Με τους αγώνες του Euro 2024 να είναι σε πλήρη εξέλιξη στη Γερμανία, μία νέα μελέτη ήρθε να «φωτίσει» τη στάση των διαιτητών και να εξηγήσει γιατί κάποιοι «άρχοντες» είναι αυστηροί και άλλοι, λιγότερο:
«Είναι θέμα ύψους», υποστηρίζουν Γερμανοί και Αυστριακοί ερευνητές , με επικεφαλής τον Μάριο Λάκνερ από το Πανεπιστήμιο του Λιντς. Ο Λάκνερ μαζί με δύο ερευνητές από το Fernuniversität Hagen, ανέλυσαν 2.340 αγώνες στη γερμανική Bundesliga μεταξύ 2014 και 2021 και εξέτασαν προσεκτικά πώς τιμωρούνταν οι παίκτες από διαφορετικούς διαιτητές. «Το υποσυνείδητο αποφασίζει: Η μελέτη έδειξε ότι το ύψος ενός παίκτη σε σχέση με τον διαιτητή, μπορεί να επηρεάσει τη σοβαρότητα και τον αριθμό των ποινών σε ποδοσφαιρικούς αγώνες», αναφέρει η μελέτη.
Το μέσο ύψος των ανδρών διαιτητών στην Bundesliga είναι 1,86 μέτρα, ενώ το μέσο ύψος των ποδοσφαιριστών είναι 1,84 μέτρα. «Αν ένας διαιτητής είναι περίπου ένα κεφάλι πιο κοντός από τον παίκτη που θέλει να τιμωρήσει, είναι πιο πιθανό να επιβάλει πιο σκληρή τιμωρία για κάποιο παράπτωμα», τονίζει Λάκνερ. «Μιλάμε ήδη για μια αλλαγή συμπεριφοράς των διαιτητών που μας εξέπληξε όσον αφορά το μέγεθος…Είναι επτά ως 10% πιο πιθανό να δώσει πέναλτι ο διαιτητής , αν είναι 10-25 εκατοστά κοντύτερος από τον παίκτη», υποστηρίζει.
Η επιρροή του… Ναπολέοντα
Για παίκτες που είναι πολύ ψηλότεροι από τους ίδιους, οι διαιτητές είναι πιο πιθανό να σφυρίξουν ένα φάουλ και να καταφύγουν σε κίτρινη κάρτα, για να κερδίσουν υποσυνείδητα τον σεβασμό, λέει ο Λάκνερ και αποδίδει τη συμπεριφορά αυτή στο λεγόμενο «φαινόμενο Ναπολέοντα».
Σύμφωνα με Αγγλους ιστορικούς, το γεγονός ότι ο Ναπολέων Βοναπάρτης ήταν πολύ κοντός, ήταν η πηγή της επιθετικότητάς του!
Σύμφωνα με τους ιστορικούς, ο Ναπολέων ήταν 1.68. Δεν ήταν βέβαια τόσο κοντός για εκείνη την εποχή, που οι άνθρωποι ήταν πιο μικρόσωμοι, λόγω της κακής διατροφής και των κακουχιών. Σύμφωνα με το BBC, οι ιστορικοί υπολογίζουν τώρα ότι στην πραγματικότητα ο Ναπολέων ήταν στην ουσία, δύο πόντους ψηλότερος από τον πρώην πρόεδρο της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί. «Αναφερόμαστε στο ύψος του Ναπολέοντα όταν θέλουμε να περιγράψουμε ανθρώπους που αναπληρώνουν το μικρό τους ανάστημα με το να είναι δυνατοί και επιθετικοί», τονίζουν Αγγλοι ιστορικοί.
Λιγότερο αυστηροί οι ψηλοί διαιτητές
«Είναι ενδιαφέρον, λέει ο Λάκνερ ,ότι τα δεδομένα έδειξαν επίσης ένα αντίστροφο φαινόμενο Ναπολέοντα: Οι διαιτητές που είναι σχετικά ψηλότεροι σε σύγκριση με τον παίκτη που τιμωρούν, επιβάλλουν επίσης λιγότερα πέναλτι. Τιμωρούν τους παίκτες που είναι κοντύτεροι από αυτούς κατά 16% λιγότερο, σε σύγκριση με διαιτητές που κοιτούν τους παίκτες «στο ύψος των ματιών».
«Οι ψυχολόγοι θα έλεγαν ότι αυτό συμβαίνει απλώς και μόνο επειδή άνθρωποι που είναι σχετικά πιο κοντοί προσπαθούν να αποκτήσουν εξουσία μέσω αυτών των τιμωριών. Αυτό έχει αποδειχθεί σε πολλά πλαίσια και δεν μας εκπλήσσει που είναι το ίδιο εδώ», προσθέτει ο Λάκνερ.
Η έρευνα έδειξε επίσης ότι στο δεύτερο ημίχρονο, οι σχετικά πιο κοντοί διαιτητές επιβάλουν λιγότερο αυστηρές ποινές. Ο Λάκνερ υποστηρίζει επίσης ότι είναι πιθανό οι ιδιαίτερα αυστηροί διαιτητές να είναι απλώς λιγότερο επιτυχημένοι στην καριέρα τους ή να επηρεάζονται ασυνείδητα.
Θα επηρεάσουν το Euro 2024
Οι ερευνητές αναμένουν μάλιστα ότι η διαφορά ύψους των διαιτητών θα έχει επίδραση στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της Γερμανίας. «Υποθέτω ότι θα λειτουργήσει με σχετικά παρόμοιο τρόπο. Στα διεθνή τουρνουά έχετε διαιτητές από όλη την Ευρώπη, που αντιπροσωπεύουν την ελίτ, οπότε θα ήταν συναρπαστικό να το δούμε»
Σε κάθε περίπτωση πάντως, υπάρχουν πολλές διαφορές ανάμεσα στους διαιτητές και τον Ναπολέοντα. Όπως λέει ο βιογράφος του Βοναπάρτη, Μάκ Λιν, «ο Ναπολέων ήταν ένας ριψοκίνδυνος άνθρωπος που τον καθοδηγούσε η ευφυΐα του. Ηταν αναίσθητος άνθρωπος, αδιάφορος για τον πόνο των άλλων και κυρίως ερωτευμένος με τον πόλεμο». Ευτυχώς δεν υπάρχουν τέτοιοι διαιτητές. Ψηλοί ή κοντοί…
