Της Μάρως Βακαλοπούλου
[email protected]
Brexit χωρίς εγγυήσεις για την αποφυγή ενός σκληρού συνόρου της Βρετανίας από τη Βόρεια Ιρλανδία δεν θα υπάρξει, (ξανά)υποσχέθηκε η Τερέζα Μέι από το Μπέλφαστ. Η γλώσσα ωστόσο που χρησιμοποίησε η Βρετανίδα πρωθυπουργός, ότι θέλει να αλλάξει, αλλά όχι να αντικαταστήσει το backstop, ξύπνησε για μία ακόμη φορά τα ευαίσθητα αντανακλαστικά των σκληροπυρηνικών Brexiters. Δυόμισι χρόνια μετά το δημοψήφισμα του 2016 και δύο μήνες πριν από το Brexit, οι ίδιοι παίκτες παίζουν το ίδιο παιχνίδι, άλλοτε κάνοντας – έστω μικρά – βήματα εμπρός και άλλοτε πέφτοντας «στην παγίδα» και επιστρέφοντας μεμιάς ξανά στην αφετηρία.
Η τεχνολογία θα μπορούσε να «παίξει έναν ρόλο» – αλλά σε κάθε περίπτωση όχι τον πρωταγωνιστικό – στις εναλλακτικές διαπραγματεύσεις για το backstop, κατέστησε χθες η Βρετανίδα πρωθυπουργός από τη Βόρεια Ιρλανδία, όπου πραγματοποιεί διήμερη επίσκεψη.
Η Μέι αναφερόταν στη συζήτηση που έχει ανοίξει τις τελευταίες μέρες σχετικά με το κατά πόσον είναι δυνατό τεχνολογικά μέσα (κάμερες και υπολογιστικά συστήματα, κατά το πρότυπο των συνόρων Νορβηγίας – Σουηδίας) να περιορίσουν το backstop, το λεγόμενο «δίχτυ ασφαλείας» που θέτουν ως προϋπόθεση για την αποφυγή των σκληρών ιρλανδικών συνόρων οι Βρυξέλλες.
Η Νορβηγία και η Σουηδία έχουν ένα από τα πιο προηγμένα από τεχνολογικής άποψης σύνορα στον κόσμο. Η Νορβηγία δεν είναι μέλος της Ε.Ε. (αν και βρίσκεται στην ενιαία αγορά). Τα σύνορα με τη Σουηδία είναι τα μεγαλύτερα χερσαία σύνορα της Ε.Ε.
Τα αυτοκίνητα περνούν από σταθμούς εξοπλισμένους με ειδικές κάμερες, οι οποίες αναγνωρίζουν τις πινακίδες κυκλοφορίας. Μέσω ειδικών υπολογιστικών συστημάτων δηλώνονται επίσης τα αγαθά στο τελωνείο, προτού απομακρυνθούν από τις αποθήκες. Σε κάθε περίπτωση, τα φορτηγά τα οποία μεταφέρουν προϊόντα είναι υποχρεωμένα να σταματούν για ελέγχους. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, η Ε.Ε. έχει απορρίψει κατηγορηματικά το ενδεχόμενο να αντικατασταθεί το backstop με τεχνολογικά μέσα ελέγχου στα σύνορα.
Κάθε κουβέντα της Μέι παρακολούθησαν, όπως ήταν αναμενόμενο, οι σκληροπυρηνικοί του Brexit, οι οποίοι έσπευσαν να «διαβάσουν» πίσω από τα λεγόμενά της ένα πισωγύρισμα σε όσα τους υποσχέθηκε στο Plan B’, προκειμένου να πάρει το ΟΚ για να επαναδιαπραγματευτεί με τους Ευρωπαίους ηγέτες τη συμφωνία αποχώρησης.
Το ιρλανδικό αδιέξοδο παραμένει στο ίδιο ακριβώς σημείο. Οι Brexiters θέλουν με κάθε τρόπο την έξοδο της χώρας από την τελωνειακή ένωση. Θεωρητικά, οι τελωνειακές αρχές θα έπρεπε να βρίσκονται ανάμεσα στη Βόρεια Ιρλανδία και την Ιρλανδία. Η δημιουργία ωστόσο ενός τέτοιου συνόρου – με ελέγχους – θα έθετε σε κίνδυνο την ειρήνη που επετεύχθη με τη Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής, το 1998. Για να αποφευχθεί αυτό, προτείνεται η λύση του backstop, βάσει της οποίας η Βόρεια Ιρλανδία θα παραμείνει στην ενιαία αγορά έως ότου βρεθεί άλλη λύση. Για τους Ενωτικούς ωστόσο, καθώς και για τους Βρετανούς, η λύση αυτή είναι απαράδεκτη, αφού επί της ουσίας θέτει ένα σύνορο μεταξύ Βρετανίας και Βόρειας Ιρλανδίας υπονομεύοντας την ενότητα του Ηνωμένου Βασιλείου.
Εάν όντως η Μέι υπαναχωρεί, ενόσω ετοιμάζεται για μία νέα σειρά συναντήσεων την Πέμπτη στις Βρυξέλλες – με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, τον πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ – τότε κινδυνεύει να ανοίξει ξανά το «μέτωπο» με τους αντάρτες του Συντηρητικού Κόμματός της.
Γιούνκερ και Τουσκ δεν έχουν αφήσει περιθώρια για ελπίδες διαπραγμάτευσης. Και σύμφωνα με την «Guardian», από το Νο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ δεν αναμένουν θερμή υποδοχή της Μέι στις Βρυξέλλες. Εκτιμούν ωστόσο ότι ανοίγει ένας νέος κύκλος διαπραγμάτευσης.
