Τα βλέμματα των αγορών στρέφονται στις επόμενες κινήσεις της Fed και της ΕΚΤ και στο εάν έχουν πραγματικά κερδίσει τη σκληρή μάχη κατά του πληθωρισμού, ώστε να αρχίσουν σύντομα να μειώνουν τα επιτόκια. Η ακρίβεια επιμένει, αλλά και οι πιέσεις στην οικονομία εντείνονται, πυροδοτώντας μεγάλο δίλημμα στους κεντρικούς τραπεζίτες. Την τελευταία φορά που ο πληθωρισμός είχε εξελιχθεί σε τόσο επίμονη, κορυφαία πρόκληση για την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ ήταν στη δεκαετία του 1970.
Ο τότε διοικητής της Federal Reserve, Πολ Βόλκερ, πιστώθηκε ευρέως τον περιορισμό του ρυθμού πληθωρισμού και τις προσδοκίες ότι ο πληθωρισμός θα συνεχιστεί. Ο πληθωρισμός είχε κορυφωθεί στο 14,8% τον Μάρτιο του 1980 και υποχώρησε κάτω από το 3% έως το 1983.
Οι παρενέργειες
Η Fed υπό τον Βόλκερ είχε αυξήσει το βασικό επιτόκιο από 11% το 1979 σε 21,5% μέσα στο 1981. Με τον τρόπο αυτό οι τιμές καταναλωτή σταθεροποιήθηκαν, αλλά το λεγόμενο «σοκ του Βόλκερ» δεν ήρθε χωρίς κόστος. Η οικονομία βυθίστηκε σε ύφεση και το ποσοστό της ανεργίας αυξήθηκε πάνω από το 10%.
Τότε λοιπόν ο διοικητής της Fed κλήθηκε να δώσει εξηγήσεις. Αν και σήμερα οι περισσότεροι αναγνωρίζουν πως δεν είχε άλλη επιλογή για να αντιμετωπίσει τον καλπάζοντα πληθωρισμό από το να αυξήσει δραματικά το κόστος του χρήματος και να μειώσει την προσφορά του, εκείνη την εποχή είχε δεχθεί σφοδρή κριτική. Ιδιαίτερα καυστικός ήταν ο επιφανής οικονομολόγος και Νομπελίστας, Μίλτον Φρίντμαν, γνωστός για την έρευνά του στην ανάλυση της συμπεριφοράς και τη νομισματική ιστορία και θεωρία. Ήταν ηγέτης της Οικονομικής Σχολής του Σικάγου και των μονεταριστών και υπέρμαχος του φιλελευθερισμού.
Η κριτική του Φρίντμαν
Θα πίστευε κανείς πως ο Φρίντμαν θα έβλεπε με συμπάθεια την πολιτική του Βόλκερ. Ωστόσο, τόνιζε τότε πως η μεταβλητότητα της νομισματικής ανάπτυξης είχε τριπλασιαστεί από τον Οκτώβριο του 1979 έως τον Ιούλιο του 1982, δίνοντας στις αποφάσεις της Fed έναν «καθαρά ρητορικό χαρακτήρα». Ως εκ τούτου, ήταν βαθιά επικριτικός για το «σοκ του Βόλκερ» και δεν θεώρησε ποτέ τη νομισματική πολιτική που εφαρμόστηκε τότε ως μονεταριστική.
Στις 30 Ιανουαρίου 1981 o Μίλτον Φρίντμαν έγραφε σε άρθρο – γνώμης στη Wall Street Journal, για τις εξηγήσεις που έδινε για την πολιτική του ο Βόλκερ. «Μου θυμίζουν τον άνθρωπο εκείνο που συνελήφθη επειδή σκότωσε τους γονείς του και ζητούσε από το δικαστήριο να δείξει επιείκεια, γιατί ήταν ορφανός».
