Στο Μαθηματικό με 3125 μόρια- Πώς φτάσαμε εδώ;

Του Στράτου Στρατηγάκη
Μαθηματικού – Ερευνητή
[email protected]

Πολύς θόρυβος έγινε για τις πολύ χαμηλές βάσεις εισαγωγής στις Πανελλαδικές Εξετάσεις του 2020. Πράγματι ο φοιτητής που μπήκε με 3.125 μόρια στο τμήμα Μαθηματικών Σάμου πολύ δύσκολα θα αποφοιτήσει. Πρέπει να ξεκινήσει τα Μαθηματικά από την αρχή. Από την Α Λυκείου. Μπορεί το παιδί, τώρα που όλη η Ελλάδα μιλάει γι’ αυτό, να το πιάσει από την αρχή και να τα καταφέρει να σπουδάσει. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι πως φτάσαμε ως εδώ και τι μπορεί να γίνει.

Αρχικά πρέπει να αναρρωτηθούμε όχι απλά γιατί μπήκε στο Πανεπιστήμιο αυτό το παιδί και πολλά άλλα με χαμηλότερη βαθμολογία, αλλά γιατί αυτά τα παιδιά πήραν Απολυτήριο Λυκείου. Δυστυχώς όποιος μαθητής είναι παρών στην τάξη, χωρίς να είναι απαραίτητο να παρακολουθεί το μάθημα, παίρνει Απολυτήριο Λυκείου. Το Γενικό Λύκειο δεν είναι δηλαδή Γενικό Λύκειο, αλλά χώρος κοινωνικοποίησης κάποιων μαθητών. Αν υπήρχε κάποια στοιχειώδης απαίτηση γνώσεων για την απόκτηση του Απολυτηρίου δεν θα εισάγονταν αμαθείς στα Πανεπιστήμιά μας. Φυσικά δεν είναι λύση στο πρόβλημα η βάση του 10, που δεν είναι λύση, απλά είναι απαγόρευση. Είναι η λογική πονάει κεφάλι κόψει κεφάλι. Μας ενδιαφέρει τα παιδιά να μάθουν όχι απλά να κοπούν. Δοκιμάστηκε, απέτυχε, καταργήθηκε. Δυστυχώς, όμως, όταν δεν έχεις όραμα δεν έχεις και λύσεις να προτείνεις. Ανακυκλώνεις και επαναλανσάρεις μεταχειρισμένες ιδέες.

Ας δούμε το θέμα των χαμηλών βάσεων, γιατί είναι πιο πολύπλοκο από όσο φαίνεται. Οι βάσεις καθορίζονται από την προσφορά θέσεων (αριθμός εισακτέων), τις επιδόσεις των υποψηφίων στις Πανελλαδικές και τη ζήτηση, όπως αποτυπώνεται από τη συμπλήρωση των Μηχανογραφικών Δελτίων των υποψηφίων. Προφανώς, δεν έχουν καμία σχέση με την αξία της σχολής και δεν μπορούν επουδενί να αποτελούν αξιολόγηση της σχολής. Ας δούμε την εξέλιξη των βάσεων στο τμήμα Μαθηματικών Σάμου για να καταλάβουμε τι συνέβη. Στον πίνακα βλέπουμε ότι η βάση ήταν 15.404 μόρια το 20004 και 15.067 μόρια το 2010. Μετά άρχισε να πέφτει. Αυτό έγινε γιατί από το 2011 τα  θέματα των Πανελλαδικών ήταν πολύ πιο δύσκολα από ότι πριν. Το τμήμα έχασε ένα 20% της βάσης του επειδή δυσκόλεψαν τα θέματα. Τα τρία τελευταία χρόνια είδαμε να δυσκολεύουν πάρα πολύ τα θέματα στη Φυσική και τη Χημεία, προκειμένου να ξεχωρίσουν οι άριστοι από τους πολύ καλούς που διαγωνίζονται για την εισαγωγή τους στις Ιατρικές Σχολές. Σωστό ήταν αυτό αλλά έριξε τη βάση του τμήματος στα 10.088 μόρια. Καλά μέχρι εδώ. Τα πολύ δύσκολα θέματα αποδείχθηκε ότι δεν δημιούργησαν το μεγάλο πρόβλημα.

Το πρόβλημα ήταν το 2019 και το 2020. Το 2019 ο κ. Γαβρόγλου κατάργησε τα ΤΕΙ και ίδρυσε πολλά νέα τμήματα στα Πανεπιστήμια. Τα νέα τμήματα, αν ιδρύονταν σύμφωνα με τις επιθυμίες των υποψηφίων θα ήταν Ιατρικές Σχολές και γενικότερα σχολές στις Επιστήμες Υγείας. Δεν έγινε αυτό. Μόνο δύο τμήματα Φυσικοθεραπείας στη Σπάρτη και Εργοθεραπεία στην Πτολεμαΐδα ίδρυσε αφήνοντας τους υποψηφίους να συνωστίζονται και να διαγωνίζονται με πολύ σκληρό ανταγωνισμό γι’ αυτές τις σχολές, ενώ θέσεις υπάρχουν για όλους. Αν ιδρύονταν με τη λογική τι ζητά η αγορά εργασίας θα ιδρύονταν πολλά τμήματα πληροφορικής, που όλοι λένε ότι είναι το μέλλον και θα δημιουργηθούν πολλές θέσεις εργασίας. Κανένα νέο τμήμα πληροφορικής δεν ιδρύθηκε. Ιδρύθηκαν, στην περίπτωσή μας, δύο νέα τμήματα Μαθηματικών: ένα στη Λαμία και ένα στην Καστοριά. Χρειαζόμαστε περισσότερους Μαθηματικούς; Όχι δεν χρειαζόμαστε αλλά δημιουργήσαμε πολλές νέες θέσεις. Ζητούν οι υποψήφιοι σπουδές Μαθηματικών; Όχι ιδιαίτερα, όπως φαίνεται από τις προτιμήσεις των υποψηφίων στα Μηχανογραφικά τους. Ιδρύθηκαν δηλαδή τμήματα που ούτε θέλαμε ούτε χρειαζόμαστε. Αυτό, όμως, είχε συνέπειες. Οι υποψήφιοι επέλεξαν, μεταξύ των τμημάτων Μαθηματικών, με βάση την απόσταση από το σπίτι τους. Σ’ αυτή την περίπτωση η Σάμος χάνει, αφού είναι πιο μακριά από το σπίτι των περισσότερων Ελλήνων. Προτίμησαν τη Λαμία και την Καστοριά, με αποτέλεσμα η βάση στη Σάμο να βρεθεί στα 7.501 μόρια.

Ο αριθμός των εισακτέων δεν άλλαξε το 2020 γιατί όπως σωστά δήλωσε η κα. Κεραμέως η πανδημία δημιούργησε ήδη προβλήματα στους μαθητές, ας μην τους δημιουργήσουμε και άλλα. Οι υποψήφιοι, όμως, έκαναν στροφή από το 2^ο πεδίο προς το 4^ο πεδίο, θεωρώντας ότι είναι πιο εύκολο να διαβάζεις Οικονομία και Πληροφορική, παρά Φυσική και Χημεία. Αυτή η στροφή άδειασε το 2^ο πεδίο, με αποτέλεσμα να περάσουν όλοι οι υποψήφιοι και να μείνουν και κενές θέσεις και έφερε συνωστισμό και συνεπώς άνοδο των βάσεων στο 4^ο πεδίο. Η έλλειψη υποψηφίων στο 2^ο πεδίο έριξε τη βάση στα 3125 μόρια. Το Υπουργείο Παιδείας γνώριζε τους αριθμούς, από τις δηλώσεις του Μαρτίου, αλλά δεν έκανε κάποια διορθωτική κίνηση στον αριθμό των εισακτέων.

Θα μπορούσαν να δηλώνουν το τμήμα Μαθηματικών υποψήφιοι από το 4^ο Πεδίο; Θα μπορούσαν, αφού η Πληροφορική και η Οικονομία είναι πιο κοντά στα Μαθηματικά από τη Φυσική και τη Χημεία. Αυτό όμως θα έβαζε προνομιακά τους υποψηφίους από το 4^ο Πεδίο, λόγω των πιο εύκολων μαθημάτων, αδικώντας τους υποψηφίους από το 2^ο Πεδίο.

Βλέπουμε ότι το σύστημα εισαγωγής με τα 4 Πεδία έχει φτάσει στα όριά του μετά από 37 χρόνια και πρέπει επειγόντως να καταργηθεί. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε μέχρι τότε είναι να μετράει τους υποψηφίους από κάθε Πεδίο και να κατανέμει τις θέσεις των εισακτέων αναλογικά στις σχολές, ώστε οι υποψήφιοι από κάθε πεδίο να έχουν περίπου τις ίδιες πιθανότητες επιτυχίας. Αυτό δεν είναι πάντα εφικτό γιατί υπάρχουν και χωροταξικά δεδομένα για τον αριθμό των φοιτητών που μπορεί να εκπαιδεύσει κάθε τμήμα.

Το πρόβλημα είναι ότι η λύση του πολύπλοκου και χρονίζοντος προβλήματος του συστήματος εισαγωγής απαιτεί ιδέες που δεν βλέπουμε να έχουν όσοι αποφασίζουν. Είδαμε τι αποφάσεις πήρε ο κ. Γαβρόγλου. Ας δούμε τι έχει προτείνει μέχρι τώρα η κα. Κεραμέως: την επαναφορά της βάσης του 10, επιπλέον βάση από κάθε Πανεπιστήμιο και επαναφορά των Λατινικών. Είναι προφανές ότι έτσι δεν λύνεται κανένα πρόβλημα.