Έκκληση να μη μπει σε καραντίνα η Ελλάδα και να μη συνεχιστεί η πρακτική που εμποδίζει τη μετακίνηση των ανθρώπων αιτούντων άσυλο απευθύνει η Human Rights Watch – Παρατηρητήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Το Παρατηρητήριο διαπιστώνει σοβαρά εμπόδια για τους αιτούντες άσυλο και τους μετανάστες αποδίδοντας τα αίτια τόσο στην Ελλάδα όσο και στην κωλυσιεργία της Ε.Ε.
Οι αιτούντες άσυλο και οι μετανάστες στην Ελλάδα «αντιμετωπίζουν χαοτικές διαδικασίες εγγραφής, σοβαρά εμπόδια στην εφαρμογή του ασύλου, καθώς και ανεπαρκείς συνθήκες υποδοχής, γεγονός που οφείλεται στα πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, αλλά και στην κωλυσιεργία της ΕΕ», αναφέρει.
Χαρακτηρίζει ως βαθύτατα ανησυχητικό να συζητούν ηγέτες της Ε.Ε. σχέδια για να παγιδεύσουν τους ανθρώπους στην Ελλάδα με τη σφράγιση των βόρειων συνόρων της χώρας.
«Οι άνθρωποι εξακολουθούν να διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να φτάσουν στην Ευρώπη, και χιλιάδες άλλοι υποφέρουν στην Ελλάδα», δήλωσε η Εύα Κιοσσέ, ειδικός για την Ελλάδα της Human Rights Watch, προσθέτοντας ότι «η Ελλάδα έχει το μερίδιο της ευθύνης για την κατάσταση στην περιοχή, αλλά η μετατροπή της χώρας σε μια αποθήκη δεν είναι λύση για την κρίση των προσφύγων στην Ευρώπη».
Η Ελλάδα πρέπει να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις
Η Human Rights Watch σημειώνει ότι «η Ελλάδα πρέπει να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις στο σύστημα ασύλου της για να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με την ΕΕ και τα διεθνή πρότυπα, τονίζει.
Από την άλλη, η ΕΕ στο σύνολό της θα πρέπει να λάβει αποτελεσματικά μέτρα για τη δίκαιη κατανομή ευθύνης στην κρίση των προσφύγων, κατά τρόπο που να σέβεται τα δικαιώματα όλων των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών».
Να κινηθούν γρήγορα οι χώρες της Ε.Ε.
Επίσης καλούνται οι χώρες της ΕΕ να κινηθούν γρήγορα για να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους στο πλαίσιο του σχεδίου μετεγκατάστασης και να ελαφρύνουν το βάρος από την Ελλάδα.
Επίσης, να βοηθήσουν, ώστε οι άνθρωποι που φτάνουν στην Ελλάδα να διευκολύνονται να συμμετάσχουν μέσω της καλύτερης ενημέρωσης και ταχύτερης επεξεργασίας απογραφής, και να διασφαλίσουν την ορθή λειτουργία των hotspots με πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων των μεταναστών. Το σύστημα του Δουβλίνου θα πρέπει να αντικατασταθεί με πιο δίκαιους μηχανισμούς για τον προσδιορισμό του κράτους-μέλους που είναι αρμόδιο για την εξέταση κάθε συγκεκριμένης αίτησης διεθνούς προστασίας.
«Η ΕΕ πρέπει να επεκτείνει τα ασφαλή και νομικά περάσματα στους ανθρώπους που ταξιδεύουν στην Ευρώπη, στοχεύοντας, μεταξύ άλλων, στην αύξηση της επανεγκατάστασης, την υποδοχή για ανθρωπιστικούς λόγους, την έκδοση βίζας για διάφορες περιπτώσεις, και τη διευκόλυνση της οικογενειακής επανένωσης» σημειώνεται.
Παγίδευση των αιτούντων άσυλο
Το Παρατηρητήριο χαρακτηρίζει καταστροφικές για άνδες, γυναίκες και παιδιά που αιτούνται άσυλο οποιαδήποτε παγίδευση σε υποτυπώδεις συνθήκες στην Ελλάδα, μάλιστα σημειώνει ότι είναι το ακριβώς αντίθετο από το είδος της κατανομής των ευθυνών που πρέπει να δούμε.
Η κ. Κιοσσέ σημειώνει ότι «θα σημάνει επίσης την παντελή έλλειψη ηγεσίας από την ΕΕ στη συνεχιζόμενη παγκόσμια κρίση προσφύγων».
«Πάνω από 800.000 άνθρωποι πέρασαν από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά το 2015 και πάνω από 44.000 έχουν κάνει το ταξίδι από τις αρχές του 2016. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, τουλάχιστον 158 γυναίκες, άνδρες και παιδιά έχασαν τη ζωή τους στο Αιγαίο Πέλαγος από την αρχή του 2016. Ένα σημαντικό μέρος αυτών που το έκαναν με επιτυχία το πέρασμα στην Ελλάδα, ταξίδεψε στη συνέχεια μέσω των Δυτικών Βαλκανίων και σε άλλες χώρες της ΕΕ. Χιλιάδες παραμένουν στην Ελλάδα, αφότου η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας έκλεισε τα σύνορά της το Νοέμβριο σε όλους, εκτός από μια χούφτα εθνικοτήτων», σημειώνει η οργάνωση.
Βοηθητική η πρακτική επανεγκατάστασης από Τουρκία
Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι η πρακτική της επανεγκατάστασης κατευθείαν από την Τουρκία προς την ΕΕ θα βοηθούσε ώστε εδραιωθούν ασφαλείς και νόμιμες εναλλακτικές λύσεις για τους αιτούντες άσυλο, αλλά δεν θα πρέπει να ζητείται από την Ελλάδα να επιστρέφει με συνοπτικές διαδικασίες τους αιτούντες άσυλο στην Τουρκία.
Αποτυχία συνεκτικής πολιτικής μετανάστευσης
Η οργάνωση υπογραμμίζει ότι στην Ελλάδα, η αποτυχία των διαδοχικών κυβερνήσεων να υιοθετήσουν συνεκτική πολιτική μετανάστευσης και ασύλου, τα χρόνια κακής διαχείρισης του συστήματος ασύλου, και, πιο πρόσφατα, η βαθιά οικονομική κρίση και η δραματική αύξηση στις αφίξεις μέσω θαλάσσης από την Τουρκία, δημιούργησαν μια ανθρωπιστική κρίση.
«Η κυβέρνηση έχει αποτύχει να προβλέψει τις πιο βασικές ανάγκες και τα δικαιώματα των χιλιάδων αιτούντων άσυλο και των μεταναστών στα νησιά του Αιγαίου, στην Αθήνα ή στα βόρεια σύνορά της με την ΠΓΔΜ,» υποστηρίζει η οργάνωση.
«Οι περισσότερες νέες αφίξεις δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες που προβλέπονται από το ελληνικό δίκαιο, και η κατάσταση είναι ιδιαίτερα δύσκολη, τόσο στα νησιά όσο και στην Αθήνα, για ευπαθή άτομα όπως έγκυες γυναίκες, μονογονεϊκές οικογένειες, ασυνόδευτα παιδιά και άτομα με αναπηρίες», υποστηρίζει η Human Rights Watch.
Ο νόμος προβλέπει πως οι κινητές μονάδες πρώτης υποδοχής θα εντοπίζουν τις ευάλωτες ομάδες, θα πραγματοποιούν ιατρικές εξετάσεις, θα παρέχουν κοινωνικο-ψυχολογική στήριξη και πληροφόρηση σχετικά με τα δικαιώματα των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο, και θα υποβάλει τα ευάλωτα άτομα στις κοινωνικές υπηρεσίες. Αλλά μόνο δύο μονάδες λειτουργούν, στη Λέσβο και Σάμο, και σύμφωνα με την Human Rights Watch, είναι ανεπαρκείς.
Αγώνας για την εξεύρεση εγκαταστάσεων στην Αθήνα
Οι Αρχές στην Αθήνα αγωνίζονται να βρουν εγκαταστάσεις για να φιλοξενήσουν προσωρινά χιλιάδες ανθρώπους. Πολλοί αιτούντες άσυλο, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, βρίσκονται αβοήθητοι, άποροι, άστεγοι ή ζουν σε ακατάλληλες συνθήκες, περιγράφει στην ανακοίνωση η Human Rights Watch.
Σύμφωνα με την UNHCR, την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών, η συνολική ικανότητα υποδοχής για εκείνους που έχουν υποβάλει αίτηση για άσυλο στην Ελλάδα είναι 2.109 θέσεις ενώ υπάρχουν επίσης 1.600 θέσεις για την προσωρινή διαμονή στην Αθήνα.
Κωλυσιεργία Ε.Ε.
Η Ε.Ε. έχει επικρίνει την Ελλάδα πως καθυστερεί τη δημιουργία πέντε hotspots για τους εισερχόμενους μετανάστες και αιτούντες άσυλο, και στην εγγραφή ατόμων στο σχέδιο μετεγκατάστασης και την ίδια στιγμή, οι χώρες της Ε.Ε. έχουν διαθέσει μόλις πάνω από το μισό προσωπικό που απαιτείται για τη Frontex και το Ευρωπαϊκό Γραφείο Υποστήριξης για το Άσυλο για να βοηθήσει το προσωπικό και τη λειτουργία αυτών των κέντρων.
Οι χώρες της ΕΕ έχουν δεχθεί μόνο 4.237 θέσεις, λιγότερο από το 3% του στόχου των 160.000 για τα επόμενα δύο χρόνια, ενώ ορισμένες κυβερνήσεις θέτουν όρους στις μετεγκαταστάσεις βάσει των προτιμήσεών τους. Μόνο Σύροι, Ιρακινοί, και πολίτες της Ερυθραίας έχουν δικαίωμα να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα.
«Οι Αφγανοί, οι οποίοι αποτελούν το ένα τέταρτο από αυτούς που έχουν φθάσει Ελλάδα από τη θάλασσα μέχρι στιγμής φέτος, και οι οποίοι έχουν ένα υψηλό ποσοστό αναγνώρισης ασύλου σε ολόκληρη την ΕΕ, εξαιρούνται», εξηγεί η Human Rights Watch.
