψει τον θόρυβο του τρυπανιού, ο Μόρις έπαιζε το ακορντεόν του.
Όταν δημιούργησαν μια τρύπα αρκετά μεγάλη για να συρθούν στο διάδρομο, ανέβηκαν στο άδειο επάνω επίπεδο του κελιού και έστησαν ένα μυστικό εργαστήριο. Κάλυπταν τις τρύπες στον τοίχο του κελιού με περιοδικά από τη βιβλιοθήκη της φυλακής. Μόλις ήταν στο εργαστήριό τους, ξεκίνησαν να κατασκευάζουν μια αυτοσχέδια λαστιχένια σχεδία και σωσίβια φτιαγμένα από περισσότερα από 50 κλεμμένα αδιάβροχα.
Αλλά ενώ δούλευαν, έπρεπε να κρύψουν την απουσία τους από τους φρουρούς που έκαναν περιοδικά νυχτερινούς ελέγχους. Έτσι, σμίλεψαν ομοιώματα του κεφαλιού τους από σαπούνι, οδοντόκρεμα και χαρτί υγείας. Για να τα κάνουν να φαίνονται πιο ρεαλιστικά, χρησιμοποίησαν αληθινά μαλλιά από το πάτωμα του κουρείου της φυλακής. Στη συνέχεια τα έβαζαν στα κρεβάτια τους με ρούχα και πετσέτες κάτω από τις κουβέρτες τους σε σχήμα του σώματός τους για να φαίνεται σαν να κοιμούνται.
Και η εφαρμογή του
Τελικά, το βράδυ της 11ης Ιουνίου 1962, ήταν έτοιμοι να θέσουν σε εφαρμογή το έξυπνο σχέδιό τους. Αφήνοντας τα εικονικά κεφάλια στα κρεβάτια τους για να ξεγελάσουν τους φρουρούς, ο Μόρις και τα δύο αδέρφια Άνγκλιν σύρθηκαν έξω από το κελί. Η απόδραση του Γουέστ απέτυχε όταν δεν μπόρεσε να βγει εγκαίρως από το κελί του και έτσι οι άλλοι έφυγαν χωρίς αυτόν.
Ανέβηκαν στην οροφή του κτιρίου, στη συνέχεια κατέβηκαν στην αυλή της φυλακής, πιασμένοι από έναν εξωτερικό σωλήνα αποχέτευσης, σκαρφάλωσαν δύο διαδοχικούς φράχτες από συρματοπλέγματα μήκους 3,7 μέτρων και βρέθηκαν στη βορειοανατολική ακτή του νησιού. Εκεί φούσκωσαν τη βάρκα τους και χάθηκαν μέσα στη νύχτα. Ο συναγερμός σήμανε μόνο το επόμενο πρωί, όταν ανακαλύφθηκαν τα… ψεύτικα κεφάλια.
Στις 14 Ιουνίου, το Λιμενικό Σώμα βρήκε ένα από τα κουπιά των κρατουμένων. Την ίδια μέρα, οι εργάτες βρήκαν ένα πακέτο με τα προσωπικά είδη των δύο αδελφιών, σφραγισμένο με καουτσούκ. Επτά μέρες αργότερα κάποια υπολείμματα της σχεδίας ξεβράστηκαν κοντά στη γέφυρα Golden Gate και την επόμενη μέρα ανακαλύφθηκε ένα από τα αυτοσχέδια σωσίβια. Όμως οι τρεις φυγάδες δεν εθεάθησαν ποτέ ξανά.
Ανοιχτή υπόθεση
Παρόλο που οι κρατούμενοι δραπέτευσαν από τη φυλακή, οι αρχές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πρέπει να πνίγηκαν στην προσπάθειά τους να φύγουν από το νησί. Οι σοροί τους ωστόσο δεν βρέθηκαν ποτέ και έτσι δεν μπορεί κανείς να το πει αυτό με βεβαιότητα.
Η φυλακή του Αλκατράζ έκλεισε το 1963, ένα χρόνο μετά την απόδραση των ανδρών.
