Το 2022 αναμένεται να είναι πολύ σημαντικό έτος για τον κόσμο του αθλητισμού, τόσο εντός όσο και εκτός γηπέδου.
Τους επόμενους μήνες θα πραγματοποιηθούν αθλητικές εκδηλώσεις υψηλότατου επιπέδου σε όλο τον πλανήτη, με κορυφές του ενδιαφέροντος τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες που θα διεξαχθούν στο Πεκίνο και το Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA, που θα φιλοξενηθεί στο Κατάρ και το οποίο για πρώτη φορά στην ιστορία θα παιχτεί τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο.
Δύο τεράστιες διοργανώσεις, που περιβάλλονται από τουρνουά και πρωταθλήματα που γίνονται κάθε χρόνο. Το Ράλι Παρίσι-Ντακάρ διεξάγεται ήδη στη Σαουδική Αραβία τον Ιανουάριο, ενώ το Κύπελλο Εθνών Αφρικής φιλοξενείται αυτόν τον καιρό στο Καμερούν.
Τον Φεβρουάριο θα επανεκκινήσει το UEFA Champions League με την πιο «καυτή» φάση του, τη φάση των νοκ άουτ αγώνων, ενώ τον Απρίλιο θα δοθεί η εκκίνηση στο νέα διοργάνωση του παγκοσμίου πρωταθλήματος της Formula 1.
Η ανάλυση του καθηγητή Τσάντγουικ
Ωστόσο, όπως αναλύει ο καθηγητής Σάιμον Τσάντγουικ στην πλατφόρμα GeoSport, το πλαίσιο εντός του οποίου θα παρουσιαστεί το καθένα από αυτά τα τουρνουά εξελίσσεται διαρκώς κι έχει ήδη αλλάξει τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.
Ο κόσμος του αθλητισμού, ο κόσμος γενικότερα, είναι πολύ διαφορετικός από εκείνον τον 20ό αιώνα. Για να δώσουμε ένα πρώτο παράδειγμα, η Formula 1 έχει μετακινηθεί πολύ περισσότερο εκτός Ευρώπης από ό,τι πριν από 20 χρόνια.
Ομοίως, η Σαουδική Αραβία έχει γίνει το «σπίτι» του Ράλι Παρίσι-Ντακάρ. Το UEFA Champions League εξακολουθεί να χορηγείται από τη ρωσική κρατική ενεργειακή εταιρεία Gazprom, η οποία συμμετέχει στη διοργάνωση για σχεδόν μια δεκαετία. Δεν πουλάει τίποτα απευθείας στους καταναλωτές, αλλά συνάπτει συμφωνίες για την πώληση φυσικού αερίου σε χώρες.
Η κινεζική «διπλωματία των γηπέδων»
Στο Καμερούν, τα τέσσερα στάδια που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του Αφρικανικού Κυπέλλου κατασκευάστηκαν από την Κίνα, μαρτυρώντας τη διπλωματία των γηπέδων της Ανατολικής Ασίας.
Οι χώροι δωρήθηκαν στο Καμερούν από την κυβέρνηση του Πεκίνου ή χρηματοδοτήθηκαν μέσω δανείων με ευνοϊκούς όρους (χορηγήθηκαν κάτω από τα επιτόκια της αγοράς).
Ο λόγος για αυτήν την κίνηση έγκειται στο γεγονός ότι το αφρικανικό έθνος διαθέτει φυσικούς πόρους που χρειάζεται η Κίνα για να στηρίξει την οικονομική της ανάπτυξη.
Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες στην Κίνα είναι επίσης σημαντικοί, καθώς λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο των ολοένα και πιο περίπλοκων σχέσεων με τη Δύση, εν μέσω ανησυχιών για τη μειονότητα των Ουιγούρων στην Τσινγιάνγκ και του χειρισμού υποθέσεων, όπως αυτή της τενίστριας Πενγκ Σουάι.
Με αυτόν τον τρόπο, η Κίνα επιδιώκει να καθιερωθεί ως κορυφαίος οικοδεσπότης για εκδηλώσεις, ως σημαντικό μέλος της παγκόσμιας αθλητικής βιομηχανίας και ως μια ολοένα και πιο ισχυρή οικονομική και πολιτική δύναμη.
Το αμφιλεγόμενο προφίλ του Κατάρ
Να μην ξεχάσουμε το Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA στο Κατάρ. Το μεγαλύτερο γεγονός στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο έχει χρησιμεύσει ως βάση για την οικοδόμηση του έθνους, το εθνικό branding και τη χρήση της λεγόμενης «ήπιας δύναμης», καθώς το μικρό κράτος του Κόλπου επιδιώκει να καθαρίσει την παγκόσμια εικόνα και φήμη του.
Ωστόσο αυτό δεν είναι εύκολο πράγμα, δεδομένου ότι το Κατάρ παραμένει υπό παρακολούθηση εν μέσω ανησυχιών για τις συνθήκες των εργαζομένων, την ισότητα και τη μεταχείριση των μειονοτικών ομάδων.
Παράλληλα με τη γεωγραφία, η πολιτική παίζει επίσης τον ρόλο της στον 21ο αιώνα, ιδιαίτερα μέσω του αυξανόμενου ρόλου που διαδραματίζουν οι κυβερνήσεις και τα κράτη.
Για παράδειγμα, η Σαουδική Αραβία ξοδεύει δισεκατομμύρια δολάρια για τον αθλητισμό, κάτι που η κυβέρνηση του Ριάντ πιστεύει ότι είναι το μέσο με το οποίο μπορεί να προωθήσει μια εσωτερική μεταρρυθμιστική ατζέντα, μεταδίδοντας παράλληλα μια πιο προοδευτική εικόνα στον υπόλοιπο κόσμο.
Η γεωπολιτική οικονομία του Αθλητισμού
Ο τρόπος με τον οποίο η γεωγραφία, η πολιτική και η οικονομία αλληλεπιδρούν μεταξύ τους εγείρει την ανάγκη για έναν νέο τρόπο σύλληψης του αθλητισμού, ο οποίος μπορεί να οριστεί ως η γεωπολιτική οικονομία του Αθλητισμού.
Μετά από τρεις δεκαετίες βαθιών αλλαγών, συμπεριλαμβανομένης της παγκοσμιοποίησης και της ψηφιοποίησης, ο αθλητισμός δεν είναι πλέον απλώς θέμα ανταγωνισμού στο γήπεδο, αλλά εκτείνεται πολύ πέρα από αυτά τα όρια.
Ωστόσο, υπάρχουν μεγάλα προβλήματα που συνδέονται με τη γεωπολιτική οικονομία του αθλητισμού, υποστηρίζει ο καθηγητής Τσάντγουικ. Για παράδειγμα, ενώ το Κατάρ πιστεύει ότι είναι αφοσιωμένο στην οικοδόμηση του έθνους, οι επικριτές επισημαίνουν τα προβλήματα της χώρας με τις συνθήκες εργασίας.
Στην περίπτωση της Σαουδικής Αραβίας, ενώ το κράτος επιδιώκει να γίνει ένας σημαντικός παγκόσμιος οικοδεσπότης αθλητικών γεγονότων, πολλοί κατηγορούν τη χώρα ότι ανακυκλώνει την εικόνα και τη φήμη της μέσω του «sportwashing».
Ως εκ τούτου, καθώς οι οπαδοί προετοιμάζονται φέτος για να απολαύσουν μερικά από τα αγαπημένα τους αθλητικά γεγονότα, αξίζει να θυμόμαστε ότι ο αθλητισμός παραμένει ένα σημαντικό παιχνίδι, του οποίου όμως οι αγώνες μετατοπίζονται όλο και περισσότερο σε γεωγραφικό, πολιτικό και οικονομικό έδαφος.
