Στην τελική ευθεία για τις τουρκικές εκλογές της Κυριακής, πολλοί αναλυτές θεωρούν πως οι ψήφοι των Κούρδων θα είναι ένας από τους κύριους παράγοντες που θα μπορούσαν να καθορίσουν το αποτέλεσμα.
Για πρώτη φορά, οι ψηφοφόροι στην Τουρκία θα ψηφίσουν σε ταυτόχρονες προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές. Η διαδικασία είναι σύμφωνη με τις συνταγματικές αλλαγές του περασμένου έτους που θα μετατρέψουν το κοινοβουλευτικό σύστημα της χώρας σε προεδρικό, παρέχοντας στον νέο πρόεδρο το σύνολο των εκτελεστικών εξουσιών.
Στις δύο προηγούμενες εκλογικές διαδικασίες οι ψήφοι των κούρδων μοιράστηκαν μεταξύ του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚP) και του φιλοκουρδικού (HDP).
Ο υποψήφιος του HDP για την προεδρία είναι ο φυλακισμένος πρώην ηγέτης του, Σελάχαντιν Ντεμίρτας, ο οποίος έφερε με επιτυχία το κόμμα του στο προσκήνιο στα μέσα του 2010, προσελκύοντας νέους φιλελεύθερους ψηφοφόρους.
Ο Ντεμίρτας, μαζί με αρκετούς πρώην βουλευτές του κόμματος, βρίσκεται στη φυλακή από τον Νοέμβριο του 2016, κατηγορούμενος για σύνδεση με το «Κουρδικό Εργατικό Κόμμα (PKK)». Η δίκη του ξεκίνησε τον περασμένο Δεκέμβριο και, αν καταδικαστεί, αντιμετωπίζει 142 χρόνια φυλάκισης, ωστόσο, ο ίδιος αρνείται τις κατηγορίες.
Καθώς η προεκλογική εκστρατεία του HDP απουσιάζει σχεδόν από την κάλυψη των μέσων μαζικής ενημέρωσης, που στην πλειονότητα τους είναι φιλοκυβερνητικά, ο Ντεμίρτας βασίζεται στα social media και στους δικηγόρους του, οι οποίοι τον επισκέπτονται τακτικά στη φυλακή στην Αδριανούπολη, ώστε να μεταδώσει το μήνυμά του.
Στις 17 Ιουνίου εμφανίστηκε στην τηλεόραση για πρώτη φορά μετά τη σύλληψή του, τονίζοντας ότι «ο μόνος λόγος που είμαι εδώ είναι επειδή το AKP με φοβάται».
To HDP στις κάλπες
Οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι το κόμμα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μπορεί να μην πάρει τελικά κοινοβουλευτική πλειοψηφία αν το HDP καταφέρει να κερδίσει περισσότερο από το 10%, δηλαδή το ασυνήθιστα υψηλό όριο που απαιτείται για ένα κόμμα να εισέλθει στη συνέλευση των 600 εδρών.
Δύο συμμαχίες, η Λαϊκή Συμμαχία – το κόμμα AKP και το εθνικιστικό MHP – και η Συμμαχία Εθνών – υπό την ηγεσία του κεντροαριστερού αντιπολιτευόμενου Δημοκρατικού Λαϊκού Κόμματος CHP και του δεξιού κόμματος IYI – αναμένεται να μπουν στο κοινοβούλιο. Αυτό αφήνει το HDP σε θέση να ανατρέψει την ισορροπία ισχύος.
Το HDP παρουσιάζεται ως κόμμα που υποστηρίζει τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ευρύτερες πολιτικές ελευθερίες. Ωστόσο, οι συντηρητικοί της Τουρκίας και πολλοί κοσμικοί που ζουν στα δυτικά της χώρας παραμένουν σκεπτικοί για τέτοιες αξιώσεις και για την άρνηση του κόμματος να συνδεθεί με το ΡΚΚ, το οποίο διεξήγαγε μια δεκαετή ένοπλη πάλη ενάντια στο τουρκικό κράτος.
Στις εκλογές τον Ιούνιο και τον Νοέμβριο του 2015, το HDP εισήλθε στον αγώνα ως πολιτικό κόμμα και η έκκλησή του προς τους μη Κούρδους ψηφοφόρους ήταν αρκετά ευρεία ώστε να τους επιτρέψει να ξεπεράσουν το όριο των 10% – ένα πρωτοφανές αποτέλεσμα.
Η ψηφοφορία του Ιουνίου του 2015 απέτυχε να παράσχει μια κυβέρνηση μετά την απώλεια της πλειοψηφίας της στο κοινοβούλιο για πρώτη φορά από την ίδρυσή της το 2001 – αποτέλεσμα που αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στις ισχυρές επιδόσεις του HDP.
Παρόλα αυτά, πέντε μήνες αργότερα, το κόμμα ΑΚP επανέκτησε την πλειοψηφία.
«Αντιπροσωπεύουμε ολόκληρη την Τουρκία»
Η Ζουέγια Γκουλούμ, κοινοβουλευτικός υποψήφιος για το HDP στην Κωνσταντινούπολη, δήλωσε ότι το ενδιαφέρον του κοινού για το κόμμα της έχει αυξηθεί εν μέσω ανησυχιών για «αυξανόμενο αυταρχισμό» στη χώρα.
«Αντιπροσωπεύουμε όλα τα τμήματα της κοινωνίας που υπάρχουν στη χώρα – από γυναίκες και μειονότητες, μέχρι εργαζόμενους και μετανάστες. Είμαστε ένα κόμμα για όλη την Τουρκία και η ποικιλόμορφη λίστα των υποψηφίων μας αντανακλά αυτό το γεγονός», δήλωσε στο Al Jazeera.
«Οι κουρδικές ψήφους είναι σημαντικές για εμάς, καθώς είναι ένας πολύ σημαντικός καθοριστικός παράγοντας για την επιτυχία. Τα ζητήματα δημοκρατίας στην Τουρκία και τα οικονομικά θέματα δεν μπορούν να καθοριστούν χωρίς επίλυση του κουρδικού», πρόσθεσε.
