Οι ηγέτες της ΕΕ ζυγίζουν μια σειρά κυρώσεων για να τιμωρήσουν το λευκορωσικό καθεστώς του Αλεξάντερ Λουκασένκο μετά από αυτό που οι Βρυξέλλες χαρακτήρισαν ως «αεροπειρατεία» της πτήσης της Ryanair από την Ελλάδα προς τη Λιθουανία για να συλλάβουν τον δημοσιογράφο-ακτιβιστή Ρόμαν Προτάσεβιτς.
Οι επιλογές που έχουν στην «φαρέτρα» τους θα συζητηθούν από τους ηγέτες των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη σημερινή σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες.
Οι κυρώσεις που θα πέσουν στο τραπέζι περιλαμβάνουν την απαγόρευση της προσγείωσης του εθνικού αερομεταφορέα της Λευκορωσίας, Belavia, από τα αεροδρόμια της ΕΕ. κηρύσσοντας μη ασφαλή τον εναέριο χώρο της χώρας και επέκταση των ήδη σε ισχύ κυρώσεων σε βάρος της χώρας, όπως απαγόρευση ταξιδιού και πάγωμα περιουσιακών στοιχείων που έχουν ήδη επιβληθεί σε δεκάδες αξιωματούχους στο Μινσκ για παραβιάσεις δικαιωμάτων, όπως αναφέρουν διπλωμάτες της ΕΕ.
Επεξεργαζόμαστε πακέτο μέτρων πέραν των κυρώσεων κατά προσώπων και είναι πιθανόν να διακόψουμε και τις χερσαίες διελεύσεις με την ΕΕ, ανέφερεπηγή του γραφείου του Εμανουέλ Μακρόν.
Να σημειωθεί μετά το χθεσινό συμβάν και την αναγκαστική εκτροπή της πτήσης της Ryanair να προσγειωθεί στο Μινσκ, αερομεταφορείς αποφεύγουν τον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας αλλάζοντας τις πτήσεις τους.
Ο μεγαλύτερος low cost αερομεταφορέας στην Ανατολική Ευρώπη, η Wizz Air, δήλωσε ότι έχει αλλάξει δρομολόγιο από την πρωτεύουσα της Ουκρανίας, το Κίεβο, προς το Ταλίν, στην Εσθονία, ώστε να αποφύγει τον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας.
Το ίδιο και για την σκανδιναβική αεροπορική εταιρεία SAS: Ανακοίνωσε σήμερα ότι θα αποφεύγει τον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας. Η SAS εκτελεί δύο φορές την εβδομάδα ένα δρομολόγιο από το Όσλο της Νορβηγίας στο Κίεβο της Ουκρανίας.
Ο εθνικός αερομεταφορέας της Λετονίας Airbaltic αποφάσισε επίσης να αποφύγει τον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας «προς το παρόν», δήλωσε ο υπουργός Μεταφορών της Λετονίας Ταλις Λινκειτς σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο Latvijas.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες, στη Σύνοδο Κορυφής, «πρέπει να συμφωνήσουν ώστε να υπάρξουν ξεκάθαρες και αυστηρές συνέπειες που δεν θα αφήσουν περιθώρια στη Λευκορωσία να αμφισβητήσει την ενότητα και την αποφασιστικότητά μας»,τόνισε σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε δηλώσεις του στους «Financial Times».
Η αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ και η επακόλουθη κράτηση του Ρόμαν Προτάσεβιτς, πρώην συντάκτη της Nexta, μιας από τις κύριες ανεξάρτητες ομάδες μέσων ενημέρωσης της Λευκορωσίας, ήταν «μια ακόμη κατάφωρη προσπάθεια των αρχών της Λευκορωσίας να σιωπήσουν όλες τις φωνές της αντιπολίτευσης», δήλωσε ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ και κάλεσε για «διεθνή έρευνα» ώστε να διαπιστωθεί τυχόν παραβίαση των διεθνών αεροπορικών κανόνων.
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απείλησε με «συνέπειες» για την «εξωφρενική και παράνομη συμπεριφορά του καθεστώτος στη Λευκορωσία». «Αυτοί που είναι υπεύθυνοι για την αεροπειρατεία της Ryanair πρέπει να τιμωρηθούν», έγραψε στο Twitter. «Ο δημοσιογράφος Ρόμαν Προτάσεβιτς πρέπει να απελευθερωθεί αμέσως», έγραψε.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Ryanair Μάικλ Ο’ Λίρι σχολίασε σήμερα ότι το περιστατικό ήταν «μια περίπτωση αεροπειρατείας με τη χορηγία του κράτους». Η αεροπορική εταιρεία πρέπει να κάνει «λεπτομερή ενημέρωση σήμερα με τις αρχές του ΝΑΤΟ και της ΕΕ» μετά το συμβάν, το οποίο έφερε επιβάτες και πλήρωμα υπό κράτηση, όπως είπε.
Φαίνεται ότι η πρόθεση των αρχών της Λευκορωσίας ήταν να απομακρύνουν έναν δημοσιογράφο και την σύντροφό του, είπε ο CEO της Ryanair.
Να σημειωθεί ότι πανεπιστήμιο της Λευκορωσίας, European Humanities, το οποίο βρίσκεται στο Βίλνιους, ανακοίνωσε σήμερα ότι μια από τις φοιτήτριές του, η 23χρονη Σοφία Σάπεγκα, η οποία συνταξίδευε με τον Ρομάν Προτάσεβιτς, επίσης συνελήφθη. Την σύλληψη της Σάπεγκα επιβεβαίωσε η οικογένειά της, όπως δήλωσε στο Reuters ο εκπρόσωπος του πανεπιστημίου.
«Πιστεύουμε ότι υπήρχαν και κάποιοι πράκτορες της KGB που κατέβηκαν επίσης από το αεροσκάφος», πρόσθεσε ο CEO της Ryanair.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με μηνύματα που έστειλε σε συναδέλφους του την Κυριακή ο Ρόμαν Προτάσεβιτς είπε ότι τον ακολουθούσε ένας άντρας που υποψιάστηκε ότι ήταν πράκτορας της KGB της Λευκορωσίας ενώ βρισκόταν στην αίθουσα αναχώρησης στην Αθήνα. Ο άνδρας στάθηκε πίσω του στην ουρά για να επιβιβασθεί και προσπάθησε να τραβήξει μια φωτογραφία των εγγράφων του, είπε ο ακτιβιστής στους συναδέλφους του. Ο Προτάσεβιτς είπε ότι ο άντρας του έθεσε τότε μια «ηλίθια ερώτηση» στα ρωσικά και έφυγε.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Λευκορωσίας απάντησε ότι τέτοιες κατηγορίες ήταν «αβάσιμες», ενώ η Ρωσία χαρακτήρισε την απάντηση της ΕΕ «σοκαριστική».
Οι σχέσεις μεταξύ Βρυξελλών και Μινσκ επιδεινώθηκαν μετά τις προεδρικές εκλογές του περασμένου έτους και την καταστολή που ακολούθησε. Τον Δεκέμβριο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες επέβαλαν ένα νέο κύμα κυρώσεων στον Λουκασένκο και σε άλλα μέλη του καθεστώτος.
Η Λευκορωσία εξακολουθεί να αποτελεί μέρος της «Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης» που έχει η ΕΕ με έξι κράτη κοντά στα σύνορα της Ρωσίας, απολαμβάνοντας διάφορα προνόμια.
Το ευρωπαϊκό μπλοκ κάποτε ήλπιζε να τραβήξει το Μινσκ από την τροχιά του Κρεμλίνου, αλλά τα γεγονότα της Κυριακής υπογράμμισαν πώς αυτός ο στόχος εμφανίζεται τώρα ξεχασμένος, σχολιάζουν οι Financial Times.
Ο Φράνακ Βιακόρκα, βοηθός της ηγέτιδας της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Σβετλάνα Τσικανούσκαγια, ζήτησε να επιβληθεί ζώνη απαγόρευσης πτήσεων πάνω από τη Λευκορωσία. Προέτρεψε επίσης περαιτέρω κυρώσεις στους προσοδοφόρους τομείς πετρελαίου και ποτάσας της Λευκορωσίας, οι οποίοι παρέχουν κρίσιμα έσοδα για το καθεστώς του Λουκασένκο που κυβέρνησε τη Λευκορωσία με σιδερένια γροθιά για 27 χρόνια.
Η ίδια η Τσικανούσκαγια μιλώντας στο βρετανικό δίκτυο Sky News εξέφρασε φόβους για τη ζωή του Ρομάν Προτάσεβιτς, ο οποίος έχει έντονη αντιπολιτευτική δράση κατά της κυβέρνησης Λουκασένκο και στη Λευκορωσία είναι αντιμέτωπος με τη θανατική ποινή. Ο Προτάσεβιτς ήταν μέλος της αντιπροσωπείας της ηγέτιδας της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Σβετλάνα Τσικανούσκαγια, η οποία είχε συμμετάσχει στο Φόρουμ των Δελφών πρόσφατα.
«Φοβόμαστε πραγματικά, όχι μόνον για την ελευθερία του, αλλά και για τη ζωή του», δήλωσε.
Τα μέσα ενημέρωσης της Λευκορωσίας ανέφεραν ότι ο ίδιος ο Λουκασένκο έδωσε την εντολή να εκτρέψει την πτήση FR4978 της Ryanair, η οποία μετέφερε 171 επιβάτες από την Αθήνα στο Βίλνιους την Κυριακή.
Αξιωματούχοι της Λευκορωσίας δήλωσαν ότι ένα μαχητικό αεροσκάφος MiG-29 επιστρατεύθηκε για να συνοδεύσει το αεροσκάφος στο Μινσκ μετά από ανησυχίες για τοποθέτηση βόμβας στο αεροσκάφος, οι οποίες αργότερα αποδείχτηκαν ότι ήταν «λανθασμένες».
Σε δήλωση που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο του υπουργείου Εξωτερικών της Λευκορωσίας τη Δευτέρα ο εκπρόσωπος του υπουργείου Ανατόλι Γκλαζ δήλωσε ότι οι αεροπορικές αρχές της ενήργησαν «σύμφωνα με τους καθιερωμένους διεθνείς κανόνες».
Ο Γκλαζ κατηγόρησε τις χώρες της ΕΕ ότι «σπεύδουν να κάνουν ανοιχτά πολεμικές δηλώσεις» και «σκόπιμα πολιτικοποίησαν την κατάσταση με αβάσιμες κατηγορίες και ετικέτες».
Στο ίδιο μήκος κύματος και το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας, κατηγόρησε τις δυτικές χώρες για υποκρισία. «Είναι συγκλονιστικό το γεγονός ότι η Δύση χαρακτηρίζει το περιστατικό στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας ‘’σοκαριστικό’’», σχολίασε η επίσημη εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου, Μαρία Ζαχάροβα, σε ανάρτηση στη σελίδα της στο Facebook, επικαλούμενη άλλα παραδείγματα αεροπλάνων που εκτρέπονται από δυτικά έθνη για να συλλάβουν καταζητούμενους.
naftemporiki.gr
